Jakie warunki lubią szafirki?
Szafirki to cebulowe byliny z do rodziny szparagowatych. Zalicza się do nich ponad 50 gatunków, ale w uprawie najpopularniejszych jest tylko kilka z nich w tym min.: sz. armeński, sz. drobnokwiatowy, sz. miękkolistny i sz. groniasty (wszystkie są do siebie podobne, z wyjątkiem wyróżniającego się na ich tle za sprawą nietypowych kwiatostanów szafirka miękkolistnego).
Rośliny te występują naturalnie głównie w południowo-wschodniej Europie oraz północnej Afryce i Azji, ale często bywają też uprawiane w ogrodach. W naturze szafirki zasiedlają słoneczne zbocza oraz rozległe łąki i polany, gdzie z czasem rozrastają się w duże łany, gdyż doskonale rozmnażają się za pomocą cebulek przybyszowych.
Miejsce
Szafirki kochają słońce, dlatego posadzone w takim miejscu będą kwitły naprawdę obficie. Poradzą sobie też jednak też w półcieniu lub większym zacienieniu, ale wtedy ich kwiaty nie będą tak liczne i dorodne, jak u egzemplarzy rosnących miejscu w słonecznym. Dla szafirków warto od razu wybrać odpowiednie stanowisko, gdyż mogą na nim pozostać nawet przez wiele lat, z roku na rok rozrastając się w coraz większą kępę.
Ziemia
W naturze szafirki można spotkać między innymi na zboczach i pagórkach, gdzie mają do dyspozycji lekkie, łatwo przesychające podłoże, dlatego w uprawie będą oczekiwały przepuszczalnych, próchniczych, najlepiej piaszczysto-gliniastych, lekko wilgotnych gleb, o lekko zasadowym odczynie pH.
Jak dbać o szafirki?
Szafirki nie nalezą do roślin problematycznych i nie wymagają żadnych szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych. Na jednym stanowisku mogą pozostać przez wiele lat (choć często sugeruje się ich odmładzanie co 3-4 lata), w naturalny sposób się rozrastając i krzewiąc. Rośliny wykopujemy tylko wtedy, gdy chcemy je odmłodzić lub rozmnożyć. Najlepiej zrobić to po kwitnieniu (VI), wykopując cebulki i przechowując je przez lato w przewiewnym, umiarkowanie ciepłym, zacienionym, suchym miejscu, gdzie będą mogły przejść okres spoczynku. Wczesną jesienią (IX) cebulki można podzielić, posegregować według wielkości i największe ponownie wysadzić do gruntu na wybranym dla nich stanowisku (najmniejsze można potraktować jako siewki i uprawiać je przez 1-2 lata na rozsadniku). Taki zabieg jest o tyle ważny, że niektóre szafirki mają tendencję do intensywnego rozrastania się i pozostawione bez kontroli mogą z czasem stać się ekspansywne.
Sadzenie
Szafirki do gruntu można sadzić już pod koniec lata lub wczesną jesienią (k.VIII-IX/pocz. X), umieszczając ich cebulki w ziemi na głębokości równiej ich trzykrotnej wysokości (ok. 5-6 cm.). Zwykle rośliny są dostatecznie mrozoodporne i nie wymagają zimowego okrycia, ale w chłodniejszych rejonach kraju stanowisko, na którym rosną, warto przykryć stroiszem lub warstwą drobnej kory.
Nawożenie
Szafirki nie należą do roślin szczególnie żarłocznych, ale lubią żyzne podłoże, dlatego jeśli liczymy na ich obfite kwitnienie, powinniśmy zasilać je nawozami dla roślin kwitnących, a najlepiej specjalnymi nawozami dla roślin cebulowych. Szafirki nawozi się w terminach i dawkach wskazanych przez producenta preparatu, zwykle w porze sadzenia (jesienią) oraz w czasie kwitnienia.
Przycinanie
Podobnie jak większość roślin cebulowych, szafirki nie wymagają przycinania. Warto jedynie po kwitnieniu ściąć ich kwiatostany, aby nie zawiązywały nasion. Pozwoli to roślinie skupić się na gromadzeniu substancji odżywczych w cebuli. Ich liście powinno się pozostawić jednak do samoistnego zaschnięcia, dzięki temu będą mogły dłużej dostarczać cebuli substancje odżywcze. Dopiero kiedy same zaschną można je usunąć lub pozostawić na rabacie jako naturalny materiał organiczny (jedynie w przypadku dużych kęp, masa zasuszonych liści w czasie wilgotnej pogody może być miejscem rozwoju chorób grzybowych, dlatego w wtedy lepiej jest je usunąć).
Ochrona przez chorobami i szkodnikami
Szafirki chorują rzadko i jeszcze rzadziej są atakowane przez szkodniki. Czasami jednak na nieodpowiednich, zbyt wilgotnych stanowiskach, może zagrażać im zgnilizna twardzikowa (wierzchołki liści więdną i żółkną, na cebulach widoczne są czarne skupiska zarodników). W takim przypadku rośliny trzeba wykopać, posegregować, usuwając porażone cebule, a następnie posadzić zdrowe cebule do gruntu w innym miejscu. Roślinom przytrafia się też czasem zgnilizna pędzlakowa (cebule twardnieją, po czym ich miąższ staje się gąbczasty). Choroba atakuje głównie cebulki uszkodzone podczas wykopywania, zabiegów pielęgnacyjnych lub żerowania gryzoni.
Cebulki przed sadzeniem dobrze jest też zaprawiać odpowiednimi preparatami (np. Zaprawa do cebulek kwiatowych Sadzvit Eko), które je wzmocnią i uodpornią na choroby.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcie tytułowe: Pixabay