Stare drzewa na działce: Jak przycinać i kiedy usuwać zgodnie z prawem?

Dlaczego warto znać przepisy dotyczące usuwania drzew z działki?

Przede wszystkim trzeba mieć świadomość, że zgodnie z prawem własnością działkowca na działce są jedynie nasadzenia oraz naniesienia (nie grunt); dlatego też właśnie do działkowca należy dbałość o nasadzenia i ewentualne wnioskowanie do właściwych organów o ich usunięcie. To samo dotyczy Zarządu ROD w odniesieniu do nasadzeń rosnących na terenach wspólnych ROD (art. 16 ust. 2 Ustawy o rodzinnych ogrodach działkowych).

W Polsce obowiązują ścisłe przepisy dotyczące wycinki drzew, które mają na celu ochronę przyrody i zachowanie bioróżnorodności. Dlatego każdy działkowiec powinien być świadomy swoich obowiązków i praw w tym zakresie. Jeśli planujesz wyciąć drzewo na swojej działce, musisz wiedzieć, że w wielu przypadkach wymagane jest uzyskanie odpowiedniego zezwolenia. Aby ubiegać się o takie zezwolenie, konieczne jest zgłoszenie tego faktu do odpowiedniego urzędu gminy lub miasta. W zgłoszeniu należy podać m.in. lokalizację drzewa, jego gatunek, obwód pnia oraz powód planowanej wycinki. W przypadku braku zezwolenia i nielegalnej wycinki grożą surowe kary finansowe, które mogą wynieść nawet kilkanaście tysięcy złotych. Dlatego zanim podejmiesz decyzję o wycince, upewnij się, że działasz zgodnie z prawem.

Jakie drzewa można usunąć bez zezwolenia?

Zgodnie z nowelizacją ustawy o ochronie przyrody, od 17 czerwca 2017 r. bez zezwolenia można usunąć z działki (lub z terenu ogólnego ROD) drzewa, których obwód pnia na wysokości 5 cm od poziomu gruntu nie przekracza:

• 80 cm – w przypadku topoli, wierzb, klonu jesionolistnego oraz klonu srebrzystego
• 65 cm – w przypadku kasztanowca zwyczajnego, robinii akacjowej oraz platanu klonolistnego
• 50 cm – w przypadku pozostałych gatunków drzew (a więc większości szlachetnych, ozdobnych gatunków i odmian sadzonych na działkach).

Z powyższego wynika więc, że jeśli obwód pnia drzewa przekracza podane limity, należy przed wycinką złożyć odpowiedni wniosek o wycinkę we właściwym urzędzie i uzyskać zezwolenie wójta, burmistrza albo prezydenta miasta.

Nie uległy zmianie zasady wycinki drzew owocowych i można je usuwać bez zezwoleń (bez względu na wymiary obwodu pnia oraz wiek drzewa).

Kiedy przycinanie drzewa jest dozwolone, a kiedy zabronione?

Obecnie usunięcie krzewu lub krzewów rosnących w skupisku o powierzchni do 25 m² nie wymaga zezwolenia. Jeśli więc, działkowiec (zarząd ROD) zamierza usunąć krzew (krzewy) o powierzchni przekraczającej 25 m² należy uprzednio uzyskać właściwe zezwolenie.

Przycinanie starych drzew: Jak to robić z głową i zgodnie z prawem?

Problem starych drzew i ich pielęgnacji na działkach to coraz częściej spory kłopot i działkowcy nie wiedzą, jak go rozwiązać, ponieważ ogromne drzewa na niewielkich działkach stanowią także problem dla sąsiadów oraz dla zarządu ROD. Co warto wiedzieć na ten temat?

