Kurkuma – na co pomaga i jak stosować?

Kurkuma to przyjęta, bardziej popularna nazwa ostryżu długiego (Curcuma longa). To bylina z rodziny imbirowatych, która rośnie dziko na terenach Indii, najlepiej czując się również w krajach o klimacie tropikalnym, takich jak Chiny, Indonezja, Filipy, Wietnam czy Tajlandia. Znana jest i wykorzystywana od przeszło 2500 lat!

Kurkumę z wyglądu kojarzymy głównie z dość małym, bulwiastym, żółtym korzeniem, ale warto wiedzieć, że roślina wytwarza duże, wydłużone liście i bardzo ciekawe kwiatostany w formie różnokolorowych kłosów.

Fot. Pixabay - kolaż

Właściwości zdrowotne i lecznicze kurkumy

Kurkuma jest źródłem silnych związków leczniczych – kurkuminoidów. Wśród nich najbardziej istotna jest kurkumina będąca silnym przeciwutleniaczem, który wykazuje właściwości przeciwzapalne.

By odczuć jej działanie – jest bowiem słabo wchłaniana przez organizm człowieka – trzeba spożywać piperynę, gdyż ta zwiększa wchłanianie kurkuminy o 2000 %.

Działanie dla układu pokarmowego

Spożywanie kurkumy wspomaga wydzielanie soków trawiennych w żołądku, trzustce i jelitach, co przekłada się na polepszoną pracę całego układu pokarmowego. Działa ona hepatoprotekcyjnie, czyli ochronnie, względem wątroby. Stanowi surowiec żółciopędny, co oznacza zwiększoną produkcję żółci w wątrobie, pobudza wydzielanie żółci przez woreczek żółciowy – wspiera tym samym procesy trawienia tłuszczów – i wspomaga organizm w odchudzaniu.

Przy stanach zapalnych

Badania potwierdzają, iż przyprawa ta wykazuje działanie przeciwzapalne, co wykorzystywane jest w leczeniu chorób przewlekłych, które dotykają osób w podeszłym wieku – mowa tu między innymi o reumatoidalnym zapaleniu stawów czy przy występowaniu zapaleń kości.

Połączenie stosowania kurkumy i tradycyjnej terapii farmakologicznej stawów wyraźnie zwiększyło efektywność podejmowanego leczenia – wpływało na eliminację bólu w większym stopniu, jak i na zakres ruchu.

Dla cukrzyków

Stosowanie w kuchni czy zażywanie kurkumy lub kurkuminy polecane jest diabetykom – zawarte w tym produkcie kurkuminoidy wpływają na obniżenie poziomu glukozy we krwi. Co więcej, chronią przed wystąpieniem neuropatii i nefropatii cukrzycowej.

Przeciw miażdżycy i nie tylko

Przez zawarte w sobie związki kurkuma działa przeciwmiażdżycowo, obniża ciśnienie krwi, hamuje agregację płytek krwi.

Wykazuje też duży potencjał w leczeniu chorób układu nerwowego takich jak choroba Alzheimera, choroba Parkinsona, depresja.

Polecana jest do stosowania także podczas przeziębienia, gdyż wykazuje działanie przeciwgorączkowe, łagodzi objawy takie jak zapalenie zatok, katar, kaszel.

Właściwości odżywcze kurkumy

Kurkuma w postaci zmielonej, czyli tej używanej w kuchni, wykazuje szereg właściwości odżywczych. Człowiek nie jest w stanie zjeść jej zbyt dużo, a nawet gdyby mógł, to kurkuma jest niskokaloryczna – zaledwie 9 kcal na 100 gram produktu – więc nie stanowiłaby przyczyny wzrostu wagi. A jak wyżej wspomniano, wspomagając pracę układu pokarmowego, sprzyja odchudzaniu.

Przyprawa to posiada mikro- i makroelementy, które są niezbędne w diecie człowieka, by jego organizm mógł prawidłowo funkcjonować. Zawartość cukrów prostych jest bardzo niska, znaleźć w niej można za to sporą dawkę błonnika pokarmowego. To także produkt z dobrą zawartością witamin takich jak witamina C, tiamina, niacyna, witamina B6, witamina E i K, kwasu foliowego. Do tego dostarcza dobrą dawkę minerałów: wapnia, żelaza, magnezu, fosforu, potasu, sodu i cynku.

Stosowanie kurkumy – Superprzyprawa!

Kurkuma przyjmowana jest w pokarmie najczęściej jako przyprawa do dań – głównie tych kuchni azjatyckiej – można także spotkać się z suplementami diety, które zawierają w sobie kurkumę.

Podaje się, że poza przyprawą najlepiej jest przyjmować kurkumę w "złotym mleku" – popularnym napoju, którego składnikami są też cynamon i imbir – do którego tworzy się z tej przyprawy pastę. Taki napój sprawdza się jako profilaktyczne działanie w okresie osłabionej odporności.

W aptekach znaleźć można dostępne preparaty, które zawierają odpowiednio odmierzoną ilość kurkuminy. Poza nią w preparatach znaleźć się mogą także inne składniki jak piperyna czy berberynę. Przyjmują one formę tabletek lub kapsułek.

Zaleca się, by w celach terapeutycznych przyjmować 400-600 miligramów preparatu standaryzowanego na kurkuminę do trzech razy dziennie. Dawkowanie należy zapoznać się z ulotką producenta, a dla największej ostrożności skonsultować z lekarzem lub z farmaceutą.

Kurkumę przyjmuje się doustnie, ale wykorzystywana jest ona również w kosmetyce – popularne są maseczki, które ją zawierają. Taką masę nakłada się na twarz na trzydzieści minut i zmywa wodą różaną lub mieszanką oliwy z besanem, by skóra nie pozostała żółta. Kurkuma nałożona na skórę działa przeciwzapalnie, goi zranienia.

Przeciwwskazania w stosowaniu kurkumy!

Pomimo wielu korzyści kurkuma nie jest przyprawą, którą każdy może przyjmować. W zbyt dużej ilości nie jest wskazana kobietom w ciąży – do czego należy podejść poważnie, gdyż nadmiar może wywołać skurcze macicy, a tym samym doprowadzić do wczesnego wywołania porodu.

Uważać na kurkumę powinno również osoby, które cierpią na niedrożność dróg żółciowych i z kamieniami żółciowymi.

Na kurkumę można być też uczulonym – warto sprawdzić swoją tolerancję przed wprowadzeniem kurkumy na stałe do swojego jadłospisu.

Tekst: Redakcja ZielonyOgródek.pl, zdjęcie tytułowe: "Curcuma"/Jungle Garden/CC BY 2.0