Roztocz truskawkowiec – opis i cykl życia
Roztocz truskawkowiec (Phytonemus pallidus) to bardzo drobny szkodnik, o długości ciała wynoszącej zaledwie 0,15-0,28mm (samice są większe od samców). Ciało jest początkowo półprzezroczyste, później przebarwia się na biało, kolejno na słomkowo żółto do brązowawego.
Zimują samice w pochwach liściowych u podstawy roślin. Żerowanie rozpoczynają wczesną wiosną (od marca). Gdy temperatura ustabilizuje się w granicach 13°C składają jaja. Po 1- 3 tygodniach wykluwają się larwy. Wiosną żerują małe populacje roztoczy (zarówno larwy jak i osobniki dorosłe), problem zdecydowanie narasta latem. W profesjonalnych uprawach do rozpoznawania roztoczy używa się binokularu o 10-20-krotnym powiększeniu.
Już obecność pojedynczych roztoczy przed kwitnieniem truskawek jest sygnałem do rozpoczęcia zwalczania szkodnika, po kwitnieniu oraz w czasie wzrostu owoców próg szkodliwości to 1 roztocz na 1 liść, a po zbiorach to 1-2 osobniki na 1 liść.
Objawy żerowania roztocza truskawkowca
Roztocza najintensywniej żerują na młodych, rozwijających się organach truskawek. Prowadzą do deformacji i drobnienia liści. Blaszki liściowe są pomarszczone i żółkną. Stają się sztywne i kruche, łatwo pękają. Sadzonki truskawek są skarłowaciałe i wytwarzają mniej pąków kwiatowych. Owoce są drobne, dojrzewają częściowo lub wcale. Wraz z upływem czasu rośliny stopniowo zamierają (wcześniej wyglądają na zwiędnięte). Te, które przetrwały, są podatne na choroby, a także na mróz. Roztocz truskawkowiec częściej występuje i czyni większe spustoszenie w starszych, wieloletnich uprawach.
Zapobieganie i zwalczanie roztocza truskawkowca
Kluczową sprawą w zapobieganiu wystąpieniu szkodnika jest zapobieganie. Jeśli nie wystarczy, wykonuje się działania doraźne. Walka z roztoczem truskawkowcem obejmuje:
Profilaktykę
Plantacje powinno się zakładać z kwalifikowanego materiału sadzeniowego, kupowanego w sprawdzonych szkółkach. Zmniejsza to znacznie ryzyko zawleczenia szkodnika do ogrodu.
Zwalczanie chemiczne
W przypadku zauważenia pierwszych objawów zaleca się wykonać oprysk. Dobrze na roztocza sprawdza się preparat Ortus 05 SC, który zawiera fenpiroksymat (związek z grupy fenoksypirazoli). Pamiętaj, by oprysk wykonywać w czasie umiarkowanie ciepłej, bezdeszczowej pogody. Ważne, aby praca była precyzyjna, a ciecz robocza w szczególności obficie pokryła najmłodsze fragmenty truskawek. Okres karencji (minimalny czas od oprysku do zbioru) wynosi 7 dni. Preparat stosuje się raz w sezonie.
Metody naturalne
Z metod biologicznych dobrze sprawdza się dobroczynek wielożerny. To drapieżne roztocza żywiące się opisywanym szkodnikiem, a nie szkodzące roślinom. Saszetki z pożytecznymi organizmami należy umieścić je przy roślinach. Nadają się także do ochrony innych grup roślin, oprócz roztocza truskawkowca zwalczają mączliki i wciornastki.
Domowe preparaty
W warunkach przydomowego ogrodu truskawki warto pryskać profilaktycznie, np. 7- 10 dni wywarem z wrotyczu lub rumianku.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: 7monarda, Tomasz / Adobe Stock