W znowelizowanej ustawie o ochronie przyrody ogólne zasady wykonywania prac w obrębie korony drzewa określa i opisuje paragraf 87a ust.2. Zgodnie z tym przepisem prace takie nie mogą prowadzić do usunięcia gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony, która rozwinęła się w całym okresie rozwoju drzewa, chyba, że mają na celu:

• usunięcie gałęzi obumarłych lub nadłamanych
• utrzymywanie uformowanego kształtu korony drzewa
• wykonanie specjalistycznego zabiegu w celu przywrócenia statyki drzewa – wykonuje się go na podstawie dokumentacji specjalistycznej (w tym fotograficznej), którą przechowuje się przez okres 5 lat od końca roku, w którym wykonano zabieg

Należy zatem pamiętać, że w sytuacjach nie ujętych w art. 87a ust. 2 ustawy usunięcie gałęzi w wymiarze przekraczającym 30% korony drzewa stanowi uszkodzenie drzewa, a w wymiarze przekraczającym 50% stanowi zniszczenie drzewa (art. 87a ust. 4 i 5). Naruszenie powyższych przepisów skutkuje nałożeniem odpowiedniej kary przez organy administracji (art. 88 i 89 ustawy).

Mówiąc bardziej obrazowo, aby nie naruszać przepisów prawa, dobrze jest stosować po prostu starą zasadę ogrodniczą, która mówi, iż w jednym sezonie (jednorazowo) nie należy skracać konarów dorosłych (bądź starych) drzew więcej niż o 1/3 ich długości. W przypadku bardzo rozrośniętych, starych drzew zabieg taki lepiej rozłożyć na 2-3 sezony, stosując w każdym roku podobną zasadę.

Pamiętajmy też, że zbyt drastyczne przycinanie, czy wręcz ogławianie drzew (szczególnie dorosłych) nie tylko narusza przepisy prawa, ale zwyczajnie zaburza równowagę fizjologiczną drzewa i najczęściej prowadzi do jego zamierania w ciągu kilku lat.

Trzeba podkreślić, że ogławianie nie jest zabiegiem pielęgnacyjnym i obecnie jest traktowane jako błąd w sztuce ogrodniczej, ponieważ przy formowaniu korony, drzewo nie powinno utracić pokroju korony właściwego dla danego gatunku. Jeżeli więc, np. drzewo zostanie w jednym sezonie drastycznie ogłowione do samego pnia lub jego konary zostaną zbyt mocno skrócone (więcej niż 1/3 długości w danym sezonie), to zwykle jest to kwalifikowane właśnie jako zniszczenie drzewa!

Oczywiście należy pamiętać, że wszystkie powyższe regulacje prawne nie dotyczą drzew, w przypadku których nie jest wymagana zgoda na wycinkę.

Jakie są korzyści z regularnego przycinania drzew?

Regularne przycinanie drzew to nie tylko kwestia estetyki, ale przede wszystkim dbałość o zdrowie i prawidłowy rozwój rośliny. Oto główne korzyści płynące z systematycznego przycinania drzew:

• Zdrowie drzewa: Usuwanie suchych, chorych lub uszkodzonych gałęzi zapobiega rozprzestrzenianiu się chorób i szkodników. Dzięki temu drzewo jest zdrowsze i bardziej odporne na różnego rodzaju infekcje.
• Bezpieczeństwo: Suchy i łamliwe gałęzie mogą stanowić zagrożenie dla ludzi i mienia. Regularne przycinanie minimalizuje ryzyko ich złamania, zwłaszcza podczas silnych wiatrów czy burz.
• Estetyka ogrodu: Przycięte drzewo prezentuje się znacznie lepiej, ma równomiernie rozmieszczone gałęzie i koronę o odpowiednim kształcie.
• Lepsze owocowanie: W przypadku drzew owocowych regularne przycinanie sprzyja obfitemu i zdrowemu owocowaniu. Usuwanie zbędnych gałęzi pozwala na lepsze dojrzewanie owoców i zapewnia im dostęp do światła.
• Stymulacja wzrostu: Usuwanie starych gałęzi stymuluje drzewo do wypuszczania nowych pędów. Dzięki temu drzewo rośnie szybciej i jest bardziej bujne.
  
  

Pamiętaj, że przycinanie drzew to nie tylko korzyści, ale również pewna odpowiedzialność. Niewłaściwie przycięte drzewo może mieć problemy z wzrostem, a nawet zachorować. Dlatego zawsze warto korzystać z porad specjalistów lub zlecić przycinanie drzew profesjonalistom.

Tekst: Radosław Pisarczyk, zdjęcie tytułowe: Yngve Leyn/Pixabay

Chcesz wiedzieć więcej o działkach: budowie altany, uprawie roślin, itd. oraz o prawach i obowiązkach członka PZD? Sprawdź wszystkie artykuły o ROD!