Osobliwości świata roślin: Gatunki egzotyczne i rosnące w Polsce
Świat flory jest niezwykle bogaty, natura wyposażyła rośliny w różnorodne mechanizmy umożliwiające rozmnażanie i przeżycie. Wiele gatunków wygląda wręcz nierealnie – jakby były skopiowane z filmów science-fiction. Porastają jednak "ziemskie" tropikalne dżungle i lasy, a co ciekawe – niektóre z nich można uprawiać w Polsce.
Fascynujący świat flory: Wybrane gatunki oryginalnych roślin
Wśród osobliwości roślin nie brakuje gatunków, które z powodzeniem można by uznać za piękne, niezwykłe, dziwne, a czasem nawet… obrzydliwe. Swoim oryginalnym wyglądem, zapachem, czy trybem życia i "zachowaniem" tak bardzo różnią się od znanej nam flory, że budzą niekłamaną fascynację. Większość "dziwnych" roślin porasta rejony o cieplejszym klimacie, jednak w poniższym zestawieniu znalazły się także rodzimi reprezentanci.
 |
Trupi kwiat, To roślina wieloletnia budząca podziw na całym świecie. Wytwarza pojedynczy liść, który osiąga wysokość nawet 7m. Jej bulwa waży tyle co dorosły człowiek – waga może dochodzić do 120 kg. „Najdziwniejszy” jest jednak kwiat. To smukła kolba o wysokości 1-3 m i zielono-wiśniowej barwie. Wytwarza zapach padliny i zgnilizny, przez co roślinę potocznie nazywa się „trupim kwiatem”. Woń jest szczególnie intensywna nocą – jej zadaniem jest przyciągnięcie owadów. Gatunek odkryto w latach deszczowych w Sumatrze. W Polsce w warunkach amatorskich uprawa jest niemożliwa. Pojedyncze rośliny można spotkać w ogrodach botanicznych – pod szkłem. |
 |
Bukietnica Arnolda Roślina w środowisku naturalnym występuje w Sumatrze i Borneo. To pasożyt nie wytwarzający łodyg, korzeni ani liści. Żeruje doczepiając się korzeni innych roślin. Składa się z kwiatu i to nie byle jakiego – uznaje się go za największy na świecie. Bukietnica osiąga średnicę 80-100 cm. Może ważyć nawet 10 kilogramów. Posiada pięć mięsistych, biało zakrapianych kwiatów. Wydziela zapach rozkładającego się mięsa. Co ciekawe – w ojczyźnie pochodzenia – również nazywany jest trupim kwiatem. Niestety kwiat-gigant jest gatunkiem zamierającym. fot. Steve Cornish / CC BY 2.0 / Wikimedia Commons |
 |
Welwiczja przedziwna To unikat – "żywa skamieniałość" w świecie roślin. Porasta tereny pustynne w Namibii i Angoli. Wygląda jak ośmiornica. W cyklu życiowym wytwarza zaledwie dwa liście. Nadrabia jednak ich rozmiarem – długość skórzastych blaszek liściowych może dochodzić do 6 m. Liście z czasem pękają i strzępią się, nigdy jednak nie odpadają. Żyją tak długo jak roślina – kilkaset lat. Gatunek potrafi przetrwać kilka miesięcy bez dostępu wody. Welwiczje można spotkać we Wrocławiu – to chluba ogrodu botanicznego. fot. Franzfoto / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons |
 |
Korzeniówka pospolita To nasza rodzima osobliwość – korzeniówkę można spotkać w cienistych i wilgotnych lasach w całej Polsce. Często podczas spacerów po lesie nasza uwagę przykuwa dziwnie wyglądający twór, podobny do grzyba. Jednak korzeniówka to roślina, bylina o wysokości do 30 cm, wytwarzająca mięsiste kłącze, białawą łodygę i liście. Kwiaty są dzwonkowate – o podobnej barwie. Roślina charakteryzuje się tym, że nie produkuje chlorofilu. Po pewnym czasie korzeniówka może zmienić kolor na ciemnobrązowy. Potrafi przetrwać dzięki rozkładaniu materii organicznej i symbiozie z grzybami. fot. Aorg1961 / GFDL / Wikimedia Commons |
 |
Gympie Gympie Jeśli ktoś uważał, że pokrzywa zwyczajna lub żegawka mocno parzy, nigdy zapewne nie słyszał o drzewie pokrzywowym. Dendrocnide jest uważana za sprawcę najsilniejszego bólu, jaki może być zadany przez roślinę. Dotknięcie niepozornego liścia okrytego meszkiem może okazać się najgorszą decyzją w życiu. Igiełki wnikają nawet przez ubranie. Przy drobnym ukłuciu ból zanika po 1-2 godzinach, przy mocniejszym może utrzymywać się nawet miesiącami. W skrajnych przypadkach zatrucie jest tak silne, że może doprowadzić do śmierci człowieka. fot. Rainer Wunderlich On my flickr photostream / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons |
 |
Smocza krew To drzewo występujące w Ameryce Środkowej i Południowej. Wytwarza kopułowatą koronę przypominającą kapelusz grzyba. Jednak nie to sprawiło, że znalazła się z zestawieniu osobliwości. Charakterystyczne w jej przypadku jest wydzielanie soku o czerwonej barwie. Zraniona roślina wygląda jakby krwawiła. Smoczą krew (żywicę) wykorzystuje się w ziołolecznictwie. Inne gatunki wytwarzające karmazynową żywicę to czarciuk smoczy (Daemonorops draco) oraz sandalin (Pterokarpus). fot. Miguel303xm / CC BY-SA 2.5 / Wikimedia Commons |
