Uczep rózgowaty (Bidens ferulifolia) spotykany jest także jako bidens, uczep wielkokwiatowy, uczep ogrodowy, a czasem złoty bidens. To efektowna roślina ozdobna należąca do rodziny astrowatych (Asteraceae). Pochodzi z południowych rejonów Ameryki Północnej. W Polsce, ze względu na brak mrozoodporności, uprawia się go głównie jako roślinę jednoroczną na balkon i taras.
Wygląd i cechy charakterystyczne uczepu rózgowatego
Uczep rózgowaty tworzy to ciepłolubna bylina, która wytwarza rozłożyste, kaskadowo zwisające lub lekko wzniesione kępy o długości pędów dochodzącej nawet do 80-100 cm. Pędy są cienkie, elastyczne, silnie rozgałęzione, co nadaje roślinie gęsty i puszysty pokrój. Liście są jasnozielone, pierzasto podzielone, delikatne w dotyku i ażurowe, co dodaje kompozycjom lekkości.
Uczep kwitnie od maja do pierwszych jesiennych przymrozków. Roślina jest niezwykle plenna – w szczycie sezonu może być dosłownie obsypana setkami drobnych kwiatów, które przyciągają liczne owady zapylające, w tym pszczoły i motyle. Rozwija liczne, drobne koszyczki o średnicy około 2-3 cm, złożone z żółtych, promienistych kwiatów języczkowatych otaczających złociste kwiaty rurkowe.
Wymagania i uprawa uczepu rózgowatego
Uczep rózgowaty najlepiej rośnie w miejscach słonecznych, gdzie kwitnie najobficiej i zachowuje zwarty pokrój. Może tolerować lekki półcień, jednak wówczas kwitnienie bywa słabsze. Preferuje podłoża żyzne, przepuszczalne, umiarkowanie wilgotne, o odczynie zbliżonym do obojętnego. Dobrze sprawdza się ziemia do roślin balkonowych z dodatkiem piasku lub perlitu, co zapewnia lepszy drenaż.
Gatunek nie jest mrozoodporny – pierwsze przymrozki kończą jego wegetację, dlatego w naszym klimacie traktowany jest jako roślina sezonowa. Rozmnaża się go głównie poprzez wiosenny wysiew nasion lub z sadzonek pozyskiwanych w warunkach szklarniowych. W cieplejszych rejonach świata możliwe jest również dzielenie starszych egzemplarzy.
Pielęgnacja
- Podlewanie: uczep źle znosi przesuszenie – w upalne dni jego podlewanie na balkonie może być konieczne nawet dwa razy dziennie .
- Nawożenie: regularne zasilanie rośliny (raz w tygodniu płynnym nawozem dla roślin kwitnących) wspiera obfite kwitnienie .
- Przycinanie i uszczykiwanie: usuwanie przekwitłych kwiatów stymuluje produkcję nowych; uszczykiwanie młodych pędów na początku i w połowie sezonu poprawia gęstość pokroju
- Odporność: uczep dobrze znosi upał, wiatr i intensywne opady, niezbyt często choruje lub atakowany jest przez szkodniki (mogą pojawić się mszyce lub przędziorki, szczególnie w czasie długotrwałej suszy).
Zastosowanie ozdobne uczepu rózgowatego
Ze względu na szybki wzrost, obfite kwitnienie i zwisający pokrój uczep rózgowaty jest chętnie sadzony w wiszących koszach, skrzynkach balkonowych i donicach stojących, gdzie tworzy efektowne, żółte kaskady. Świetnie prezentuje się zarówno jako soliter, jak i w kompozycjach z innymi roślinami balkonowymi, np. pelargoniami, lobeliami czy werbenami. Należy jednak pamiętać, że bidens rośnie silnie i szybko, dlatego też nie powinien być sadzony z roślinami o słabym wzroście.
Dzięki swojej odporności na wiatr, opady i wysokie temperatury doskonale sprawdza się także na wystawach południowych, gdzie wiele innych gatunków szybko traci dekoracyjność.
Popularne odmiany uczepu rózgowatego
Nasiona uczepu można najczęściej znaleźć pod nazwą "Uczep Mix" – to mieszanka odmian o kwiatach w różnych odcieniach żółci, pomarańczu lub bieli, tworząca barwne, dekoracyjne kompozycje. A wśród konkretnych odmian, warto wymienić np.:
- 'Golden Empir'’ – odmiana o intensywnie żółtych, większych kwiatach i silnym wzroście, tworzy długie, gęsto ulistnione pędy
- 'Goldmarie' – charakteryzuje się jasnym, cytrynowożółtym kolorem kwiatów oraz zwartym pokrojem, doskonała do mniejszych skrzynek balkonowych
- 'Pirate’s Treasure' – efektowna odmiana o żółtych płatkach z pomarańczowym środkiem
Zdjęcia: Busan Oppa, Tunatura, Tunatura, Martina / AdobeStock: Frank Vincentz / Wikimedia Commons