Orliczka kreteńska (Pteris cretica) to paproć z rodziny orliczkowatych (Pteridaceae), powszechnie występująca w cieplejszych rejonach świata (m.in.: W Azji, Europie, Ameryce i Afryce). W postaci odmian ozdobnych jest też uprawiana w mieszkaniach jako roślina pokojowa, a w łagodnym klimacie także ogrodowa.
Jak wygląda orliczka kreteńska? Co ją charakteryzuje?
Orliczka kreteńska jako gatunek może dorastać do ok. 50-90 cm wys, ale odmiany ozdobne tej doniczkowej paproci są znacznie niższe (ok. 30-40 cm wys). Z podziemnego, krótkiego kłącza paproć rozwija bardzo atrakcyjne i bardzo zróżnicowane zależnie od odmiany i kultywaru liście. Są one duże, długoogonkowe, nieparzysto złożone, pierzaste liście, zbudowane z kilku par (3-7) długich, miękkich, szeroko lancetowatych, lekko pofalowanych na brzegach listków. Roślina wytwarza dwa rodzaje liści: duże, sztywne, wzniesione liście zarodnikonośne oraz mniejsze, piłkowane na brzegach, przewieszające się w dół liście płonne. U gatunku liście są zielone, ale u odmian ozdobnych mogą być wzorzyste, dwukolorowe, biało-zielone lub różowo-zielone.
Latem na spodzie liści płodnych, roślina tworzy skupiska jasnobrązowych zarodników, ułożone zwykle wzdłuż podwiniętych do dołu brzegów blaszki liściowej.
🟢 Największe targi ogrodnicze w Polsce: Nowości roślinne, konkursy, kiermasze, wykłady i inspiracje. Zieleń to Życie 2025 już we wrześniu!
Jakie są wymagania uprawowe orliczki? Co lubi ta paproć?
Orliczka kreteńska mimo całego swojego uroku to roślina wymagająca i niełatwa w uprawie. Oczekuje jasnego, ale osłoniętego przed bezpośrednim słońcem lub półcienistego stanowiska i żyznego, próchniczego, przepuszczalnego, stale lekko wilgotnego podłoża o lekko kwaśnym odczynie pH. Wymaga dużej wilgotności powietrza. Przez cały rok oczekuje również pokojowej temperatury, nieco wyższej latem (ok. 20-23°C) i niższej zimą (ok. 15-18°).
Orliczkę można rozmnożyć przez podział dorosłego egzemplarza najlepiej wiosną lub wysiew zarodników.
Pielęgnacja – podlewanie, nawożenie
Jednym z kluczowych czynników odpowiadających za powodzenie jej uprawy jest systematyczne, ale bardzo umiarkowanie podlewanie (latem 3-4 razy w tygodniu, zimą nieco rzadziej). Ziemia w jej doniczce zawsze powinna być lekko wilgotna, ale nigdy mokra (!), gdyż roślina jest bardzo wrażliwa na zalanie. Ponieważ orliczka oczekuje bardzo wilgotnego powietrza, powinna być systematycznie zraszana lub ustawiona w pobliżu zraszacza powietrza bądź odkrytego akwarium.
W sezonie wegetacyjnym roślinę dobrze jest też zasilać specjalnym, wieloskładnikowym nawozem dla paproci lub biohumusem.
Choroby i szkodniki – odporność, wrażliwość
Orliczka kreteńska nie jest podatna na choroby i szkodniki, ale uprawiana w zbyt wilgotnym podłożu może być porażana przez choroby grzybowe (np. mączniaka prawdziwego) lub zagniwać. W suchym powietrzu bywa atakowana przez przędziorki.
Zastosowanie – gdzie najlepiej postawić orliczkę w domu?
Orliczka kreteńska nie jest mrozoodporna, dlatego w naszym klimacie może być uprawiana wyłącznie jako roślina pokojowa. Dobrze czuje się w wilgotnych, jasnych łazienkach lub oknach kwiatowych, gdzie panuje sprzyjający mikroklimat. Nadaje się też do zakładania ogródków w szkle.
Popularne odmiany orliczki kreteńskiej
- 'Albolineata Pink' – liście różowe z ciemnozielonym marginesem
- 'Albolineata' – (zdj. 2) liście z kremowo-białym pasem pośrodku i szerokim, zielonym marginesem
Zdjęcia: Sirin, Gonzalo, simona, fotosenukas / AdobeStock