Co to jest czosnek zimowy?
Czosnek zimowy to nazwa specyficznych odmian czosnku pospolitego (łac. Alium sativum), które są przeznaczone do sadzenia jesienią i przetrzymują zimę w gruncie. Inną nazwą używaną dla czosnków zimowych to czosnki ozime.
Wśród odmian takich czosnków warto wymienić polskie odmiany Harnaś, Arkus oraz Janowicki – są to najbardziej znane i powszechnie spotykane czosnki zimowe. Inne warte uwagi odmiany to Orlik, Orkan, Huzar, Zawrat i Ceves.
Dlaczego warto sadzić czosnek zimowy?
Jedną z najważniejszych zalet czosnku zimowego jest to, że tworzy on większe główki i dojrzewa wcześniej niż czosnek sadzony wiosną. Roślina ta może osiągnąć wysokość do 120 cm, a cebule, które tworzy, mogą ważyć ok. 70 g (składać się z 6-9 ząbków). Co więcej, w kwiatostanie czosnku zimowego pojawiają się małe cebulki powietrzne, które mają zdolność wytworzenia korzeni i mogą być wykorzystane jako materiał do rozmnażania.
Warto też zaznaczyć, że sadzenie czosnków zimowych umożliwia uzyskanie większych zbiorów, gdyż oziminy (rośliny ozime) są mniej podatne na choroby i szkodniki, które po prostu nie są w tym czasie tak aktywne jak w terminach wiosennych.
Co lubi czosnek zimowy? Uprawa i pielęgnacja?
Temperatura
Czosnek zimowy dobrze znosi niskie temperatury i może zimować w gruncie bez dodatkowego okrycia. Wiosną zaczyna rosnąć już przy temperaturze 3-5°C.
Ziemia
Najlepiej rośnie na glebach żyznych, bogatych w próchnicę, przewiewnych i z dobrze uregulowanymi stosunkami wodnymi.
Podlewanie
Jest rośliną, która potrzebuje dużej ilości wody, szczególnie podczas formowania główek. Należy go systematycznie podlewać w okresie suszy. Bardzo dobrze reaguje na ściółkowanie.
Nawożenie
- Nawożenie przed sadzeniem: Przed sadzeniem czosnku, glebę należy dobrze przygotować. Najlepiej jest dodać do niej kompost lub obornik, który dostarczy niezbędnych składników odżywczych. Można również użyć nawozu wieloskładnikowego, który zawiera azot, fosfor i potas.
- Nawożenie wiosenne: Wiosną, gdy czosnek zaczyna intensywnie rosnąć, warto dostarczyć mu dodatkowych składników odżywczych. Można to zrobić poprzez dodanie do gleby nawozu wieloskładnikowego lub specjalnego nawozu do czosnku.
- Nawożenie podczas wzrostu: Czosnek zimowy ma duże wymagania wodne, szczególnie podczas formowania główek. W tym czasie warto dostarczyć mu dodatkowego nawozu, który pomoże w rozwoju główek.
- Unikanie nadmiaru azotu: Ważne jest, aby nie przesadzić z nawozami bogatymi w azot, które mogą spowodować nadmierne rozrost liści kosztem rozwoju główek.
Kiedy i jak sadzi się czosnek zimowy?
- Sadzenie czosnku zimowego odbywa się zazwyczaj w drugiej połowie października. Warto pamiętać, że czas ten może się różnić zależnie od temperatur w danym roku i innych czynników. Zdarza się, że czosnek zimowy można sadzić już pod koniec września albo w listopadzie.
- Ząbki czosnku sadzi się na głębokość 5-8 cm w glebie, która została dobrze przekopana.
- Rzędy powinny być od siebie oddalone o 20-30 cm, a odległość między ząbkami w rzędzie powinna wynosić 6-10 cm.
- Pierwsze liście czosnku pojawiają się już w lutym, a podczas łagodnych zim nawet w styczniu.
Zbiór czosnku zimowego? Co z nim robić?
Najlepszym momentem do wykopania czosnku zimowego jest lipiec. Po zbiorze czosnek jest suszony na polu przez kilka dni, a następnie dosuszany w pomieszczeniach. Warto zauważyć, że czosnek zimowy, który tworzy pędy kwiatostanowe, nie przechowuje się tak dobrze jak odmiany bez pędów kwiatostanowych. Dlatego do długotrwałego przechowywania lepiej nadaje się czosnek wiosenny, sadzony na wiosnę.
Sadzenie czosnku zimowego krok po kroku: film poradnikowy
Tekst: ZO, zdjęcie tytułowe: alicja neumiler / AdobeStock