Uprawa litopsów | Żywe kamienie w doniczkach!

Uprawa litopsów żywe kamienie w doniczkach, fot. summertrain - Unsplash

Żywe kamienie czy też rośliny-kamyki, to często używane nazwy dla roślin, których prawdziwa nazwa to litopsy (łac. Lithops). Te niewielkie sukulenty, przypominające spłaszczone kulki swobodnie leżące na ziemi, są znane nie tylko z niezwykłe budowy liści ale również ze swojego efektownego kwitnienia. Ich uprawa nie jest trudna i wystarczy przestrzegać tylko kilku zasad pielęgnacji, by cieszyć się zdrowymi i pięknymi żywymi kamieniami!

Posłuchaj
00:00
Najnowszy numer
Gardeners' World - Edycja Polska Gardeners' World - Edycja Polska
przejrzyj
Gardeners' World - Edycja Polska
256
Spis treści
Jak wyglądają żywe kamienie? Skąd pochodzą litopsy? Poznaj ich historię! Jak je uprawiać? Sprawdź! Podłoże, nawożenie i przesadzanie. Co musisz wiedzieć? Stanowisko i temperatura Podlewanie Okres zimowego spoczynku Kalendarz uprawy i pielęgnacji litopsów Na co chorują litopsy? Uprawiaj własne sadzonki! Jak i kiedy kwitną litopsy? Obejrzyj film poradnikowy o uprawie litopsów

Co to żywe kamienie?
Jakimi roślinami są litopsy (łac. Lithops)?

Litopsy (łac. Lithops) to sukulenty i przedstawiciele rodziny przypołudnikowatych (Aizoaceae). Bardzo często nazywane są po prostu kamykami.

Żywe kamienie pochodzą z suchych obszarów Afryki Południowej. Żyjąc w tych skrajnie niekorzystnych warunkach przystosowały się, wykształcając umiejętność magazynowania znacznej ilości wody w niskich, grubych i napęczniałych liściach, wyrastających parami z krótkich podziemnych łodyg. Są one całkowicie zrośnięte i tylko u góry przebiega poprzeczna szczelina dzieląca je na dwie części. Taki wygląd pozwala tym roślinom przetrwać na piaszczystych i żwirowych pustyniach, a umiejętność magazynowania wody umożliwia przetrwanie długich okresów suszy.

Lithops - żywe kamienie
Fot. Alina Kuptsova/Pixabay
Słowo lithos to po grecku "kamień" (λίθος), a nazwa Lithops oznacza po prostu "podobny do kamienia", co najlepiej opisuje wygląd tych niezwykle oryginalnych roślin.

Skąd pochodzą żywe kamienie?
Niezwykła historia odkrycia litopsów (łac. Lithops)

W 1811 r. na południu Afryki, William John Burchell – botanik i odkrywca tej małej rośliny, usiłował podnieść z ziemi kolorowy kamyk o bardzo interesującym kształcie. Dopiero wtedy zorientował się, że to była roślina. Historia odkrywcy potwierdza informacje, że żywe kamienie są również kamieniami szczęścia. Jak przyznał sam Burchell – od chwili odkrycia litopsów jego życie zmieniło się na lepsze.

Rodzaj Lithops jest bardzo liczny, a dzięki temu, że litopsy były i są mistrzami kamuflażu, przypuszcza się, że do tej pory nie poznano ich wszystkich. Jeden z "najświeższych", nowych gatunków – L. amicorum, został odkryty w 2006 roku!

Jak pielęgnować żywe litopsy?
Wymagania i uprawa żywych kamieni w doniczce

Uprawa lithopsów nie jest trudna pod warunkiem, że zapewnimy roślinom warunki zbliżone do tych, panujących w ich naturalnym siedlisku. Przedstawiamy podstawowe informacje o uprawie lithopsów w mieszkaniu. Warto się z nimi zapoznać, zanim wybierzecie się do sklepu.

Podłoże, nawożenie i przesadzanie

Lithopsom należy zapewnić przepuszczalne podłoże z dodatkiem żwiru i piasku. Można wykorzystać także specjalistyczne podłoże do kaktusów z 20% dodatkiem piasku. Powierzchnię ziemi w doniczce można obsypać małymi kamykami bądź żwirem - uzyskamy w ten sposób dodatkowy efekt dekoracyjny oraz dodatkową warstwę drenażu.

Lithopsy należy przesadzać co 3 lata wczesną wiosną, wykorzystując podłoże pozbawione nawozów – nawożenie lithopsów nie jest konieczne.

