Ośmiał większy (Cerinthe major)

Ośmiał większy (Cerinthe major) to roślina zielna z rodziny ogórecznikowatych (Boraginaceae). Pochodzi z rejonów Morza Śródziemnego, ale bywa też uprawiana w ogrodach jako roślina ozdobna. Ośmiał większy w środowisku naturalnym jest byliną, jednak ze względu na brak mrozoodporności, w chłodniejszym klimacie, uprawiany jest jako roślina jednoroczna.

Ośmiał większy posiada kępiasty pokrój i dorasta do ok. 30-60 cm. Tworzy wzniesione, obłe, sztywne, lekko rozgałęzione, zielone pędy (od strony nasłonecznionej pędy czasami czerwieniejące), pokryte miękkimi, szerokimi, całobrzegimi, na wierzchołku łagodnie zaokrąglonymi, łyżeczkowatymi lub eliptycznymi liśćmi, których blaszka pokryta jest sinoniebieskim, woskowym nalotem. Liście układają się na pędzie skrętolegle. Blaszka liściowa jest lekko wzniesiona do góry, a jej podstawa obejmuje łodygę (liście są siedzące i bezogonkowe). Czasami liście są biało, nieregularnie nakrapiane, a ich brzeg pokryty delikatnymi włoskami.

Roślina zakwita latem (VI-IX), tworząc bardzo interesujące i oryginalne kwiatostany. Wprawdzie kwiaty właściwe są nieduże i mają rurkowatą, wydłużoną koronę, zwykle w niebieskofioletowym kolorze, ale otaczające je liczne, zachodzące na siebie dachówkowo, duże, barwne przylistki, przybierające w górnych partiach barwę kwiatu, są naprawdę atrakcyjne. Kwiatostany pojawiają się na szczytach pędu głównego i pędów bocznych, wyrastając na długich łodyżkach, wygiętych do dołu na kształt sierpika. Kwiaty właściwie są lekko pachnące i silnie miododajne (chętnie odwiedzane przez owady zapylające).

Wymagania i uprawa

Ośmiał większy to roślina łatwa w uprawie i mało wymagająca. Oczekuje słonecznego lub półcienistego stanowiska i dość żyznego, próchniczego, przepuszczalnego, lekko wilgotnego podłoża, choć poradzi sobie też na każdej typowej glebie ogrodowej. Nie lubi jedynie suszy, gdyż naturalnie występuje w miejscach wilgotnych. Przesuszona szybko traci walory ozdobne i słabiej kwitnie.

Przekwitające kwiaty warto ścinać, co pobudzi roślinę do tworzenia następnych kwiatów. Chcąc zebrać z nich nasiona, dobrze jest okryć przekwitający kwiatostan ażurowa torebką, gdyż dojrzewające, dość duże, ciemne nasiona "wystrzeliwują" z owocostanów na znaczną odległość.

Ośmiał większy w naszym klimacie rozmnażany jest z nasion, które można wysiewać wczesną wiosną pod osłonami do pojedynczych doniczek (roślina nie lubi przesadzania), a gotowe sadzonki sadzić razem z bryłką ziemi na miejsce stałe po minięciu wiosennych przymrozków (po 15 maja) lub wysiać nasiona wprost do gruntu punktowo (2-3 do dołka), pod koniec kwietnia lub na początku maja. Jeśli zapowiadane są późnowiosenne przymrozki, siewki należy okryć włókniną.

Zastosowanie

Ośmiał większy to bardzo ciekawa i atrakcyjna, choć mało znana roślina, dlatego w ogrodzie może stanowić oryginalny akcent dekoracyjny. Dobrze wygląda w zestawieniu z innymi roślinami ozdobnymi, najlepiej o wyrazistych barwach kwiatów lub liści jak np. wilczomlecze, maczki kalifornijskie, nagietki, krwawniki, bodziszki czy aksamitki.

Może być też uprawiana w donicach na balkonach i tarasach. Jego kwiatostany mogą być ciekawym dodatkiem do bukietów z kwiatów ciętych.

Wybrane odmiany

• 'Purpurascens' – (zdj. 1) kwiaty purpurowo-fioletowe i przylistki fioletowo-niebieskie, liście zielone z sinoniebieskim nalotem, biało, nieregularnie nakrapiane.

Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: J Garget/Pixabay, Vernon39/Wikimedia Commons

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!