Rodzaje orzechów – krzewy i drzewa orzechowe do ogrodu

Rośliny orzechowe? Rośliny ogrodowe dające jadalne orzechy!

Drzewa, krzewy i rośliny zielne, które wytwarzają jadalne orzechy w ogrodnictwie zaliczane są do roślin owocowych ale zwyczajowo często możemy je spotkać pod nazwą "rośliny orzechowe" lub po prostu "orzechy".

Czym właściwie jest orzech?

• Orzech to specyficzny rodzaj owocu, który charakteryzuje się twardą zewnętrzną łupiną otaczającą jadalne jądro.
• Botanicznie rzecz biorąc, prawdziwe orzechy to takie, których łupina nie otwiera się, by uwolnić nasiono – mają solidne, nieotwierające się łupiny.
• W praktyce i tematach związanych z kuchnią, choć nie są nimi z punktu widzenia botaniki, wiele różnych nasion jadalnych nazywamy orzechami (np. migdały czy pistacje).
• Istotne jest to, że wiele orzechów pochodzi z roślin o specyficznej budowie kwiatu i nie otwierają się, gdy dojrzeją. Przykłady to różne gatunki drzew z rodziny bukowatych, takie jak dąb czy kasztanowiec, oraz z rodziny brzozowatych, jak leszczyna czy grab.
  
  

Dlaczego warto uprawiać rośliny orzechowe w ogrodzie?

1. Wartość dekoracyjna: Drzewa orzechowe posiadają ładny pokrój i posiadają sporo odmian co sprawia, że rośliny te mogą stać się pięknym elementem krajobrazowym w ogrodzie.
2. Zdrowe orzechy: Uprawiając własne rośliny dające orzechy, mamy pewność, że nasze orzechy są ekologiczne i zdrowe.
3. Wsparcie dla bioróżnorodności: Drzewa i krzewy orzechowe przyciągają różne gatunki ptaków i owadów, wspierając lokalne ekosystemy.
   
   

TOP 3 krzewów i drzew orzechowych do uprawy w ogrodzie

Głównym czynnikiem przy wyborze krzewów i drzew orzechowych jest klimat. Osoby mieszkające w chłodniejszych strefach klimatycznych takich jak Polska, mają zwykle mniej opcji, ponieważ orzechy subtropikalne i tropikalne są poza ich zasięgiem. Jednak nawet w chłodniejszych strefach istnieje wiele drzew orzechowych do rozważenia.

Do najpopularniejszych i najlepiej sprawdzających się drzew i krzewów orzechowych dla klimatu umiarkowanego należą: orzech włoski, leszczyna pospolita i leszczyna olbrzymia

Fot. Ruckszio / AdobeStock

Orzech włoski (Juglans regia)

To imponujące drzewo, które w Polsce może dorastać do kilkunastu metrów wysokości. Drzewo potrzebuje dużo przestrzeni, słonecznego stanowiska oraz żyznej i średnio wilgotnej gleby. Owoce orzecha włoskiego są nie tylko smaczne, ale i bardzo zdrowe. Są bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, witaminy, minerały oraz przeciwutleniacze, które przyczyniają się do poprawy zdrowia i chronią przed wieloma chorobami.
► Dowiedz się więcej o uprawie orzecha włoskiego

Fot. ksena32 / AdobeStock

Leszczyna pospolita (Corylus avellana)

To nie tylko źródło pysznych orzechów, ale także wszechstronna roślina ozdobna posiadająca wiele odmian. Leszczyna pospolita dobrze rośnie na różnych typach gleb, ale preferuje gleby żyzne i wilgotne. Może rosnąć zarówno na stanowiskach słonecznych, jak i półcienistych. Warto pamiętać, że wiele odmian leszczyny jest obcopylnych, co oznacza potrzebę posadzenia co najmniej dwóch różnych odmian w celu zapewnienia obfitego owocowania.
► Dowiedz się więcej o leszczynie pospolitej

