Dzwonek pokrzywolistny (Campanula trachelium) to roślina z rodziny dzwonkwatych (Campanulaceae). Naturalnie występuje w Afryce Północnej i w Europie (głównie w klimacie umiarkowanym), w tym także w Polsce. Jego odmiany bywają też uprawiane w ogrodach.
Bylina ta może dorastać do ok. 30-40 cm wys., a w porze kwietnia nawet 100 cm wys. Roślina początkowo tworzy duże, długoogonkowe, szerokie, sercowate lub okrągłe w zarysie, grubo ząbkowane na brzegach liście z wyraźnie zaznaczonym unerwieniem, tworzące ponad ziemią rozłożystą rozetę.
Dzwonek pokrzywolistny kwitnie w lecie (VII-IX), kiedy to spomiędzy liści wyrastają sztywne, wysokie, ulistnione, brązowo nabiegłe, kanciaste pędy, pokryte węższymi niż u podstawy (trójkątnymi lub lancetowatymi), podwójnie piłkowanymi na brzegach liśćmi z wyraźnie zaznaczonym na blaszce unerwieniem (przypominają liście pokrzywy, stad nazwa rośliny). Liście układają się na pędzie naprzemianlegle i podobnie jak pęd są szorstko owłosione.
Na szczycie pędu rozwijają się dość duże, pojedyncze, dzwonkowate, liliowo-fioletowe kwiaty o wywiniętych i miękko owłosionych ząbkach korony. Kwiaty zwieszają się główkami do dołu i wyrastają pojedynczo lub po 2-3 w kątach liści.
Po przewinieniu przekształcają się w owocostany, mające postać torebek wypełnionych drobnymi, licznymi nasionami.
Wymagania i uprawa
Dzwonek pokrzywolistny naturalnie występuje w zaroślach, widnych lasach i na leśnych polanach, dlatego w uprawie oczekuje półcienistego stanowiska i lekko wilgotnego, umiarkowanie żyznego, próchniczego podłoża, najlepiej bogatego w azot, choć urośnie też na każdej typowej glebie ogrodowej.
Nie wymaga żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych, ale po pierwszym kwitnieniu warto przyciąć przekwitłe kwiatostany, co pobudzi go do ponownego kwitnienia. Dzwonek pokrzywolistny jest w pełni mrozoodporny, dlatego może rosnąć na terenie całego kraju.
Roślinę można rozmnażać przez podział dorosłej kępy, a gatunek także przez wysiew nasion (na dobrych stanowiskach daje też samosiew).
Zastosowanie
Dzwonek pokrzywolistny jako gatunek uprawiany jest głównie w ogrodach naturalistycznych lub leśnych, jest jednak mniej popularny od innych dzwonków. Szersze zastosowanie mają jego odmiany ozdobne, które dobrze komponują się a rabatach z bylinami jak np. funkie, paprocie, żurawki, bodziszki, parzydło leśne, przywrotnik, a także gatunkami dwuletnimi jak naparstnice.
Roślina nadaje się też na kwiat cięty.
Wybrane odmiany
- 'Bernice' – kwiaty fioletowe, duże, pełne
- 'Alba' – kwiaty pojedyncze, białe
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: TeunSpaans/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons, "Campanula trachelium"/crwrcwamt/CC0 1.0
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
