Lilia (Lilium) to rodzaj roślin cebulowych z rodziny liliowatych (Liliaceae), obejmujący ponad 100 gatunków bylin. Jako rośliny ozdobne uprawiamy głównie ich kultywatory i mieszańce (jest ich ponad 8 tyś.!). Typowym gatunkiem rodzaju jest lilia biała (Lilium candidum).
Z cebul, o średnicy i kolorach zależnych od gatunku, zwykle wyrastają pojedyncze łodygi (rzadziej wielokrotne). Są one grube i nierozgałęzione. Liście lilii są siedzące, czasami na krótkich ogonkach. Kształt blaszki jest lancetowaty, jajowaty lub eliptyczny. Zależnie od odmiany mogą się również znacznie różnić wielkościami. Ułożone są skrętolegle lub okółkowo.
Wspaniałe kwiaty mogą być zarówno pojedyncze, jak i zebrane w kwiatostany typu gron lub baldachów. Charakterystyczny kształt okwiatu w formie kielichu, składa się z sześciu listków ułożonych w dwóch okółkach (po 3 w każdym). Wszystkie lilie posiadają w kwiecie po sześć pręcików i jeden słupek z trójdzielnym znamieniem na długiej szyjce. Kolory lilji występują od białej do ciemno bordowej i fioletowej. Występują też kwiaty dwukolorowe.
Wymagania i uprawa
Wszystkie lilie lubią stanowiska słoneczne. Lilię sadzimy w glebie żyznej próchniczej i zasobnej w składniki pokarmowe, o lekko kwaśnym (większość gatunków i odmian) lub obojętnym do lekko zasadowego odczynie pH (lilia biała, lilia złotgłów).
Lilie powinniśmy regularnie podlewać, ale z uwagą na to, aby nie robić zastoin wodnych – cebulki lili łatwo gniją. Zaleca się również ściółkowanie roślin.
Decydując się na uprawę tych roślin musimy też sprawdzić jakie są ich wymagania temperaturowe – część gatunków dobrze znosi niskie temperatury (np.: lilia tygrysia, złotogłów, królewska, Henry'ego), inne powinniśmy okrywać na zimę (np. lilia biała) jak również są takie, które musimy wykopywać jesienią (wrażliwe mieszańce orientalne) i przechowywać do wiosny.
Usuwajmy też przekwitłe kwiaty, aby wzmacniać cebulę na okres zimowy.
Zastosowanie
Lilie w ogrodach sadzimy w miejscach eksponowanych i w sąsiedztwie innych niewysokich, kwitnących roślin. Dobrze gdy kilka roślin rośnie blisko siebie – uzyskujemy wtedy efekt barwnej plamy, a bezkwietne łodygi przypominają egzotyczny krzew.
Te rośliny cebulowe sprawdzają się również w uprawie w donicach. Są też bardzo znanym i wytrzymałym kwiatem ciętym wykorzystywanym w bukietach okolicznościowych. Ze względu na swoją mistyczną, elegancką, a nawet poważną symbolikę często towarzyszą ważnym ceremoniom.
Gatunki i odmiany
Lilie możemy podzielić na wyselekcjonowane odmiany typu: azjatyckich, orientalnych, trąbkowych i longiflorum. Obecnie w naszych ogrodach najczęściej możemy jednak znaleźć mieszańce gatunkowe, które mają ogromnie zróżnicowane kwiaty, wielkości, a nawet inne wymagania.
Jeśli myślimy o klasycznych liliach, na myśl przychodzą nam głównie gatunki: lilia tygrysia (Lilium tigrinum), lilia królewska (L. regale), Lilia biała (L. candidum), Lilia złotogłów (L. martagon) oraz lilia Henry’ego (L. henryi).
Ciekawostki
Dowody na uprawę tych kwiatów znajdujemy od przeszło 5 tyś lat! Wzmianki o liliach w starożytności pochodzą z Egiptu, Rzymu, jak i Chin czy Japonii.
Nazwa rodzajowa pochodzi od greckiego słowa leiros – delikatny, wrażliwy. W mitologii greckiej wierzono, że biała lilia powstała z mleka bogini Hery, a w chrześcijaństwie były symbolem maryjnym, oznaczającym niewinność i czystość. Lilie umieszczano także w symbolach miast i szlacheckich herbach. Kwiaty te przez wieki zyskały symbolikę mistyczną i poważną.
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcia: ibulb; Robbi Hoy,_Alicia_/Pixabay
Komentarze