Ułudka wiosenna (Omphalodes verna) to niewielka, rozłogowa bylina z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Roślina w naturze spotykana jest na obszarze środkowej i południowej Europy, ale jest też uprawiana jako roślina ozdobna.
Ułudka dorasta do ok. 20-30 cm. wys. i tworzy podziemne, rozłogowe korzenie, z których wyrastają odziomkowe, długoogonkowe liście, zebrane ponad ziemią w niewielkie kępki. Liście są zielone, duże, jajowate, sercowate u nasady i zaostrzone na wierzchołku z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem.
Ułudka wiosenna kwitnie wiosną (IV-V), rozwijając drobne, ciemnoniebieskie, pięciopłatkowe kwiaty z białym oczkiem, zebrane na szczytach wzniesionych, słabo ulistnionych pędów w luźne grona (przypominają kwiaty niezapominajek, ale są większe).
Po kwitnieniu roślina wydaje liczne, nadziemne pędy rozłogowe, zwieńczone kępkami liści.
Wymagania i uprawa
Ułudka wiosenna w naturze zasiedla wilgotne lasy, dlatego w uprawie oczekuje półcienistego lub cienistego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, liściowej, stale lekko wilgotnej gleby, najlepiej o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH. Nie powinno się jej uprawiać na stanowiskach słonecznych, gdyż wtedy liście mogą ulec poparzeniom, co odbije się niekorzystnie na wyglądzie rośliny.
W sezonie wegetacyjnym ułudkę można zasilać wieloskładnikowym nawozem dla roślin kwitnących lub kompostem. Wzrost rośliny warto mieć pod kontrolą, a nadmiernie rozrośnięte kępy przerzedzać, gdyż na dobrym stanowisku ułudka może stać się ekspansywna.
Mrozoodporność ułudki jest zwykle wystarczająca (do ok. -20/-23°C), mimo to lepiej unikać jej uprawy w najchłodniejszych rejonach kraju lub okrywać ją na zimę warstwą liści. Dla ułudki równie groźna co niskie temperatury bywa nadmierna wilgotność podłoża, dlatego roślin nie należy sadzić na glebach mokrych i ciężkich.
Ułudka doskonale rozmnaża się przez podział dorosłych egzemplarzy lub ukorzenianie nadziemnych rozłogów, ale może być też rozmnażana przez wysiew nasion wprost do gruntu wczesną wiosną (nasiona wymagają wcześniejszej stratyfikacji w niskich temperaturach).
Zastosowanie
Ułudka wiosenna z powodu tworzenia licznych rozłogów jest doskonałą rośliną okrywową, nadającą się na cieniste stanowiska pod drzewami i krzewami. Przez cały sezon tworzy ładny, zielony kobierzec i nie wymaga żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych.
Można nią również obsadzać wilgotne, zacienione skarpy lub sadzić w pobliżu zbiornika wodnego. Nadaje się też na obwódki rabat lub chodników w cienistych zakątkach ogrodu. Dobrym towarzystwem będzie dla niej barwinek, bergenia czy zawilec gajowy.
Odmiany
- 'Alba' – kwiaty śnieżnobiałe
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: W.carter/CC0/Link, Algirdas/Link/Link