Brzoza karłowata Betula nana

Brzoza karłowata (Betula nana) to niski krzew z rodziny brzozowatych (Betulaceae). Gatunek występuje w Europie Północnej, gdzie najchętniej zasiedla jałowe, przepuszczalne, wilgotne gleby i chłodne stanowiska, jednak można go też spotkać na nielicznych stanowiskach naturalnych w Polsce. W postaci odmian, krzew jest też uprawiany w ogrodach jako roślina ozdobna.

Jak wygląda brzoza karłowata? Co ją charakteryzuje?

Brzoza karłowata może dorastać do ok. 1 m wys i osiągać podobną szerokość. Krzew posiada gęsty, kopulasty lub półkulisty, nieco nieregularny pokrój i tworzy liczne, brunatne, cienkie, rozgałęzione, krótkie pędy, gęsto pokryte układającymi się skrętolegle małymi, okrągłymi, nieregularnie ząbkowanymi na brzegach, zielonymi liśćmi. Młode liście są omszone i gruczołkowate, starsze natomiast gładkie i błyszczące, Jesienią, przed opadnięciem liście przebarwiają się na żółto.

Brzoza karłowata jest gatunkiem jednopiennym, dlatego na jednym egzemplarzu tworzy kwiaty męskie i żeńskie. Zakwita wiosną (IV-V), rozwijając kwiaty żeńskie, w postaci czerwono-żółtych, pękatych, nastroszonych, wzniesionych, pojedynczych bazi oraz osadzonych w kątach liści kwiatów męskich, mających postać żółtobrązowych, wydłużonych, wałeczkowatych kotków. Po zapyleniu kwiaty żeńskie przekształcają się w oskrzydlone owocostany (orzeszki).

Jakie są wymagania uprawowe brzozy karłowatej?

Brzoza karłowata preferuje słoneczne stanowiska i torfowe, przepuszczalne, wilgotne gleby o lekko kwaśnym lub kwaśnym odczynie pH, jednak poradzi sobie również na słabszym podłożu. Gatunek nie znosi zacienienia i źle toleruje suszę, która powoduje u niego zahamowanie wzrostu oraz żółknięcie i opadanie liści. Nie lubi też podłoży suchych i piaszczystych oraz ciężkich i gliniastych. Ponieważ brzoza karłowata pochodzi z rejonów arktycznych, jest całkowicie mrozoodporna i może być uprawiana na terenie całego kraju.

Brzoza karłowata jako gatunek najczęściej rozmnażana jest z nasion, natomiast odmiany ozdobne przez sadzonki pędowe.

Pielęgnacja – podlewanie, nawożenie, cięcie

Brzoza karłowata nie oczekuje szczególnych zabiegów pielęgnacyjnych, jednak w okresach bezdeszczowych wymaga nawadniania, gdyż źle znosi suszę.

Ze względu na wolny wzrost i kompaktowe rozmiary, zwykle nie wymaga przycinania. Jeśli jednak potrzebuje korekty lub zagęszczenia, można lekko skrócić jej pędy pod koniec zimy lub na przedwiośniu, zanim rozpocznie wegetację (I-III).

Ochrona – choroby i szkodniki

Brzoza karłowata rzadko sprawia problemy, jeśli jednak jest uprawiana w niewłaściwych warunkach, może być porażana przez choroby, głównie grzybowe (np. plamistość liści, rdza) lub atakowana przez szkodniki (np. mszyce, miniarki, pryszczarki, zwójki).

Jakie zastosowanie znajduje brzoza karłowata w ogrodzie?

Brzoza karłowata ma w ogrodzie wiele zastosowań. Dobrze prezentuje się w grupach, dając ciekawy efekt kolorystyczny (odmiana o żółtych liściach), ale może również stanowić element kompozycji rabatowych, gdyż dobrze prezentuje się w towarzystwie innych, niedużych krzewów (np. berberysy, tawuły japońskie, pięciorniki krzewiaste) oraz bylin i traw ozdobnych.

Doskonale sprawdza się też na wrzosowiskach i skalniakach. Z krzewów można także tworzyć niskie obwódki rabat i trawników. Roślina nadaje się także do uprawy w donicach, na balkonach i tarasach.

Popularne odmiany brzozy karłowatej

• 'Golden Treasure' – (zdj. 2) liście złocisto-żółte, wzrost powolny, wys ok. 80 cm

Zdjęcia: ihervas, nahhan, Андрей Торбенко / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!