Jak ożywić ogród kwiatami? Sprawdź, od czego zacząć
Zabawne Kto by pomyślał, że ogrodnictwo może być nałogiem? Wprawdzie nie tyle zgubnym, co inspirującym i dającym wiele satysfakcji, ale jednak. I jak to zwykle z nałogami bywa, zaczyna się niewinnie, od kilku doniczek na parapecie czy balkonowej skrzynki wypełnionej pelargoniami, aż pewnego dnia zauważasz, że to ci już nie wystarcza. Zaczynasz oglądać kolorowe czasopisma i marzyć o własnym, pięknym ogrodzie.
I choć te marzenia mogą wydawać się nieosiągalne, nie rezygnuj z nich, bo być może któregoś dnia staną się rzeczywistością. A jeśli nie możesz spełnić ich od razu, spróbuj rozwijać swoją pasję inaczej.
Przekształć swój balkon w wiszący, kolorowy ogród, obsadź skrawek pustej ziemi przy domu atrakcyjnymi roślinami, zagospodaruj zaniedbany ogródek przed blokiem lub rozejrzyj się za własną, małą działką, którą mógłbyś uprawiać, bo nie musisz dysponować wielką przestrzenią, aby stworzyć swój własny, mały raj na ziemi. Nie przejmuj się też, jeśli nie od razu wszystko ci wychodzi, bo ogród to niekończąca się przygoda, więc eksperymentuj, próbuj i sprawdzaj, ciesząc się z każdego, nawet najmniejszego sukcesu.
No tak, ale co zrobić, aby takie miejsce wyglądało naprawdę atrakcyjnie?
Przecież stworzenie efektownej, skąpanej w morzu kwiatów rabaty wydaje się być trudne. Nie chcąc ryzykować, zaczynasz więc od iglaków, uznając, że cię nie zawiodą i załatwią sprawę. W końcu nie są szczególnie wymagające i ładnie wyglądają przez cały rok, więc z pewnością spełnią twoje oczekiwania i stworzą ogród marzeń. Szybko jednak dostrzegasz, że nie do końca o to ci chodziło, bo ogród wypełniony iglakami wygląda wprawdzie całkiem ładnie, jednak jest przy tym trochę monotonny i smutny, gdyż brakuje w nim koloru, kwiatów i…życia.
Kiedy więc dopadną cię już takie refleksje, zacznij myśleć o bylinach. Na początek nie wybieraj jednak tych kłopotliwych, ekspansywnych, delikatnych, wymagających i krótkowiecznych, bo chociaż są piękne i efektowne, mogą sprawiać problemy, odbierając ci radość z ich uprawy. Poszukaj gatunków, które nie potrzebują nieustannej uwagi i raz posadzone, pozostaną na swoim miejscu przez długie lata, z roku na rok zyskują na urodzie.
Nie rób też nic na siłę
Jeśli jakaś roślina bardzo Ci się spodoba, ale jest cieniolubna, a ty masz ogród skąpany w słońcu, zrezygnuj z niej, bo posadzona w takim miejscu szybko straci swoją urodę i zacznie cierpieć z powodu suszy i gorąca. Nie martw się też, że bez specjalistycznej wiedzy nie dasz sobie rady z wyborem odpowiednich roślin. Przejrzyj kolorowe czasopisma ogrodnicze, poszukaj informacji w Internecie lub po prostu zapytaj o radę sprzedawcy w centrum ogrodniczym, a z pewnością znajdziesz coś dla siebie, gdyż wbrew pozorom, łatwych w uprawie i pięknie kwitnących bylin naprawdę nie brakuje.
10 moich ulubionych kwiatów wieloletnich do Twojego ogrodu
Z własnego doświadczenia wiem, jak wiele radości może przynieść odpowiedni dobór roślin. Dlatego chciałabym podzielić się z Wami moimi 10 ulubionymi bylinami, które są nie tylko piękne, ale i łatwe w uprawie. Mam nadzieję, że staną się one inspiracją dla Waszych ogrodów i pomogą Wam odkryć magię i niekończącą się radość z ogrodnictwa.
