Lilia (Lilium)

Lilia (Lilium) to liczny rodzaj roślin cebulowych należący do rodziny liliowatych (Liliaceae). Obejmuje on ponad 100 gatunków bylin, z czego w celach ozdobnych uprawiane są głównie kultywatory i mieszańce lilii. To bardzo popularne i lubiane rośliny ogrodowe spotykane na całym świecie.

Wygląd lilii

Typowym gatunkiem rodzaju jest lilia biała (Lilium candidum). Lilie wytwarzają grube i nierozgałęziające się łodygi. Zależnie od rośliny mogą być one pojedyncze lub wielokrotne (rzadko). Liście rośliny są siedzące, czasami na krótkich ogonkach. Kształt blaszki jest lancetowaty, jajowaty lub eliptyczny. Zależnie od odmiany mogą się również znacznie różnić wielkościami. Ułożone są skrętolegle lub okółkowo.

Lilie kwitną od późnej wiosny (V) przez całe lato (do IX) zależnie od odmiany. Wspaniałe kwiaty mogą być zarówno pojedyncze, jak i zebrane w kwiatostany typu gron lub baldachów. Charakterystyczny kształt okwiatu w formie kielichu, składa się z sześciu listków ułożonych w dwóch okółkach (po 3 w każdym). Wszystkie lilie posiadają w kwiecie po sześć pręcików i jeden słupek z trójdzielnym znamieniem na długiej szyjce. Kolory lilji występują od białej do ciemno bordowej i fioletowej. Występują też kwiaty dwukolorowe.

Organem podziemnym lilii są cebule, o średnicy i kolorach mocno różniących się zależnie od gatunku jak i odmiany.

Wymagania i uprawa lilii

Wszystkie lilie lubią stanowiska słoneczne. Lilię sadzimy w glebie żyznej próchniczej i zasobnej w składniki pokarmowe, o lekko kwaśnym (większość gatunków i odmian) lub obojętnym do lekko zasadowego odczynie pH (lilia biała, lilia złotgłów).

Pielęgnacja lilii

Lilie powinniśmy regularnie podlewać, ale z uwagą na to, aby nie robić zastoin wodnych – cebulki lili łatwo gniją. Zaleca się również ściółkowanie roślin.

Decydując się na uprawę tych roślin musimy też sprawdzić jakie są ich wymagania temperaturowe – część gatunków dobrze znosi niskie temperatury (np.: lilia tygrysia, złotogłów, królewska, Henry'ego), inne powinniśmy okrywać na zimę (np. lilia biała) jak również są takie, które musimy wykopywać jesienią (wrażliwe mieszańce orientalne) i przechowywać do wiosny.

Usuwajmy też przekwitłe kwiaty, aby wzmacniać cebulę na okres zimowy.

Szkodniki i choroby lilii

Najczęściej występującymi szkodnikami lilii są mszyce i poskrzypka liliowa. Mszyce pojawiają się gromadnie i oblepiają czubki roślin, a poskrzypka liliowa to ceglasty chrząszcz, który wygryza nieregularne otwory w liściach i pąkach kwiatowych rośliny. Gdy zauważymy ich obecność należy użyć odpowiednich środków na szkodniki (np. Mospilan).

Dwie najbardziej powszechne choroby lilii to szara pleśń i choroby wirusowe. Szara pleśń objawia się ciemnozielonymi plamami na liściach lilii, które z upływem czasu przybierają brązowy kolor, a na ich powierzchni pojawia się szary nalot. Choroby wirusowe powodują deformacje liści, które stają się poskręcane i pokryte jasnymi smugami (warto wiedzieć, że wirus ten jest roznoszony np. przez mszyce).

Liście lilii mogą żółknąć i obumierać również wtedy, gdy roślina rośnie w złych warunkach. Powodem może być np. zbyt kwaśna gleba, przelewanie, duże wahania temperatury​ itd.

Zastosowanie lilii

Lilie w ogrodach sadzimy w miejscach eksponowanych i w sąsiedztwie innych niewysokich, kwitnących roślin. Dobrze gdy kilka roślin rośnie blisko siebie – uzyskujemy wtedy efekt barwnej plamy, a bezkwietne łodygi przypominają egzotyczny krzew.

Te rośliny cebulowe sprawdzają się również w uprawie w donicach. Są też bardzo znanym i wytrzymałym kwiatem ciętym wykorzystywanym w bukietach okolicznościowych. Ze względu na swoją mistyczną, elegancką, a nawet poważną symbolikę często towarzyszą ważnym ceremoniom.

Gatunki i odmiany lilii

Lilie są bardzo popularne i dlatego stworzono bardzo wiele ich kultywatorów i odmian ozdobnych, które mają ogromnie zróżnicowane kwiaty, wielkości, a nawet inne wymagania – jest ich obecnie już ponad 8 tyś.! Możemy je podzielić na wyselekcjonowane odmiany typu: azjatyckich, orientalnych, trąbkowych i longiflorum. 

Jeśli myślimy o klasycznych liliach, na myśl przychodzą nam głównie gatunki:

• lilia tygrysia (Lilium tigrinum),
• lilia królewska (L. regale),
• lilia biała (L. candidum),
• lilia złotogłów (L. martagon)
• oraz lilia Henry’ego (L. henryi).
  
  

Ciekawostki o lilii

Dowody na uprawę tych kwiatów znajdujemy od przeszło 5 tyś lat! Wzmianki o liliach w starożytności pochodzą z Egiptu, Rzymu, jak i Chin czy Japonii.

Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa leiros – delikatny, wrażliwy. W mitologii greckiej wierzono, że biała lilia powstała z mleka bogini Hery, a w chrześcijaństwie były symbolem maryjnym, oznaczającym niewinność i czystość. Lilie umieszczano także w symbolach miast i szlacheckich herbach. Kwiaty te przez wieki zyskały symbolikę mistyczną i poważną.

Gdzie kupić lilię?

Lilie zwykle kupuje się w formie cebul, które można posadzić w swoim ogrodzie. Cebule lilii są dostępne w wielu sklepach ogrodniczych, zarówno stacjonarnych jak i internetowych, a największy ich wybór możemy znaleźć wiosną.

Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: ibulb; Robbi Hoy,_Alicia_/Pixabay

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!