Czy bez czarny i lilak pospolity to ta sama roślina?

Charakterystyka bzu czarnego i lilaka   

Choć bez czarny (Sambucus nigra) i lilak pospolity (Syringa vulgaris) wyglądają z daleka nieco podobnie, to jednak są to dwie różne rośliny, należące do innych rodzin. Bez czarny należy do rodziny piżmaczkowatych (Adoxaceae), natomiast lilak pospolity jest przedstawicielem rodziny oliwkowatych (Oleaceae). 

Bez czarny (Sambucus nigra) to średniej wielkości drzewo lub krzew, które może osiągnąć wysokość od 6 do 15 metrów. Jego kora jest szara i popękana, a liście są nieparzysto-pierzaste i składają się z listków o ząbkowanych brzegach. Roślina ta ma charakterystyczne baldachogrona; kwiaty są białe (rozwijają się w czerwcu) i przekształcają się w mięsiste, kuliste pestkowce o kolorze czarnym. 

Lilak pospolity (Syringa vulgaris) to krzew osiągający zazwyczaj wysokość od 2 do 7 metrów. Jego gałęzie są sztywne, a liście skórzaste i szerokojajowate. Kwiaty lilaka są niebieskofioletowe (u odmian białe i różne odcienie fioletu). Są zebrane w wiechy i mają silny, przyjemny zapach. Rozwijają się w połowie maja.

Fot. Ruckszio, Juver, Dariusz Leszczyński, Amelia / AdobeStock

1, 2 – bez czarny: pokrój i owoce, 3, 4 – lilak pospolity: pokrój i owoce

Podstawowe różnice w wyglądzie   

Chcąc odróżnić bez czarny od lilaka pospolitego należy zwrócić uwagę na:

• kwiaty: bez czarny posiada drobne, białe kwiaty zebrane w płaskie baldachogrona, podczas gdy lilak ma większe, intensywnie pachnące kwiaty zgrupowane w wiechy. Kwiaty lilaka występują w różnych odcieniach fioletu, bieli oraz różu.    
• liście: liście bzu czarnego są pierzaste – złożone z 5-7 (9) lancetowatych, ząbkowanych listków, podczas gdy lilak ma pojedyncze, szerokojajowate, ostro zakończone liście.    
• owoce: bez czarny wytwarza czarne, błyszczące owoce, które są jadalne i wykorzystywane w przemyśle spożywczym. Lilak nie wytwarza jadalnych owoców – jego owoce są suchymi, drewniejącymi torebkami.

Bez czarny i lilak pospolity to dwie różne rośliny, które ze względu na swoje podobieństwa bywają często mylone. Choć mają wspólne cechy, różnią się osiąganą wielkością, rodzajem kwiatów, liści i owoców. Warto znać te różnice, aby móc wykorzystać odpowiednio walory dekoracyjne i użytkowe obu tych roślin.

Tekst Redakcja ZielonyOgródek, G.T., zdjęcie tytułowe: M. Schuppich, yauhenka / AdobeStock