Orliczka kreteńska (Pteris cretica) to paproć z rodziny orliczkowatych (Pteridaceae), powszechnie występująca w cieplejszych rejonach świata (m.in.: W Azji, Europie, Ameryce i Afryce). W postaci odmian ozdobnych jest też uprawiana w mieszkaniach jako roślina pokojowa, a w łagodnym klimacie także ogrodowa.
Jak wygląda orliczka kreteńska? Co ją charakteryzuje?
Orliczka kreteńska jako gatunek może dorastać do ok. 50-90 cm wys, ale odmiany ozdobne tej doniczkowej paproci są znacznie niższe (ok. 30-40 cm wys). Z podziemnego, krótkiego kłącza paproć rozwija bardzo atrakcyjne i bardzo zróżnicowane zależnie od odmiany i kultywaru liście. Są one duże, długoogonkowe, nieparzysto złożone, pierzaste liście, zbudowane z kilku par (3-7) długich, miękkich, szeroko lancetowatych, lekko pofalowanych na brzegach listków. Roślina wytwarza dwa rodzaje liści: duże, sztywne, wzniesione liście zarodnikonośne oraz mniejsze, piłkowane na brzegach, przewieszające się w dół liście płonne. U gatunku liście są zielone, ale u odmian ozdobnych mogą być wzorzyste, dwukolorowe, biało-zielone lub różowo-zielone.
Latem na spodzie liści płodnych, roślina tworzy skupiska jasnobrązowych zarodników, ułożone zwykle wzdłuż podwiniętych do dołu brzegów blaszki liściowej.
Jakie są wymagania uprawowe orliczki? Co lubi ta paproć?
Orliczka kreteńska mimo całego swojego uroku to roślina wymagająca i niełatwa w uprawie. Oczekuje jasnego, ale osłoniętego przed bezpośrednim słońcem lub półcienistego stanowiska i żyznego, próchniczego, przepuszczalnego, stale lekko wilgotnego podłoża o lekko kwaśnym odczynie pH. Wymaga dużej wilgotności powietrza. Przez cały rok oczekuje również pokojowej temperatury, nieco wyższej latem (ok. 20-23°C) i niższej zimą (ok. 15-18°).
Orliczkę można rozmnożyć przez podział dorosłego egzemplarza najlepiej wiosną lub wysiew zarodników.
Pielęgnacja – podlewanie, nawożenie
Jednym z kluczowych czynników odpowiadających za powodzenie jej uprawy jest systematyczne, ale bardzo umiarkowanie podlewanie (latem 3-4 razy w tygodniu, zimą nieco rzadziej). Ziemia w jej doniczce zawsze powinna być lekko wilgotna, ale nigdy mokra (!), gdyż roślina jest bardzo wrażliwa na zalanie. Ponieważ orliczka oczekuje bardzo wilgotnego powietrza, powinna być systematycznie zraszana lub ustawiona w pobliżu zraszacza powietrza bądź odkrytego akwarium.
W sezonie wegetacyjnym roślinę dobrze jest też zasilać specjalnym, wieloskładnikowym nawozem dla paproci lub biohumusem.
Choroby i szkodniki – odporność, wrażliwość
Orliczka kreteńska nie jest podatna na choroby i szkodniki, ale uprawiana w zbyt wilgotnym podłożu może być porażana przez choroby grzybowe (np. mączniaka prawdziwego) lub zagniwać. W suchym powietrzu bywa atakowana przez przędziorki.
Zastosowanie – gdzie najlepiej postawić orliczkę w domu?
Orliczka kreteńska nie jest mrozoodporna, dlatego w naszym klimacie może być uprawiana wyłącznie jako roślina pokojowa. Dobrze czuje się w wilgotnych, jasnych łazienkach lub oknach kwiatowych, gdzie panuje sprzyjający mikroklimat. Nadaje się też do zakładania ogródków w szkle.
Popularne odmiany orliczki kreteńskiej
- 'Albolineata Pink' – liście różowe z ciemnozielonym marginesem
- 'Albolineata' – (zdj. 2) liście z kremowo-białym pasem pośrodku i szerokim, zielonym marginesem
Zdjęcia: Sirin, Gonzalo, simona, fotosenukas / AdobeStock