Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus)

Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus) to bylina z rodziny makowatych (Papaveraceae). Naturalnie występuje w Europie i Azji, ale bywa też spotykana w innych rejonach świata. Glistnik jest traktowany jako uciążliwy chwast lub roślina zielarska, ale posiada też odmiany ozdobne.

Glistnik w zależności od stanowiska dorasta do ok. 40-100 cm. Rozwija gęstą rozetę zielonych, odziomkowych, pierzastosiecznych, długoogonkowych liści, spomiędzy których wyrasta widlasto rozgałęziająca się, sztywna, lekko owłosiona łodyga, pokryta nielicznymi, układającymi się naprzemienne, dużymi, pierzastymi, powcinanymi, grubo ząbkowanymi na brzegach, ogonkowymi liśćmi, z wierzchu zielonymi, a od spodu jaśniejszymi i lekko owłosionymi.

Roślina kwitnie przez cały sezon (V-IX), rozwijając niewielkie, jaskrawo żółte, czteropłatkowe kwiaty, zebrane po kilka na szczycie pędu w baldachowate, luźne kwiatostany. Po przekwitnieniu kwiaty przekształcają się w wydłużone, strąkowe owocostany, wypełnione drobnymi, czarnymi nasionami.

Glistnik wytwarza mocny, rozbudowany system korzeniowy. Cała roślina zawiera też w tkankach dużo, jaskrawo pomarańczowego soku mlecznego o drażniących właściwościach (trujących).

Wymagania i uprawa

Glistnik jaskółcze ziele to roślina wyjątkowo tolerancyjna względem środowiska. Najchętniej zasiedla półcieniste stanowiska i wilgotne, próchnicze, zasobne w azot gleby o obojętnym odczynie pH, ale urośnie też w cieniu i na przepuszczalnych, ubogich, suchych podłożach. Jest także dostatecznie mrozoodporna, wiec można spotkać ją na terenie całego kraju. W środowisku naturalnym najczęściej zasiedla przydroża, rowy, wysypiska, obrzeża lasów, zarośla i stanowiska ruderalne.

Glistnik dobrze rozmnaża się przez wysiew nasion (daje obfity samosiew), które pomagają mu roznosić po okolicy mrówki.

Zastosowanie

Glistnik jaskółcze ziele zwykle traktowany jest jako uciążliwy i trudny do zwalczenia chwast, ale w postaci odmian może być uprawiany w ogrodach naturalistycznych, leśnych i wiejskich jako roślina ozdobna, zestawiana z paprociami, orlikami i naparstnicami.

Glistnik bywa też traktowany jako zioło, gdyż posiada szereg właściwości leczniczych (wykazuje min. działanie rozkurczowe, przeciwwirusowe, grzybobójcze, bakteriobójcze i antyalergiczne). Jednocześnie jest też jednak rośliną trującą, gdyż zawarte w nim substancje mają działanie toksyczne, prowadzące min. do uszkodzeń wątroby (min. alkaloidy). Z tego względu obecnie nie poleca się już stosować preparatów z glistnika wewnętrznie, a farmaceutyki z jego udziałem zaleca się stosować ściśle według wskazań producenta, najlepiej pod kontrolą lekarza. Bez przeszkód można natomiast wykorzystywać świeży sok rośliny do walki z brodawkami.

Odmiany

• 'Flore Pleno' – kwiaty żółte, pełne
  
  

Ciekawostki

Nazwa gatunkowa glistnika, nawiązuje prawdopodobnie do cyklu rozwojowego rośliny, której kwitnienie i koniec wegetacji zbiega się z terminem przylotu i odlotu jaskółek, choć bywają też inne wyjaśnienia.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Katarzyna Jeziorska

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!