Acena drobnolistna (Acaena microphylla)

Acena drobnolistna (Acaena microphylla), nazywana też drobnokwiatową to niska bylina z rodziny różowatych (Rosaceae). Roślina pochodzi z Nowej Zelandii, ale jest też uprawiana w wielu innych krajach świata jako roślina okrywowa.

Roślina osiąga zaledwie 5-10 cm. wys., ale posiada szybko rosnące, długie, pokładające się, częściowo drewniejące pędy, dorastające nawet do 30 cm długości. Pędy pokryte są częściowo zimozielonymi, nieparzysto złożonymi liśćmi, zbudowanymi z kilku par małych, owalnych, szarozielonych lub zielonobrunatnych, mocno ząbkowanych na brzegach listków z pojedynczym listkiem szczytowym. Ogonek liściowy jest sztywny i ma ocień brunatny.

Acena drobnolistna kwitnie wczesnym latem w czerwcu. Roślina wytwarza małe, główkowate, okrągłe, białe kwiatostany, osadzone na szycie wzniesionej, sztywnej, lekko omszonej, czerwono nabiegłej łodyżki. Za sprawą długich pręcików z białymi pylnikami, kwiatostany wyglądają jak najeżone kulki. Po przekwitnieniu przekształcają się w brunatne lub czerwone, kolczaste owocostany, zawierające nasiona w postaci małych orzeszków.

Wymagania i uprawa

Acena w ogrodzie dobrze rośnie na słonecznych stanowiskach i przepuszczalnych, lekkich, umiarkowanie żyznych i dość suchych glebach. Nie lubi mokrych, ciężkich podłoży, a nadmierna wilgotność szkodzi jej szczególnie zimą. Na odpowiednim stanowisku rośnie bardzo szybko i może stać się ekspansywna, dlatego jej pędy warto przycinać, co pozwoli utrzymać roślinę pod kontrolą. Dzięki cięciu acena dłużej zachowa też zwarty i gęsty pokrój.

Pomimo iż jest rośliną wieloletnią, z czasem może tracić na urodzie, dlatego co kilka lat warto ją odmłodzić.

Niestety, mrozoodporność aceny jest umiarkowana (znosi mróz do ok. -15/-18°C), dlatego w chłodniejszych rejonach kraju warto okryć ją przed zimą warstwą stroiszu. Pod okrywą śnieżną zimuje całkiem dobrze, ale jeśli śniegu brakuje, może częściowo przemarzać (wiosną dobrze się regeneruje).

Acenę można łatwo rozmnożyć przez sadzonki pędowe lub podział dorosłych egzemplarzy, ale młode rośliny można pozyskać też przez wysiew nasion (roślina daje samosiew, ale wtedy potomstwo może nie zachować cech odmianowych rośliny matecznej).

Zastosowanie

Acena drobnolistna to przede wszystkim dokonała roślina zadarniająca, szybko tworząca gęste kobierce. W ogrodzie ładnie wypełnia puste, niezagospodarowane przestrzenie, ale doskonale wygląda też na murkach, skarpach, w ogródkach skalnych i żwirowych, między kamieniami oraz w szczelinach między płytami chodnikowymi.

Dobrze komponuje się z rojnikami i rozchodnikami, ale też z lawendą i ozdobnymi trawami. Może być również sadzona jako roślina okrywowa na stanowiskach z wiosennymi roślinami cebulowymi (po ich przekwitnięciu ładnie zasłania puste miejsca).

Wybrane odmiany

• 'Kupferteppich' – wolniejszy wzrost, owocostany czerwone, liście zielne z brązowym odcieniem.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Salicyna/CC BY-SA 4.0/Wikimedia Commons, "Acaena ovalifolia"/Dick Culbert/CC BY 2.0