▲ Liliowiec
Absolutnym liderem wśród pięknie kwitnących i niewymagających bylin są liliowce. Jeśli tylko zapewnisz im słoneczne lub półcieniste stanowisko, rosną na każdej przeciętnej glebie ogrodowej. Nie będą też oczekiwały odmładzania, gdyż w jednym miejscu mogą rosnąć nawet kilkadziesiąt lat, nie tracąc przy tym na urodzie. Wprawdzie wiele z nich swój najlepszy czas ma na przełomie czerwca i lipca, ale jeśli odpowiednio dobierzesz odmiany, możesz cieszyć się ich kwiatami od wiosny do jesieni (w maju kwitnie min. Dumortiera i Middendorffa, a kwitnienie powtarzają min. odmiana 'Stella d'Oro' czy 'On and On').
Liliowce nie są też kłopotliwe w uprawie, gdyż dobrze znoszą suszę, są mrozoodporne oraz rzadko padają ofiarą chorób i szkodników. Po przekwitnieniu musisz tylko usunąć z nich pędy kwiatostanowe, które szybko zaczynają wyglądać nieporządnie. Możesz wyciąć je sekatorem lub poczekać, aż zaschną, bo wtedy łatwo dają się wyciągnąć spomiędzy liści. Przed zimą rośliny powinieneś też ściąć tuż nad ziemią, bo chociaż z ich oczyszczaniem możesz poczekać do wiosny, pamiętaj, że w zwiędłych liściach chętnie zimują choroby i szkodniki (w tym ślimaki), dlatego lepiej nie stwarzaj im do tego dogodnych warunków.
▲ Rozchodnik
Kolejną trwałą byliną jest rozchodnik okazały, który od niedawna nosi miano rozchodnikowca okazałego. Pora jego kwitnienia przypada na późne lato (VIII-IX), ale przez cały sezon zdobi rabatę kępą wzniesionych pędów, pokrytych mięsistymi, dużymi liśćmi, które w zależności od odmiany mogą być zielone, bordowe lub dwukolorowe. Rozchodnikowi wystarczy słoneczne stanowisko i przeciętna gleba ogrodowa.
Jest odporny na suszę, mrozoodporny oraz mało podatny na choroby i szkodniki. Nie lubi jedynie mokrego, ciężkiego podłoża, na którym zagniwa. Jego pędy możesz ściąć późną jesienią lub pozostawić na rabacie do wiosny, bo okryte szronem lub śniegiem, ładnie wyglądają na tle zimowego ogrodu. Rozchodnik okazały na jednym miejscu może rosnąć przez wiele lat i dopiero kiedy zaczyna ogałacać się z liści w środkowej części kępy, musisz go odmłodzić.
▲ Jeżówka
Pięknie kwitnącą i mało kłopotliwą byliną jest też jeżówka. Na rynku wybór jej gatunków i odmian różniących się porą kwitnienia oraz budową i barwą kwiatów jest ogromny, dlatego każdy może wśród nich znaleźć coś dla siebie. Jeżówki nie wymagają wiele, gdyż wystarczy im słoneczne stanowisko i przeciętna gleba ogrodowa. Rośliny dobrze znoszą upały i przejściową suszę, a do tego są mrozoodporne i mało podatne na choroby oraz szkodniki.
Na jednym stanowisku mogą rosnąć przez wiele lat bez konieczności odmładzania, tym bardziej, że nie lubią tego zabiegu, gdyż głęboko się korzenią. Ich słabszą stroną jest natomiast łatwość rozsiewania nasion, dlatego po kwitnieniu zetnij kwiatostany, zanim zdążą zawiązać nasiona. Pamiętaj też, że najnowsze odmiany mimo dużych walorów ozdobnych są mniej trwałe od gatunku i bardziej podatne na choroby oraz szkodniki, dlatego postaw lepiej na czysty gatunek i stare, sprawdzone odmiany niż na efektowne nowinki.
▲ Dzielżan
Długowiecznymi bylinami są też dzielżany i chociaż najpopularniejsze z nich, dzielżany jesienne, kwitną dopiero pod koniec lata (VIII-X), są też gatunki i odmiany wcześniejsze (np. Hoopesa). Dzielżany na jednym miejscu mogą rosnąć przez wiele lat, nie tracąc przy tym na urodzie. Preferują słoneczne stanowiska i żyzne, próchnicze, przepuszczalne, lekko wilgotne podłoża, choć poradzą sobie też w półcieniu i na każdej typowej glebie ogrodowej. Będą natomiast wdzięczne za zasilanie od czasu do czasu kompostem i podlewanie w okresach suszy. Wysokie odmiany będą wymagały też podparcia podczas kwitnienia.
