Arbuz zwyczajny / Kawon Citrullus lanatus

Arbuz zwyczajny kawon Citrullus lanatus w ogrodzie
Arbuz zwyczajny / Kawon (Citrullus lanatus) | Przeczytaj opis rośliny, zobacz zdjęcia i dowiedz się o niej więcej. Poznaj jej wymagania, zastosowanie oraz wskazówki dotyczące uprawy i pielęgnacji.
Posłuchaj
00:00
29
Gleba: żyzna, próchniczna
Kolor kwiatów: żółte
Kwiaty: pojedyncze
Odczyn gleby: lekko kwaśna, obojętna
Owoce: kuliste, owalne, jagody, jadalne
Pokrój: płożący
Przydatność do spożycia: owoce
Wysokość: 2-3 m długości
Okres kwitnienia: VI, VII
Kolor owoców: zielone
Trwałość liści: sezonowe
Wilgotność: gleba wilgotna, gleba umiarkowanie wilgotna
Stanowisko: słońce
Zastosowanie: roślina jadalna
Spis treści
Opis rośliny Wymagania i uprawa Pielęgnacja Kiedy zrywać arbuzy? Szkodniki i choroby Zastosowanie Polecane odmiany Ciekawostki Gdzie kupić?

Kawon, znany bardziej pod nazwą arbuz zwyczajny (Citrullus lanatus) należy do rodziny dyniowatych (Cucurbitaceae). Rejonem pochodzenia arbuza jest Afryka, ale jest uprawiany w wielu krajach o ciepłym klimacie, a jego uprawa w Polsce staje się coraz bardziej popularna.

Wygląd kawona czyli arbuza

Arbuz to jednoroczna roślina o płożącym pokroju, dorastająca do 2-3 metrów długości. Jej okrągłe łodygi są domem dla sercowatych, powcinanych liści. W węzłach liściowych pojawiają się wąsy czepne, które pomagają roślinie w zakotwiczaniu się w glebie.

Arbuz zwyczajny kwitnie późną wiosną i latem, od czerwca do sierpnia. Kwiaty są subtelne i pojawiają się w kątach liści. Są miododajne. Najpierw zauważymy kwiaty męskie, a po kilku dniach dołączają do nich kwiaty żeńskie. Owocem jest jagoda o słodkim miąższu, którego barwa może być biała, różowa, pomarańczowa lub żółta.

🟢 Zobacz trendy ogrodowe sezonu 2025: aranżacje, kompozycje, inspiracje

Wymagania i uprawa arbuza w Polsce

Pomimo że arbuz jest rośliną egzotyczną, jego uprawa w Polsce jest możliwa.

  • Stanowisko dla arbuza musi być słoneczne i ciepłe.
  • Podłoże powinno być żyzne, próchnicze i dobrze nawożone.
  • Temperatury dla kawonów to: minimalna temp. wzrostu wynosi około 18°C, a później powinna oscylować w granicach 22-28°C.
  • Uprawa / rozmnażanie odbywa się głównie z rozsady, którą sadzi się w kwietniu lub maju nie zapominając zapewnić jej odpowiednią temperaturę (w tunelu, na parapecie itp.). Najlepsze efekty uzyskuje się, uprawiając arbuz w szklarniach lub tunelach foliowych. Rośliny, które wytworzyły po 4 liście właściwe można zacząć delikatnie hartować. Arbuzy wysadzamy do gruntu zwykle w czerwcu. Dobrze jest, aby zachować odstęp ok. 90 cm między poszczególnymi roślinami.

Pielęgnacja arbuza

Z zabiegów pielęgnacyjnych istotne jest regularne odchwaszczanie arbuzów i ich ściółkowanie, które pozwala utrzymać wilgotność gleby. Kawony potrzebują systematycznego podlewania, szczególnie w okresie wzrostu owoców. Na początku wegetacji można je nawozić organicznie, np. kompostem ale istotniejsze jest to, by gleba była wzbogacona o składniki odżywcze jeszcze przed sadzeniem w nią roślin.

Zbiór arbuzów przeprowadza się zwykle od połowy sierpnia i przez cały wrzesień.

Jak sprawdzić, czy arbuz jest dojrzały?

Sprawdzenie dojrzałości arbuza można przeprowadzić na kilka sposobów:

  • Dźwięk: Opukując arbuz, posłuchaj dźwięku, jaki wydaje. Dojrzały arbuz powinien brzmieć głęboko i matowo. Jeśli dźwięk jest bardziej metaliczny lub pusty, arbuz prawdopodobnie nie jest jeszcze dojrzały.
  • Kolor: Spójrz na spód arbuza, gdzie leżał na ziemi. Jeśli jest kremowy lub żółtawy, jest to dobry znak, że arbuz jest dojrzały. Zielony lub biały spód może wskazywać na niedojrzałość.
  • Kształt i tekstura: Dojrzały arbuz powinien być ciężki w stosunku do swojego rozmiaru, co wskazuje na dużą zawartość wody. Powinien być też jednolity w kształcie, bez pęknięć czy wgnieceń. Skórka powinna być nieco matowa, a nie błyszcząca.
  • Trzonek: Jeśli trzonek arbuza jest suchy, jest to kolejny znak, że owoc jest dojrzały. Z kolei zielony i świeży trzonek może wskazywać na to, że arbuz został zerwany przedwcześnie.
  • Zapach: Dojrzały arbuz powinien wydzielać słodki zapach, zwłaszcza w miejscu, gdzie był przyczepiony do rośliny.