Ziemia do kaktusow
Idealna ziemia do kaktusów i sukulentów
Podłoże Substral Cactus to idealnie skomponowana mieszanka torfu wysokiego i niskiego, piasku kwarcowego i keramzytu stworzona specjalnie dla kaktusów i sukulentów.
Kup online

Stanowisko i temperatura

Litopsy najlepiej będą rosły na południowym lub zachodnim oknie – t.j. tam gdzie przez cały dzień będzie dochodziło do nich dużo słońca. Stanowisko powinno być przewiewne, jednak rośliny te bardzo nie lubią zimnych przeciągów.

Temperatura dla lithopsów w okresie letnim powinna w granicach 18-20ºC, a w okresie spoczynku w granicach 10-15ºC.

Podlewanie litopsów

Litopsy należy podlewać regularnie, pozwalając przeschnąć podłożu pomiędzy podlewaniami.

  • W okresie wzrostu – od ok. połowy maja (gdy pojawi się pierwsza para młodych liści) do końca września litopsy należy podlewać raz na 2 tygodnie.
  • Skąpe podlewanie zalecane jest w miesiącach od marca do maja oraz od października do listopada.
  • W pozostałe miesiące litopsy wymagają okresu spoczynku i w tym czasie nie wolno ich podlewać!

Litopsy żywe kamienie fot. Amada44 CC BY-SA 3.0 Wikimedia Commons
litopsy kwitnące na biało fot. Ahmiguel CC BY-SA 3.0 Wikimedia Commons litopsy kwitnące na żółto fot. Michael Wolf CC BY-SA 3.0 Wikimedia Commons
Fot. Amada44, Ahmiguel, Michael Wolf/Wikimedia Commons ↓
   

Okres zimowego spoczynku

Po opadnięciu kwiatów, lithopsom należy zapewnić okres spoczynku (zwykle od końca listopada aż do marca). W tym okresie nie wolno ich podlewać. Należy utrzymywać stałą temperaturę, na poziomie od 10 do 15°C. Jeśli nie jesteśmy w stanie zapewnić tak niskiej temperatury to rośliny można od czasu do czasu delikatnie spryskać wodą, ale nie podlewać.

Bardzo częstym zjawiskiem jest zasychanie liści lithopsów pod koniec okresu spoczynku (w marcu). Jest to normalne zjawisko. Pod starymi liśćmi tworzą się nowe, które niebawem przebiją się przez zasuszoną skórkę.

Kalendarz litopsów
styczeń I spoczynek
luty II spoczynek
marzec III spoczynek
kwiecień IV spoczynek
maj V wzrost
czerwiec VI wzrost
lipiec VII wzrost
sierpień VIII wzrost
wrzesień IX kwitnienie
październik X kwitnienie
listopad XI kwitnienie
grudzień XII spoczynek

Szkodniki i choroby lithopsów

Prawidłowo pielęgnowane litopsy rzadko atakowane są przez choroby i szkodniki, jedynie choroby grzybowe litopsów pojawiają się częściej i są wynikiem nadmiernego podlewania. Powodują one gnicie oraz bardzo szybkie zamieranie roślin.

Choroby fizjologiczne litopsów mają swoje podłoże w niewłaściwej pielęgnacji – np. wybujały wzrost jest wynikiem zbyt intensywnego nawożenia azotem lub niedostatecznej ilości światła, pękanie powodowane jest przenawożeniem lub zbyt obfitym podlewaniem.

Szkodniki litopsów to zazwyczaj szkodniki typowe dla sukulentów – przędziorki, wełnowce, ziemiórki. Są one łatwe do zwalczania przy wykorzystaniu dostępnych na rynku preparatów owadobójczych.

Redakcja poleca
0 Keramzyt ogrodniczy - 2 l
Keramzyt ogrodniczy - 2 l
1 Nawóz jesienny do tui – 8 kg | Target
Nawóz jesienny do tui – 8 kg | Target
2 P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
P-Drakol, mikrobiologiczna regeneracja – 20 g
3 Termometr Do Kompostu | Victory's Garden
Termometr Do Kompostu | Victory's Garden
4 Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela
Osłonka doniczka misa Ø330 mm Roma – biała – Lamela
5 Stacja pogodowa elektroniczna – czarna
Stacja pogodowa elektroniczna – czarna

Rozmnażanie lithopsów

Podstawową metoda rozmnażania litopsów jest wysiew nasion. Mieszanki nasion różnych odmian można kupić w centrum ogrodniczym, supermarkecie lub sklepie internetowym.

