Mączniak prawdziwy jabłoni i gruszy: objawy i zwalczanie

Objawy i szkodliwość mączniaka jabłoni 

Należy do najczęstszych i dość łatwo rozpoznawalnych chorób jabłoni, na których występuje bardzo często. Za rozwój mączniaka prawdziwego na jabłoni, a także na gruszy odpowiada grzyb Podosphaera leucotricha, który rozwija się i występuje na drzewach zwykle od kwietnia do połowy sierpnia.

Pierwsze objawy zauważyć można najczęściej w maju i czerwcu. Choroba może występować z większym nasileniem co kilka lat. Najszybciej postępuje w czasie suchej i ciepłej pogody, ale sprzyja je także zwilżenie liści lub okresowo wyższa wilgotność powietrza (rosa, mgła, opady). Rośliny infekowane są zwykle przez zarodniki, które przenoszą się przy pomocy wiatru. Do zakażenia może dochodzić też w czasie przycinania narzędziami, którymi cięte były wcześniej chore rośliny. 

To się przyda

Tytanit - Poprawia Zawiązywanie Owoców 5 ml

Laser 940 EC 25 ml – preparat na Szkodniki w Uprawach Warzyw, Ziół, Owoców – Sumin

Syllit 65 WP, Na Choroby Drzew Owocowych – 10 g

Nawóz Do Drzew i Krzewów Owocowych 1 kg

Zwykle mączniak objawia się na najmłodszych liściach jabłoni w szczytowej części pędów. W wyniku infekcji dochodzi do ich deformacji (marszczą się lub zwijają), a na ich powierzchni tworzy się charakterystyczny, biały mączysty nalot, który z czasem obejmuje obie strony blaszki. Na powierzchni nalotu widoczne są też drobne, ciemne punkty – zarodniki, dokonujące dalszych zakażeń. 

Największe zagrożenie to jednak porażenie (z podobnymi objawami) pąków kwiatowych, które nie rozwijają się i zamierają. Uszkodzeniu mogą ulegać też kwiaty, które zdążyły się rozwinąć, co w efekcie skutkuje brakiem lub ograniczeniem owocowania. Zainfekowane liście i kwiaty deformują się, zamierają i przedwcześnie opadają, a młode pędy przestają rosnąć i zasychają, co w rezultacie powoduje osłabienie i zahamowanie wzrostu całego drzewa. Nieco inne objawy można zauważyć na zaatakowanych przez mączniaka owocach. Na ich skórce tworzy się siateczkowate, brunatne ordzawienie (skorkowaciały nalot), co też negatywnie wpływa na ich rozwój i wygląd. 

Fot. bellakadife, Osada, Tomasz / Adobe Stock

Mączniak na gruszy 

Ten sam patogen (Podosphaera leucotricha), który wywołuje objawy chorobowe na jabłoniach może atakować też grusze. Zazwyczaj jednak grusze są atakowane przez mączniaka dość rzadko i nie stanowi on corocznego zagrożenia dla tych drzew.

W tym przypadku również porażane są pąki kwiatowe, a także liściowe, które często nie rozwijają się i zamierają. Infekowane są też najmłodsze pędy i liście, a porażeniu organów towarzyszą podobne objawy - pokrywają się one mączystym, białym nalotem, deformują się, zasychają i opadają. Tak jak w przypadku jabłoni, atakowane mogą być też owoce, na których powstaje skorkowaciały, brunatny nalot o siateczkowatej strukturze. Rozwój choroby na gruszach (od wiosny do sierpnia) również powoduje osłabienie drzew i zahamowanie ich wzrostu oraz ograniczenie plonów. 

Jak zapobiegać mączniakowi na jabłoniach i gruszach? 

Aby unikać mączniaka na tych drzewach, najlepiej zapobiegać jego rozwojowi. Do najskuteczniejszych i prostych działań profilaktycznych należą przede wszystkim: 

• wybór odpornych na mączniaka odmian jabłoni (np. Antonówka Zwykła, Szara Reneta, Rubinola, Topaz, Rajka, James Grieve) i grusz (np. Bonkreta Williamsa, Concorde, Faworytka, Xenia). 
• monitorowanie drzew i jak najszybsze wycinanie pierwszych porażonych pędów i liści (gdy jest ich niewiele na drzewie) 
• zapobiegawcze opryski wiosną, np. od połowy marca do połowy kwietnia, preparatami (najlepiej naturalnymi lub dopuszczonymi do upraw ekologicznych), wzmacniającymi odporność organów roślin na infekcje (np. Lecicrop – lecytyna, Limocide – na bazie olejku pomarańczowego, Biosept Active – wyciąg z grejpfruta, Lykos – ekstrakt ze skrzypu, Siarkol, Miedzian, Polyversum). 

Zaleca się wykonanie pierwszych zabiegów (zapobiegawczych lub interwencyjnych) co najmniej w fazie tzw. różowego pąka, a także z początkiem kwitnienia. 

Opryski na mączniaka jabłoni i gruszy 

Gdy choroba mocno się rozwinie na drzewie i zauważymy pierwsze objawy, oprócz wspomnianych preparatów naturalnych, można zastosować też fungicydy zwalczające mączniaka, np. Bumper, Domark, Kendo, Nimrod lub Scorpion. Opryski można powtarzać też w drugiej połowie lata, gdy wciąż widoczne są objawy choroby. Mączniak może infekować i rozwijać się na drzewach przez większą część sezonu – często już od przełomu marca i kwietnia do połowy sierpnia. 

Przy wyborze preparatów do oprysków należy stawiać na metody naturalne, a w przypadku fungicydów kierować się jak najmniejszą ich szkodliwością dla zdrowia i otoczenia (ważne w przypadku spożywanych później warzyw i owoców) i stosować tylko produkty przeznaczone do użytku amatorskiego (nieprofesjonalnego), np. w ogrodach przydomowych, na działkach w ROD.

W czasie stosowania środków nie można zapominać o przestrzeganiu zaleceń na etykietach informacyjnych, w szczególności dotyczących odpowiednich dawek do sporządzenia roztworów wodnych, terminów, okresu karencji i zachowania środków ostrożności, w tym warunków wykonania zabiegów.

Zdjęcie tytułowe: Maryana, Tomasz / Adobe Stock