Szkodniki i choroby arbuzów

Arbuzy są narażone na szereg szkodników i chorób, w tym najgroźniejsze są ślimaki oraz mączniaki.

Zastosowanie i wartości odżywcze

Arbuz to prawdziwy skarb lata, który orzeźwia i dostarcza organizmowi wielu cennych składników odżywczych. Chociaż arbuz jest najczęściej spożywany na surowo jako przekąska lub deser, jest też używany w kuchniach na całym świecie w różnorodnych potrawach, od sałatek po koktajle i sorbety. W niektórych kulturach nawet skórka arbuza jest marynowana lub kiszona i spożywana jako przekąska. Warto tu zaznaczyć, że arbuzów nie powinno się zamrażać!

Owoc kawona jest bardzo charakterystyczny i składa się aż w 92% z wody. Zawiera także witaminy z grupy B i C oraz soli mineralnych takich jak potas, wapń, sód, magnez i fosfor. Arbuz jest ponadto bogatym źródłem likopenu, przeciwutleniacza, który nadaje mu czerwony kolor. Likopen jest związany z wieloma korzyściami zdrowotnymi, w tym z redukcją ryzyka pewnych rodzajów nowotworów i chorób serca.

Polecane odmiany arbuza / kawona

W Polsce warto zwrócić uwagę na odmiany takie jak:

  • 'Janosik' – owoce o żółtym miąższu, jedna roślina wydaje po 1-2 owoce, ok 25 cm średnicy
  • 'Złoto Wolicy' – owoce posiadają żółtą skórkę i czerwony miąższ, ok 25 cm średnicy

Ciekawostki

Arbuz to roślina, która była uprawiana już w starożytnym Egipcie, a dowodem na to są malowidła w grobowcach faraonów przedstawiające tę roślinę.

Najcięższy arbuz na świecie, zarejestrowany w Księdze Rekordów Guinnessa, ważył 159 kg i został wyhodowany przez Chrisa Kenta z Tennessee w USA w 2013 roku.

Gdzie kupić nasiona arbuza?

Obecnie arbuz zyskuje coraz większe zainteresowanie ogrodników amatorów i dlatego jego nasiona możemy znaleźć w wielu punktach sprzedających nasiona warzyw i nie tylko. Na szczególnie duży wybór i dostępność nasion arbuza natkniemy się wiosną. Warto też sprawdzać oferty sklepów internetowych, np.:

 

Tekst: Redakcja ZO, zdjęcia: AdobeStock


☺️ Dziękujemy, że przeczytałaś/eś artykuł do końca. Bądź na bieżąco i zapisz się do newslettera. Odwiedź nas na Facebooku, Instagramie, Pintereście, YouTube oraz na naszym internetowym forum ogrodniczym.

Redakcja poleca
Pomidor mięsisty 'Gigantomo' F1
Pomidor mięsisty 'Gigantomo' F1
Burak ćwikłowy Mieszanka Odmian
Burak ćwikłowy Mieszanka Odmian
Papryka 'Blocky Mix' (blokowa)
Papryka 'Blocky Mix' (blokowa)
Miechunka peruwiańska
Miechunka peruwiańska
Obserwuj
Autor
Redakcja portalu Redakcja portalu

Redakcja ZielonyOgrodek.pl to zespół ogrodników i projektantów, który dzieli się z wami swoją praktyczną wiedzą i pomysłami na ogród. 

Artykuły autora Wszyscy autorzy
Więcej na ten temat
Twoje rośliny zasługują na najlepsze. Zacznij od podstaw... i wybierz odpowiednie podłoże
Treści naszych partnerów
Tydzień 17, Sentencja nr:5
Możemy rozpocząć przycinanie krzewów, które kwitły na zeszłorocznych pędach, przed wypuszczeniem liści, np. forsycji, migdałka, wierzby czy derenia jadalnego. Przycięcie spowoduje, że krzewy wypuszczą nowe pędy.
Przeczytaj także
Narzędzia do cięcia drzew i krzewów TOP 9 najpiękniejszych kwitnących krzewów Wiosenne przycinanie krzewów | Terminy i zasady dla 8 gatunków! Czym przycinać drzewa i krzewy? Narzędzia mechaniczne i ręczne
Tydzień 17, Sentencja nr:3
Wysiewamy nasiona ozdobnych roślin jednorocznych: na miejsce stałe w ogrodzie – rośliny odporne na chłód, w szklarni – rośliny wrażliwe na mróz (petunia, niecierpek).
Przeczytaj także
Wiosenne wysiewy: Co wysiewać na początku sezonu? Jakie kwiaty siać wiosną? Sprawdzone klasyki i tegoroczne hity Kwiaty jednoroczne łatwe w uprawie | Które wybrać? Jak wysiewać? Kiedy wysiewać nasiona kwiatów? Zobacz, które gatunki wybrać | Kalendarz na cały rok
Tydzień 17, Sentencja nr:1
Pamiętajmy o systematycznym podlewaniu i nawożeniu żywopłotów. Do nawożenia możemy stosować nawóz długo działający, stopniowo uwalniający składniki, który podsypuje się pod krzewy raz w roku.
Przeczytaj także
Błędy w pielęgnacji żywopłotów | Sprawdź, co robisz źle! Żywopłot z roślin liściastych | Jakie rośliny wybrać i kiedy sadzić? Pielęgnacja drzew, krzewów i żywopłotów. W jaki sposób, kiedy i czym przycinać? Nawożenie tui | Jak nawozić, by szybko rosły i nie brązowiały? Jakie nawozy wybrać?
Komentarze

Bestsellery
Tagi
Najnowsze treści