Dąb bezszypułkowy (Quercus petraea) należy do rodziny bukowatych (Fagaceae). W środowisku naturalnym występuje głównie w Europie. W Polsce jest rzadziej spotykany od dębu szypułkowego.
Drzewo osiąga do 40 m wysokości. Posiada szeroką, jajowatą, często nieregularną koronę. Pień zwykle prosty i wysoki. Kora dojrzałych drzew jest głęboko bruzdowana, gęsto spękana, szorstka, koloru szarego lub ciemnoszarego. Młode pędy mają korę gładką, szarobrunatną. Liście dębu bezszypułkowego są krótkoogonkowe, duże (8-12 cm długości i 5 cm szer.), odwrotnie jajowate, pierzastowrębne z zaokrąglonymi klapami (5-9 klap), dość regularne i symetryczne. Są skórzaste, matowe i gładkie.
Dąb bezszypułkowy kwitnie w kwietniu i maju. Kwiaty męskie są drobne i tworzą zielonkawe wiszące kotki, a kwiaty żeńskie są siedzące i występują w pęczkach (po 1-5 sztuk). Podłużne żołędzie osadzone na pędach w sposób siedzący, co odróżnia ten gatunek od bardzo podobnego dębu szypułkowego. Dąb bezszypułkowy zaczyna owocowanie w wieku 40-50 lat.
Wymagania i uprawa
Dąb bezszypułkowy ma mniejsze wymagania od szypułkowego i dobrze znosi zacienienie, choć lepiej rośnie na stanowisku słonecznym lub półsłonecznym. Preferuje gleby żyzne, gliniasto-piaszczyste, lekkie, umiarkowanie wilgotne o odczynie obojętnym lub zbliżonym do zasadowego. Jest mrozoodporny, chociaż lepiej wybrać mu stanowisko wolne od mroźnych, zimowych wschodnich wiatrów.
W początkowym okresie uprawy wymaga podlewania. Warto dokarmiać go nawozami organicznymi. Dobrze reaguje na ściółkowanie.
Zastosowanie
Dąb bezszypułkowy warto sadzić w dużych ogrodach oraz w parkach. Efektownie wygląda jako soliter i z reguły wybiera się odmiany ozdobne gatunku. Z dębów można robić szpalery i nasadzenia wzdłuż alej.
Drewno dębowe jest jednym z najcenniejszych oraz najtwardszych, bardzo cenionych w przemyśle i niezwykle wydajne (kaloryczne) przy paleniu w piecach opałowych.
Wybrane odmiany
- 'Purpurea' – o ciemnych, purpurowo-czerwonych liściach
- 'Insecata' – o znacznie węższych liściach o grubo piłkowanym brzegu i cienkim kremowym obrysem
- 'Columnaris' – małe drzewo (do 12 m wys.) o kolumnowym pokroju
Ciekawostki
W korze dębów (szczególnie na młodszych drzewach) znajduje się bardzo dużo naturalnych garbników, w rezultacie była ona niezwykle cennym surowcem. Przez długi czas była niezastąpione w przemyśle garbarskim. Obecnie związki potrzebne do obróbki skóry są syntetyzowane sztucznie.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcie: Arnaud 25/Public Domain; Link Sten/CC BY-SA 3.0/Wikimedia; Hans/Pixabay
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
