Cis japoński (Taxus cuspidata) to długowieczne drzewo z rodziny cisowatych (Taxaceae). Gatunek pochodzi z Azji, głównie z Japonii, ale w postaci odmian jest też uprawiany w wielu innych rejonach świata. To popularna iglasta roślina ozdobna.
Jak wygląda cis japoński? Czym się wyróżnia?
Cis w naturze dorasta do ok. 15-20 m. Może tworzyć szeroki, gruby pień, pokryty łuszczącą się paskami korowiną (u starszych egzemplarzy) oraz szeroką koronę, ale częściej przyjmuje formę rozłożystego krzewu, z licznymi, rozgałęzionymi pędami. Posiada miękkie, zimozielone, wąskie, spłaszczone, ciemnozielone na górze oraz jaśniejsze od spodu igły, układające się na pędach dwurzędowo w jednej płaszczyźnie.
Cis japoński jest gatunkiem dwupiennym. Zakwita wiosną, wydając drobne, żółtawe kwiaty, z których po przekwitnieniu wykształcają się okryte czerwoną osnówką owoce, zawierające pojedyncze nasiona (tylko na osobnikach żeńskich).
Cis w całości jest rośliną trującą, z wyjątkiem czerwonej osnówki, otaczającej nasiona.
Jakie są jego wymagania i co mu zapewnić?
Cis japoński jest tolerancyjny względem warunków uprawy, ale najlepiej rośnie na półcienistych stanowiskach i przepuszczalnych, próchniczych, żyznych, umiarkowanie wilgotnych glebach o odczynie lekko kwaśnym po lekko zasadowy. Jest dostatecznie mrozoodporny i może być uprawiany na trenie całego kraju.
Cis japoński jako gatunek może być rozmnażany przez nasiona, ale jego odmiany ozdobne poleca się rozmnażać przez szczepienie lub sadzonki pędowe.
Jakie są najważniejsze zabiegi pielęgnacyjne cisa japońskiego?
Cis japoński wymaga umiarkowanego podlewania, zwłaszcza w okresach suszy, by gleba była stale wilgotna. Wiosną zaleca się nawożenie specjalistycznym nawozem dla iglaków.
Z reguły nie wymaga systematycznego cięcia (z wyjątkiem roślin formowanych), ale zabieg znosi bardzo dobrze, dlatego może być cięty nawet kilka razy w roku (wiosną III-IV, ale też latem).
Choroby i szkodniki cisa japońskiego
Cis japoński rzadko choruje, ale roślinom uprawianym w nieodpowiednich warunkach mogą zagrażać takie choroby grzybowe jak zamieranie pędów, szara pleśń czy fytoftoroza. Niekiedy mogą je też atakować szkodniki (głównie misecznik cisowiec). Po zauważeniu objawów choroby lub żerowania szkodnika, należy poprawić roślinie warunki siedliskowe, usunąć porażone części (np. zamierające pędy) oraz zastosować aktualnie polecany środek ochrony roślin.
Gdzie sadzić i jak jeszcze zastosować cis w ogrodzie?
Cis japoński oraz jego odmiany mogą mieć w ogrodzie wiele zastosowań. Dobrze prezentują się zarówno w ogrodach naturalistycznych jak i nowoczesnych czy japońskich. Można wykorzystywać je do tworzenia kompozycji rabatowych z innymi krzewami, bylinami i trawami ozdobnymi, ale można też sadzić je na eksponowanym stanowisku jako solitery i tworzyć z nich topiary (rzeźby roślinne) lub drzewka typu bonsai. Doskonale nadają się też na formowane żywopłoty.
Niższe odmiany dobrze sobie radzą w pojemnikach na balkonach i tarasach.
Wybrane odmiany cisa japońskiego
- 'Aurescens' – odm. męska, młode igły żółte, starsze żółtozielone, wys ok. 1 m
- 'Columnaris' – odm. o gęstym, wąskim pokroju, wys ok. 2-3 m
- 'Robusta' – odm. o gęstym, kolumnowym pokroju, wys ok. 3-5 m
- 'Nana' – odm. karłowa o szerokim, okrywowym pokroju, ok. 0,5 wys – 1 m i ok. 1 m szer
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: LifeisticAC, taidundua, billyfam / AdobeStock