Jakie warunki lubi ogórek?
Ogórek to rodzaj skupiający ponad 50 gatunków roślin jednorocznych, pochodzących głównie z ciepłych rejonów świata (min. Afryka, Australia). Najbardziej popularny w uprawie jest ogórek siewny, dający smaczne i wartościowe owoce.
Miejsce
Dla ogórka jedynym możliwym stanowiskiem uprawy jest miejsce ciepłe, zaciszne i słoneczne, gdyż roślina nie znosi zimnych wiatrów i zacienienia. Oczywiście najlepiej będzie czuła się pod osłonami, ale jeśli ich nie posiadamy, możemy pokusić się też o jej gruntową uprawę.
Ziemia
Ze względu na wysokie wymagania pokarmowe, najlepszym podłożem dla ogórków będzie świeża, próchnicza, żyzna i stale lekko wilgotna (ale nie mokra) gleba. Ponieważ jednak rzadko dysponujemy taką ziemią w ogrodzie, przed uprawą ogórka trzeba ją odpowiednio przygotować i wzbogacić w substancje odżywcze.
Jak dbać o ogórka?
Ogórek to warzywo bardzo wymagające i oczekujące wielu zabiegów pielęgnacyjnych. Najważniejszym z nich jest systematyczne podlewanie roślin, bo jeśli narazimy ogórki na przesuszenie, nie tylko przestaną kwitnąć i owocować, ale mogą też całkowicie obumrzeć. Podczas podlewania nie możemy jednak moczyć całych roślin, bo to prosty przepis na rozwój chorób (min. mączniaka, kanciastej plamistości). Lepiej jest w tym przypadku zastosować nawadnianie kropelkowe, które dostarcza wodę bezpośrednio w okolicę korzeni, a nie na roślinę.
Kolejna sprawa to podpory dla ogórków. Jeśli uprawiamy ogórki na włókninie, możemy pozwolić im dowolnie się rozrastać (nie mają kontaktu z podłożem, wiec nie są narażone na choroby odglebowe i gnicie owoców). Jeśli jednak uprawiamy ogórki w odkrytym gruncie lub pod osłonami, lepiej jest zapewnić im podpory.
W uprawie ogórków pod osłonami ważne jest też wietrzenie pomieszczeń, bo chociaż ogórki kochają ciepło, nadmierny upał może spowodować u nich zahamowanie kwitnienia i zrzucanie zawiązków owocowych. Jednocześnie trzeba też pamiętać o zamykaniu osłon w okresach chłodnych lub okrywaniu zagonów z ogórkami włókniną, gdy temperatura spada poniżej 15-13°C (optymalna temp. to ok. 22-25°C ), bo zimno powoduje zahamowanie wzrostu roślin i zrzucanie kwiatów.
Uprawiając ogórki pod osłonami możemy być też zmuszeni do wykonania jeszcze jednego, ważnego zabiegu czyli zapylania kwiatów. W szklarni czy tunelu owadów zapylających jest niewiele, a wiatru nie ma wcale, dlatego rośliny mogą mieć trudności za zapylaniem kwiatów, dlatego kiedy zaczyna spadać ilość owoców, musimy przystąpić do pracy i samodzielnie zapylić kwiaty, przenosząc pędzelkiem pyłek z kwiatów męskich na żeńskie.
Sadzenie
Sadzenie ogórków, podobnie jak ich uprawa, to także niełatwe zadanie. Wprawdzie nasiona roślin można wysiać punktowo wprost do gruntu po minięciu wiosennych przymrozków, ale wtedy później wydadzą plony, dlatego lepiej jest miesiąc wcześniej przygotować rozsadę (w małych doniczkach wypełnionych podłożem umieszcza się po 2-3 nasiona, a następnie z całą bryłą korzeniową sadzi na miejsce stałe, gdyż ogórki nie lubią przesadzania ani pikowania) i po minięciu wiosennych przymrozków (po 15 V), posadzić ją do gruntu.
Nawożenie
Bardzo ważnym zabiegiem w uprawie ogórków jest nawożenie, gdyż ogórki to rośliny żarłoczne. Zamiast jednak zasilać je dużymi dawkami nawozów sztucznych (w owocach mogą się wtedy kumulować niebezpieczne związki chemiczne), w roku poprzedzającym ich uprawę lepiej zastosować obornik, a wiosną dodatkowo wzbogacić glebę kompostem. Przyda się też od czasu do czasu dawka biohumusu, mączki bazaltowej lub gnojówki z pokrzywy, które także korzystnie wpłyną na rozwój warzywa. Można się też posiłkować nawozami ekologicznymi lub bio (np. firmy Target).
Mimo naszych starań może się okazać, że nawozów mineralnych nie da się całkiem uniknąć, gdyż ogórki są wrażliwe na niedobory niektórych minerałów. Jeśli wiec zauważamy problemy z ich owocowaniem (np. słabe zawiązywanie kwiatów i owoców, zdeformowane, małe i pożółkłe liście, niewyrośnięte i zniekształcone owoce – objawy mogące świadczyć o niedoborze potasu i fosforu oraz wapnia i magnezu), musimy sięgnąć po jeden z polecanych dla ogórków nawozów wieloskładnikowych.
Przycinanie
Ciecie ogórków nie jest zabiegiem obowiązkowym, ale może korzystnie wpłynąć na rozwój roślin i jakość owoców, dlatego niekiedy sugeruje się skracanie pędów bocznych za 3 liściem (nie przycina się pędu głównego).
Ochrona przez chorobami i szkodnikami
Ogórki należą do roślin bardzo wrażliwych na szereg chorób (min. kanciasta plamistość ogórka, mączniak prawdziwy i rzekomy, antraknoza dyniowatych) i chętnie atakowanych przez szkodniki (min. mączliki, mszyce, przędziorki). Lista zagrożeń jest długa, dlatego zanim będziemy zmuszeni walczyć z patogenami przy pomocy chemicznych środków ochrony roślin, zacznijmy od profilaktyki, która w uprawie ogórków jest bardzo ważna (min. przestrzeganie zmianowania, wybór odmian odpornych lub tolerancyjnych na podstawowe choroby ogórków, uprzątanie i niszczenie resztek po zbiorach, unikanie moczenia liści podczas podlewania roślin).
W razie wystąpienia problemów, w pierwszej kolejności powinniśmy siegnąć po preparat ekologiczny (np. Biosept Active, Polyversum WP, Limocide) lub naturalny (wyciągi i wywary roślinne, gnojówki roślinne), a dopiero kiedy nie pomoże, zastosować jeden z aktualnie polecanych środków ochrony roślin.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Alexey Hulsov i MrGajowy3 / Pixabay