Jałowiec sabiński (Juniperus sabina), nazywany też jałowcem sawina, to krzew iglasty z rodziny cyprysowatych (Cupressaceae). Naturalnie występuje na terenach górskich w Azji, Afryce Północnej i Europie (w tym także w Polsce, gdzie jest objęty ścisłą ochroną gatunkową), ale jest też rozpowszechniony na całym świecie i często uprawiany jako roślina ozdobna.
Wygląd jałowca sabińskiego
Jałowiec sabiński to niewysoki krzew dorastający do 0,8-1 m wysokości. Tworzy płożące się, rozgałęzione, wiotkie pędy z unoszącymi się do góry końcówkami, które mogą rozrastać się na znaczną szerokość (nawet do 3-4 m). Pędy pokryte są dachówkowato układającymi się, łuskowatymi, tępymi, przylegającymi, szarozielonymi igłami. Jedynie na młodych pędach liście się krótkie, kłujące i igiełkowate. Pędy po zetknięciu z podłożem mają zdolność do ukorzeniania się.
Jałowiec sabiński kwitnie wiosną (III-V), wydając drobne, niepozorne kwiaty. Ponieważ jest gatunkiem dwupiennym (rzadko jednopiennym), na osobnych egzemplarzach rozwija kwiaty żeńskie i męskie. Z zapylonych kwiatów żeńskich wykształcają się dekoracyjne, mięsiste, granatowe owoce (szyszko-jagody), które dojrzewają zwykle w kolejnym roku.
Niestety, zarówno owoce, jak i cała roślina jest trująca dla ludzi i zwierząt, gdyż posiada w swoich tkankach silną toksynę – sabinol. Substancja wchodzi w skład olejku eterycznego, nadającego roślinie silny i dość nieprzyjemny zapach, wyczuwalny szczególnie po roztarciu gałązek.
Wymagania i uprawa jałowca sabińskiego
Jałowiec sabiński w uprawie wymaga słonecznego stanowiska oraz przepuszczalnego, lekkiego, umiarkowanie wilgotnego, a nawet suchego, bogatego w wapń podłoża, najlepiej o zasadowym odczynie pH. Na żyznych glebach rośnie szybko i staje się ekspansywny, na bardziej jałowych podłożach ładniej się wybarwia i rośnie wolniej. Krzew jest dostatecznie mrozoodporny.
Ponieważ słabo toleruje zanieczyszczenia, w tym powietrze, lepiej nie uprawiać o w miastach.
Jałowiec sabiński dobrze rozmnaża się z sadzonek pędowych lub przez odkłady poziome.
Pielęgnacja jałowca sabińskiego
Krzewy iglaste powinno się podlewać i umiarkowanie nawozić, wtedy zdrowo się rozwijają i ładnie rosną. Jałowiec sabiński nie wymaga okrywania na zimę.
Roślina nie wymaga też systematycznego cięcia, ale zabieg znosi bardzo dobrze, dlatego w razie potrzeby można skorygować jej pokrój przez skrócenie zbyt długich pędów. Zabieg należy jednak wykonywać w rękawiczkach, gdyż drażniący sok, znajdujący się w tkankach rośliny, mógłby spowodować podrażnienie skóry.
Szkodniki i choroby jałowca sabińskiego
Ważne! Jałowce są żywicielem pośrednim chorobotwórczego grzyba, wywołującego rdzę gruszy, dlatego należy uprawiać go z dala od drzew owocowych.
Zastosowanie jałowca sabińskiego
Jałowiec sabiński w uprawie spotykany jest głównie pod postacią odmian ozdobnych. Doskonale sprawdza się w ogrodach jako mało wymagająca i efektowna roślina okrywowa. Nadaje się też do umacniania skarp, nasypów i zboczy oraz sadzenia na murkach i skalniakach. Ładnie prezentuje się też w towarzystwie innych krzewów ozdobnych jak berberysy, tawuły japońskie czy irgi poziome.
Wybrane odmiany jałowca sabińskiego
Jałowiec sabiński posiada wiele atrakcyjnych odmian, w tym min:
- 'Variegata' – krzewiasty, nieco wzniesiony pokrój i kremowe przebarwienia na igłach
- 'Tamariscifolia' – dorastający do ok. 50-80 cm wys. i 1-2 m średnicy
- 'Mas' – krzaczasty, wzniesiony pokrój
- 'Blaue Donau' – odm. o rozłożystym, wzniesionym pokroju i niebieskozielonych igłach
Gdzie kupić jałowca sabińskiego?
Jałowce sprzedawane są w formie sadzonek w doniczkach. Można je znaleźć w większości sklepów ogrodniczych stacjonarnych jak i internetowych. Np.:
Tekst: Katarzyna Józefowicz, Maria, simona, Molinero de Gúdar / AdobeStock