Jakie warunki lubi wiśnia?
Uprawiane w ogrodach wiśnie to odmiany pochodzące od wiśni pospolitej, będącej krzyżówką kilku dzikich gatunków wiśni. Poza wartościowymi owocami do ich zalet można zaliczyć małe wymagania uprawowe, samopylność (większość odmian nie wymaga obecności zapylaczy) i niewielkie rozmiary (ok. 4-5 m. wys.), co pozwala sadzić je nawet w małych ogrodach.
Oferowane w sprzedaży wiśnie to zwykle rośliny szczepione na podkładkach z wiśni ptasiej (drzewa rosną silniej, ale są bardziej podatne na choroby) lub na siewkach antypki (drzewa rosną słabiej, ale mają lepszą tolerancje na piaszczyste gleby i wykazują wyższą mrozoodporność), o czym należy pamiętać przy ich zakupie.
Miejsce
Wiśnie najlepiej czują się na stanowiskach ciepłych i słonecznych. Powinny też rosnąć w miejscach osłoniętych przed wiatrem, gdyż są umiarkowanie mrozoodporne i z powodu wczesnej pory kwitnienia (IV-V), dość wrażliwe na wiosenne przymrozki. Ze względu na ryzyko rozwoju niektórych chorób (np. wertycyliozy) oraz występowania groźnych szkodników (np. drutowców, nicieni), nie powinno się ich też uprawiać na stanowiskach zajmowanych wcześniej przez koniczynę, truskawki, ziemniaki czy warzywa kapustne.
Ziemia
Wiśnie nie mają wysokich wymagań glebowych, ale preferują podłoża żyzne, przepuszczalne i umiarkowanie wilgotne o obojętnym lub lekko kwaśnym odczynie pH. Dobrze znoszą przejściową suszę, ale nie tolerują gleb ciężkich, mokrych i zimnych, na których słabo plonują i częściej zapadają na choroby.
Jak dbać o wiśnie?
Ważnym zabiegiem w uprawie wiśni jest odchwaszczanie, gdyż drzewka źle znoszą konkurencję chwastów. W ograniczeniu ich rozwoju pomoże też ściółkowanie gleby. Oprócz odchwaszczania, ważnymi zabiegami w uprawie wiśni jest też ciecie oraz ochrona roślin przed chorobami i szkodnikami.
Sadzenie
Najlepszym terminem na sadzenie wiśni jest jesień (X-XI) lub wczesna wiosna (III-IV). Na wybranym dla nich stanowisku należy wykopać duży dołek, usypać na jego dnie kopczyk z ziemi kompostowej, rozłożyć na nim korzenie drzewka, a następnie zasypać całość dobrą ziemią ogrodniczą. Drzewka należy sadzić na takiej głębokości, jak rosły dotychczas, pilnując, aby miejsce szczepienia znajdowało się ok. 10 cm. ponad ziemią.
Nawożenie
Wiśnie nie są roślinami szczególnie żarłocznymi, ale ponieważ plonują bardzo obficie, w sezonie wegetacyjnym warto stosować do ich zasilania wieloskładnikowy nawóz do drzew owocowych lub mączkę bazaltową, bogatą w szereg cennych związków mineralnych. Rośliny będą też wdzięczne za ściółkowanie podłoża wokół nich kompostem lub obornikiem, które wzbogacą glebę w cenną materię organiczną.
Przycinanie
Ważnym zabiegiem w uprawie wiśni jest systematyczne ciecie, które pomaga utrzymać odpowiedni pokrój i wysokość drzew oraz sprzyja obfitemu plonowaniu. Wiśnie mają tendencję do tworzenia krzaczastej korony bez wyraźnego przewodnika, za to z licznymi, rosnącymi pod ostrym kontem konarami, które pod wpływem silnych wiatrów łatwo pękają, sprzyjając infekcjom, na które drzewa są bardzo wrażliwe.
- Cięcie formujące wiśni przeprowadza się wiosną po posadzeniu i kontynuuje przez następne 2 lata. Podczas zabiegu, skraca się przewodnik i usuwa grubsze konary, będące dla niego konkurencją. Pozostałe pędy skraca się o 1/3, a rosnące na pieńku do wysokości 40 cm. całkowicie się usuwa.
- W kolejnych latach prowadzi się już jedynie cięcie odmładzające i prześwietlające, które wykonuje się latem po zbiorach (VIII). Podczas zabiegu skraca się pędy boczne oraz usuwa gałęzie 4 letnie i starsze, gdyż wiśnie najlepiej plonują na pędach 2-3 letnich. Usuwa się też pędy chore, zdeformowane, połamane, krzyżujące się z innymi i nadmiernie zagęszczające koronę.
Ochrona przez chorobami i szkodnikami
Wiśnie to rośliny wrażliwe na choroby i szkodniki. Do grona najgroźniejszych chorób, jakie im zagrażają, należy min.: rak bakteryjny, drobna plamistość liści drzew pestkowych, brunatna zgnilizna, monilioza, szara pleśń i werticilioza, natomiast wśród atakujących wiśnie szkodników, znajdują się min.: nasionnica trześniówka, śluzownica ciemna, licinek tarniniaczek, mszyce i przędziorki.
W ochronie drzew przed chorobami i szkodnikami dużą rolę ogrywa profilaktyka, polegająca min. na zakupie zdrowego materiału szkółkarskiego, uprawie odmian odpornych na choroby, unikaniu sadzenia drzew na glebach mokrych i ciężkich oraz na stanowiskach zajmowanych wcześniej przez rośliny podatne na wspólne choroby i szkodniki, systematycznym przycinaniu w odpowiednim terminie, usuwaniu i niszczeniu opadłych liści, a także zbieraniu i niszczeniu zasuszonych owoców (tzw. mumii). Jeśli to nie wystarczy, może być konieczne zastosowanie jednego z aktualnie polecanych środków ochrony roślin.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Pexels i MrGajowy3 / Pixabay