Fot. Marc / AdobeStock

Leszczyna turecka (Corylus colurna)

Leszczyna turecka to drzewo pochodzące z południowo-wschodniej Europy i Azji. Może być z powodzeniem uprawiana w Polsce. Drzewo w naturze osiąga imponujące rozmiary, dorastając nawet do 20 metrów wysokości i 10 metrów szerokości, co odróżnia je od innych odmian leszczyn, które zwykle są krzewami osiągającymi 5-6 metrów. Wyróżnia się orzechami rosnącymi w dużych, postrzępionych kiściach, które są uważane za smaczniejsze od orzechów laskowych z leszczyny pospolitej. Gatunek ten jest odporny na mrozy i choroby. Najlepiej rośnie na stanowiskach półcienistych lub nasłonecznionych. Nie wymaga obecności zapylacza.
► Dowiedz się więcej o leszczynie tureckiej

W polskich warunkach klimatycznych udaje się też uprawa rośliny pochodzącej z Ameryki Południowej, tj. orzachy podziemnej (łac. Arachis hypogaea), której nasiona to popularne orzeszki ziemne lub fistaszki.

Film: Dlaczego warto jeść orzechy?

Różne orzechy, ich wygląd i właściwości prozdrowotne

Orzechy włoskie

Orzechy włoskie są bogate w wielonienasycone kwasy tłuszczowe, w tym kwas alfa-linolenowy z rodziny omega-3. Zawierają wapno, fosfor, żelazo, magnez, potas oraz witaminy E, C i z grupy B. Dzięki zawartości przeciwutleniaczy chronią organizm przed stresem oksydacyjnym i chorobami cywilizacyjnymi.

Orzechy laskowe

Orzechy laskowe są jednymi z najpopularniejszych na świecie. Słównym składnikiem tłuszczu w tych orzechach jest kwas oleinowy z rodziny omega-9. Zawierają witaminy B i E oraz minerały takie jak magnez, wapń, potas, żelazo i cynk. Wpływają korzystnie na poziom cholesterolu.

Orzechy nerkowca

Orzechy nerkowca zawierają żelazo, potas, magnez, cynk, selen oraz witaminy E i B6. Badania wskazują, że mogą poprawiać wrażliwość komórek na insulinę.

Orzechy arachidowe (ziemne)

Są bogate w białko i zawierają dużo tłuszczu, głównie jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Dostarczają potasu, wapnia, magnezu, żelaza, cynku, selenu oraz witaminy E i kwasu foliowego. Pomagają w poprawie profilu lipidowego.

Orzechy makadamia

Wyróżniają się wysoką zawartością tłuszczu, głównie nienasyconych kwasów tłuszczowych. Są bogate w sterole oraz minerały takie jak wapno, magnez, potas, żelazo, cynk i selen.

Migdały

Składają się głównie z tłuszczu, węglowodanów i białka. Są doskonałym źródłem witaminy E, magnezu, żelaza i cynku. Badania wykazały, że mogą wpływać korzystnie na profil lipidowy oraz wspierać kontrolę glikemii.

Orzechy pistacjowe

Charakteryzują się umiarkowaną kalorycznością i zawierają głównie jednonienasycone kwasy tłuszczowe. Są bogate w potas i witaminę E.

Orzechy brazylijskie

Są znane z wysokiej zawartości selenu. Dostarczają również magnez i inne minerały. Pomagają w poprawie profilu lipidowego i wspierają układ odpornościowy.

Orzechy Pekan

Są kaloryczne i bogate w związki fenolowe oraz sterole. Zawierają wapno, magnez, potas, żelazo, cynk i selen.

Orzechy są nie tylko smaczne, ale również pełne wartości odżywczych, które korzystnie wpływają na nasze zdrowie. Warto włączyć je do codziennej diety, pamiętając o umiarkowanych porcjach.

Tekst: ZO, zdjęcia orzechów: AdobeStock, zdjęcie tytułowe: Alex Coan / AdobeStock