 |
Łoskotnica pękająca, Drzewo spotykane jest w Ameryce Środowej i Ameryce Południowej. Niegdyś suche owoce służyły jako pojemnik na piasek do osuszania atramentu, stąd zwyczajowa nazwa „piaskownica Wytwarza kuliste owoce, które podczas uwalniania nasion wydają głośny dźwięk. Nasiona wystrzeliwane są z dużą prędkością (ponad 40 m/s) i rozsiewane na znaczne odległości (nawet do czterdziestu metrów). W dodatku roślina jest trująca, nawet dotknięcie może wywołać podrażnienia skóry, zaś kontakt z oczami prowadzić nawet do ślepoty. Jej sok mleczny wykorzystywany jest do oszołamiania ryb i tym samym łatwiejszego połowu. fot. © Hans Hillewaert / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons |
 |
Hydra afrykańska Jeśli założylibyśmy, że jakaś roślina może pochodzić z innej planety, z pewnością do tej grupy pasowałaby hydra afrykańska. Aż trudno uwierzyć, że taki cud natury istnieje naprawdę a nie tylko na filmach science-fiction. Roślina jest pasożytem, który rozwija się bez chlorofilu. To, co ją dodatkowo wyróżnia, to wygląd i tryb życia. Przypomina czerwono-pomarańczową paszczę z zębami i w dodatku prawie w całości żyje pod ziemią. Kwiaty wydzielają zapach padliny, który przyciąga zapylaczy – muchówki i skarabeusze. Groźny wygląd jest pozorny – roślina łapie owady, ale nie robi im krzywdy. Po zapyleniu uwalnia je. Co ciekawe – jej owoce są jadalne. fot. Lytton John Musselman / odu.edu / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons |
 |
Litops, żywe kamienie Litopsy w środowisku naturalnym występują na pustynnych obszarach Afryki. To niewielkie rośliny osiągające kilka centymetrów wysokości. Liście są grube, mięsiste i zrośnięte ze sobą. Kształtem i barwą przypominają kamienie. W dobrych warunkach efektywnie zakwitają. Gatunek został odkryty w 1811 r. na południu Afryki. Podróżnik William John Burchell przypadkowo zerwał roślinę myśląc, że jest ciekawym kolorystycznie kamieniem. Obecnie to ceniony sukulent uprawiany w pomieszczeniach. Dowiedz się więcej o domowej uprawie litopsów fot. Dysmorodrepanis / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons |
 |
Róża jerychońska, zmartwychwstanka, Na pustyni życie tętni znacznie obficiej, niż jest to powszechnie uważane. Przykładem na to jest m.in. róża jerychońska, znana także jako zmartwychwstanka. To grupa roślin pustynnych – jednorocznych lub wieloletnich - o ogromnych zdolnościach przetrwalnikowych. Zieleń w sprzyjających warunkach rozwija się a gdy sytuacja zmieni się - zasycha. Wędruje tak po pustyni unoszona wiatrem. Gdy natrafi na wodę, z powrotem rozwija się i zazielenia. Cykl powtarza się wielokrotnie. Róże jerychońskie są mało znane i słabo dostępne, ale można je uprawiać w domu – nawet na talerzu z wodą. Zobacz jak "zmartwychwstaje" Hans Braxmeier - Pixabay.com |
 |
Dzbanecznik Ta niezwykła roślina żywi się owadami, a zaliczana jest (podobne jak rosiczka i muchołówka) do grupy roślin mięsożernych, nazywanych nieprecyzyjnie roślinami owadożernymi. Na końcach liści, na długim wąsie, roślina tworzy dzbanki - które są "organami chwytającymi" swoje ofiary, które następnie są trawione i rozkładane do substancji niezbędnych roślinom do wzrostu. W sierpniu 2009 roku naukowcy odkryli na Filipinach gatunek dzbanecznika (Nepenthes attenboroughii), który podobno oprócz owadów, żywi się szczurami. fot. Adriel Kloppenburg - Pixabay.com Dowiedz się więcej o domowej uprawie dzbaneczników oraz o innych ciekawych roślinach mięsożernych |
 |
Aturi Aturi na pierwszy rzut oka wygląda całkiem zwyczajnie, ale jest naprawdę niezwykła. Pod wpływem bodźców zewnętrznych: światła, wody, dotyku, a nawet dźwięku (głośnego śpiewu) aturi porusza liśćmi wykonują nietypowy taniec.Porusza liśćmi pionowo lub zataca nimi koła – dlatego nazywana jest rośliną telegrafem lub tańczącą rośliną Roślina pochodzi z tropikalnej Azji, ale nadaje się do uprawy doniczkowej i choć jest trudno dostępna, to jej nasiona można nabyć drogą online. Dorasta do 1-2 metrów wysokości i kwitnie na fioletowo. fot. Ks.mini / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons |
Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: Rendra Regen Rais / CC BY-SA 3.0 / Wikimedia Commons
