Spis treści
Jakie warunki lubi aloes?
Aloes to dość zróżnicowany rodzaj, skupiający ponad 550 gatunków roślin, wśród których są byliny, krzewy, a nawet drzewa. Niektóre z nich to cenne rośliny lecznicze, uprawiane dla swoich mięsistych, wypełnionych soczystym, wartościowym, galaretowatym miąższem liści, inne to atrakcyjne rośliny ozdobne. Aloesy bardzo różnią się miedzy sobą wyglądem i wielkością, a czasem też wymaganiami.
Gatunki spotykane w uprawie domowej to zwykle sukulenty, pochodzące z ciepłych lub tropikalnych rejonów świata. W naturze zasiedlają słoneczne stanowiska i piaszczyste, kamieniste, suche tereny, dlatego dobrze znoszą suszę, ale nie lubią chłodu. Należą też do roślin światłożądnych, co w uprawie doniczkowej bywa problematyczne. W mieszkaniach można spotkać zaledwie kilka z wielu znanych gatunków aloesów (min. a. drzewiasty, a. ościsty, a. tygrysi, a. krótkolistny, Aloe mitriformis, Aloe squarrosa) i to głównie w postaci odmian. Rośliny mają na ogół podobne wymagania, mimo to przed uprawą wybranej odmiany lepiej sprawdzić, czy nie ma szczególnych upodobań, bo ewentualne błędy w jej pielęgnacji mogą skutkować utratą cennego egzemplarza lub radykalnym obniżeniem jego walorów ozdobnych.
Miejsce
Najlepszym miejscem do uprawy aloesów jest stanowisko bardzo widne, ale chronione latem przed bezpośrednim, południowym słońcem. Wprawdzie w naturze słońce nie jest dla roślin problemem, ale szyba południowego okna potęguje gorąco promieni słonecznych, które latem mogą przypalić liście aloesu. Inaczej wygląda sytuacja zimą, która dla aloesów i wszystkich sukulentów uprawianych w mieszkaniach jest okresem krytycznym. Rośliny przez cały rok potrzebują dużo światła, a zimą jego ilość w mieszkaniach radykalnie spada. Dni są krótkie, a słońce świeci rzadziej i niezbyt intensywnie, dlatego sukulenty zaczynają tracić na urodzie. Ich liście karleją, pędy się wydłużają, a pokrój staje się mniej zwarty. Rozwiązaniem może być doświetlanie zimą aloesów specjalnymi lampami do roślin oraz ustawienie doniczek jak najbliżej południowego okna, gdzie światła jest najwięcej.
Aloesy przez cały rok oczekują pokojowej temperatury (ok. 20-24°C), ale zimą, kiedy warunki się pogarszają wolą mieć chłodniej (ok. 10-15°C), dzięki czemu lepiej znoszą niedobory światła.
Ziemia
Aloesy uprawiane w mieszkaniach to sukulenty, dlatego wymagają przepuszczalnego, lekkiego i przewiewnego podłoża, które nie będzie kumulowało wody. Jego odczyn powinien być obojętny lub lekko zasadowy. Odpowiednie podłoże możemy przygotować samodzielnie (min. z torfu lub ziemi kompostowej z dużym udziałem piasku, żwiru i perlitu) lub kupić gotowe, specjalne przeznaczone dla kaktusów i sukulentów.
Jak dbać o aloes?
Aloesy uprawiane w odpowiednich warunkach właściwie nie wymagają żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych i są niemal bezobsługowe. Z wyjątkiem nielicznych gatunków lub ich odmian, doskonale znoszą suszę, ale nie tolerują zalania, gdyż wtedy łatwo gniją, dlatego należy podlewać je bardzo umiarkowanie (w sezonie wegetacyjnym dopiero wtedy, gdy wierzchnia warstwa podłoża przeschnie, zimą natomiast jeszcze rzadziej).
Sadzenie
Najważniejsze w uprawie aloesu jest zapewnienie roślinie odpowiednio przepuszczalnego podłoża i donicy z otworami odpływowymi, wyłożonej na dnie grubą warstwą drenażu. Aloes jest bardzo wrażliwy na zalanie, dlatego nadmiar wody z podlewania w żadnym wypadku nie może zalegać w pobliżu jego korzeni.
Nawożenie
Aloesy nie oczekują nawożenia, gdyż z natury przystosowane są do gleb słabych i jałowych. Ponieważ jednak w doniczce mają do dyspozycji znacznie mniej podłoża niż w gruncie, w sezonie wegetacyjnym można od czasu do czasu zasilać je specjalnymi nawozami dla kaktusów i sukulentów.
Przycinanie
Aloesy nie wymagają systematycznego ciecia. Jeśli natomiast wysokie gatunki nadmiernie się rozrosną, można skrócić im pęd główny. Nowe liście i pędy wyrosną z oczek śpiących na pędzie lub u jego podstawy, a ścięty wierzchołek może być wykorzystany jako sadzonka. Z aloesu należy też jak najszybciej usuwać wszelkie liście z objawami gnicia, aby nie dopuścić do rozwoju choroby grzybowej. Z niektórych gatunków można również pozyskiwać liście do celów kosmetycznych (np. a. drzewiasty), wydobywając z nich galaretowaty miąższ.
Ochrona przez chorobami i szkodnikami
Uprawiane w odpowiednich warunkach aloesy praktycznienie nie chorują i nie są atakowane przez szkodniki. Bardzo niebezpieczne jest natomiast dla nich przelanie, które może się skończyć zgniciem korzeni i obumarciem rośliny, dlatego dużą wagę należy przywiązywać do właściwego podlewania aloesu.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Floradania.dk i Feey / Unsplash
Pelargonie 
Prezenty 
Insekty domowe 
Rośliny doniczkowe 
Domowe nalewki 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Kaktusy i sukulenty 