▲ Bergenia
Jeśli chcesz, aby twój ogród rozkwitł już wiosną, posadź bergenię sercolistną. Ta efektowna i mało wymagająca bylina kwitnie wcześnie (IV-V/VI), rozwijając wzniesione, barwne kwiatostany, złożone z licznych, dzwonkowatych kwiatów. Kiedy przekwitnie, jej ozdobą pozostają duże, skórzaste, błyszczące, okrągłe w zarysie liście, które tworzą ponad ziemią efektowną kępę. Roślina najlepiej czuje się na półcienistym stanowisku i próchniczym, lekko wilgotnym podłożu. Jest dostatecznie mrozoodporna i na jednym stanowisku może pozostać przez ok. 10-15 lat lub do czasu, aż jej pędy zaczną się pokładać i ogałacać z liści od dołu, bo wtedy będzie wymagała odmłodzenia.
▲ Juka
Bardzo efektowną, a przy tym długowieczną byliną jest też juka karolińska, która na jednym stanowisku może rosnąć przez wiele lat. Juka kwitnie wczesnym latem (VI-VII), zdobiąc ogród okazałymi, gęstymi, strzelistymi kwiatostanami, złożonymi z licznych, kremowobiałych, dzwonkowatych kwiatów. Juka jest w pełni mrozoodporna, ale oczekuje słonecznego stanowiska i przepuszczalnego, lekkiego podłoża.
▲ Funkia / hosta
Wśród długowiecznych bylin na szczególną uwagę zasługują też funkie. Wprawdzie tylko część z nich może pochwalić się naprawdę atrakcyjnymi kwiatami, ale rośliny nadrabiają te braki pięknymi, często wzorzystymi, dużymi liśćmi. A ponieważ wybór ich odmian jest ogromny, atrakcyjną rabatę możesz stworzyć tylko z ich udziałem. Funkie są mrozoodporne i preferują półcieniste lub zacienione stanowiska oraz próchnicze, przepuszczalne, wilgotne podłoża. Do ogrodu postaraj się jednak wybierać rośliny o twardych, grubych liściach, które są bardziej odporne na ataki ślimaków od delikatniejszych odmian, będących przysmakiem szkodników.
▲ Sadziec
Do grona długowiecznych i efektownych, choć mało popularnych bylin należy też sadziec purpurowy. Roślina na jednym stanowisku może rosnąć przez wiele lat, rozrastając się w coraz większą kępę. Kwitnie przez całe lato (VII-IX), przyciągając w tym czasie roje zapylaczy. Zwykle osiąga spore rozmiary (do 2 m. wys), jednak posiada też odmiany o bardziej kompaktowym pokroju. Sadziec preferuje półcieniste lub słoneczne stanowiska i dość żyzne, lekko wilgotne gleby. Jest dostatecznie mrozoodporny i rzadko pada ofiarą chorób lub szkodników.
▲ Przywrotnik
Przywrotnik miękki, nazywany też ostroklapowym, to kolejna trwała i mało wymagająca bylina, która na jednym miejscu może pozostać przed długie lata. Wprawdzie jego drobne, żółtozielone kwiaty, zebrane w wiechowate kwiatostany nie zachwycają jaskrawymi kolorami, a raczej uwodzą subtelnym, delikatnym pięknem, za to mogą być doskonałym wypełnieniem w kolorowych kompozycjach, obwódką ogrodowych schodów lub pięknym akcentem na wielogatunkowej rabacie. Bardzo interesujące są także omszone liście rośliny, na których bardzo efektownie wygląda poranna rosa lub małe krople deszczu. Przywrotnik jest przy tym w pełni mrozoodporny, niewybredny względem stanowiska uprawy oraz mało podatny na choroby i szkodniki.
▲ Długowieczne, ale kłopotliwe
Do ścisłego grona pięknie kwitnących i trwałych bylin, mogących pozostawać na jednym stanowisku przez wiele lat należą też piwonie chińskie, floksy wiechowate i rudbekie błyskotliwe, jednak z nimi może być więcej kłopotu, niż z poprzednimi gatunkami.
Piwonie często cierpią z powodu wiosennych przymrozków i mogą nie kwitnąć nawet przez kilka lat, z kolei floksy i rudbekie są podatne na mączniaka prawdziwego, który potrafi poważnie je oszpecić. Rudbekie mają też tendencję do rozsiewania się po ogrodzie, choć akurat ta ich cecha nie zawsze postrzegana jest jako wada.
Zdjęcie tytułowe: kateej / Adobe Stock