  1. Nasiona najlepiej wysiewać od marca do czerwca.
  2. Dla ochrony przed wysychaniem nasiona należy przykryć cienką warstwą piasku.
  3. Podłoże musi być stale lekko wilgotne, a pojemnik przykryty folią.
  4. Nasiona kiełkują już po kilku dniach.
  5. Młode siewki powinny pozostać w pojemniku możliwie jak najdłużej.
  6. Do dobrego rozwoju potrzebują one dużo światła.
  7. Po kilku miesiącach można je przepikować do docelowych doniczek.
  8. Rośliny z nasion uzyskują zdolność kwitnienia po około trzech latach.

Kiełkujące litopsy
Fot. Jo Re/Pixabay
Młode, kiełkujące litopsy.

Jak i kiedy kwitną litopsy?
Kwiaty na kamieniach

Uroda litopsów nie tkwi wyłącznie w kształtach, przypominających żywe kamienie. Niezwykłej urody nabierają jesienią (IX-XI), gdy ich kuliste liście otwierają się, a ze szczelin pomiędzy nimi wyrastają błyszczące, jedwabiste kwiaty koloru białego lub żółtego, przypominające swym wyglądem stokrotki.

  • U litopsów kwitnących na biało szczelina między liśćmi nie przecina całej powierzchni, natomiast u litopsów o żółtej barwie kwiatów szczelina przecina całą powierzchnię liść.
  • Lithops karasmontana ma białe kwiaty i szaro-różowe rysunki na liściach. Inne litopsy kwitnące na biało to: kamyk piękny (L. bella), kamyk marmurkowy (L. marmorata), kamyk solniszowy (L. salicola).
  • Lithops schwantesii var. kubisensis ma żółte kwiaty. Inne litopsy kwitnące na żółto to: kamyk barwny (L. aucampiae), kamyk fordoński (L. bromfieldii), kamyk orański (L. lesliei), kamyk Helmuta (L. Helmutti).

Film poradnikowy o uprawie litopsów

Źródło: Kaktus & Cactus / Youtube

 

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcia w tekście: Amada44 (CC BY-SA 3.0)/Wikimedia Commons, Ahmiguel (CC BY-SA 3.0)/Wikimedia Commons, Michael Wolf (CC BY-SA 3.0)/Wikimedia Commons, zdjęcie tytułowe: summertrain/Unsplash

Obserwuj
Autor
Redakcja portalu Redakcja portalu

Redakcja ZielonyOgrodek.pl to zespół ogrodników i projektantów, który dzieli się z wami swoją praktyczną wiedzą i pomysłami na ogród. 

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Tematy
Więcej na ten temat
Komentarze

Gość
29-10-2019 10:30
To jak czesto mam podlewać mojego lithopsa?
Zajrzyj na Forum ZielonyOgrodek.pl
Zobacz nasz
Sklep ogrodniczy
sprawdź ofertę
Sklep Zielony Ogródek
To się przyda
Nawóz jesienny do trawników – 1 kg | Target
Nawóz jesienny do trawników – 1 kg | Target
Lawenda - 30 szt. pakiet
Lawenda - 30 szt. pakiet
Preparat oczyszczający i udrażniający oczyszczalnie przydomowe i szamba – 2.5 kg | Target
Preparat oczyszczający i udrażniający oczyszczalnie przydomowe i szamba – 2.5 kg | Target
Czosnek 'Ambassador' – 1 szt
Czosnek 'Ambassador' – 1 szt
Mączka Bazaltowa – 3 kg
Mączka Bazaltowa – 3 kg
Polyversum WP Uniwersalny – 5 g
Polyversum WP Uniwersalny – 5 g
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml
Trawa dla kota | Kiepenkerl
Trawa dla kota | Kiepenkerl
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Kompost Granulowany – 10 l | Florovit
Tagi
Najnowsze treści
Stare odmiany winogron tnę jesienią tylko w 1 sposób. Zbieram 3x więcej owoców co roku Tym środkiem za 1,5 zł zmywam klej z okien po moskitierze. Są jak nowe i nie lepią się Wiosenna pielęgnacja truskawek | Co zrobić, by były zdrowe i słodkie? Czy wiesz, że liście to zagrożenie w ogrodzie? Są źródłem zakażeń i... Świder do sadzenia roślin / otwornica do ziemi. Jakie wybrać? Jakie mają zalety? Maliny sadzę jesienią tylko w sąsiedztwie z tą rośliną. Mam owoce giganty bez nawożenia Wyrywam sadzonki pomidorów i zasiewam tym poletko. W kolejnym roku mam bujne zbiory Nigdy nie suszę tak maślaków. Ta 1 metoda sprawia, że schną 3x szybciej i nie ma pleśni Jak gęsto sadzić nowe rośliny w ogrodzie?