Lilia złotogłów Lilium martagon

Lilia złotogłów (Lilium martagon) nazywana lilią martagon, to bylina z rodziny liliowatych (Liliaceae), którą można spotkać w Polsce w Sudetach i Karpatach. Jest spotykana na całym obszarze Europy i w Azji. Piękne kwiaty tej lilii były przyczyną znacznego wyniszczenia gatunku, dlatego obecnie objęta jest ścisłą ochroną.

Ta roślina cebulowa osiąga średnio do 1 m wysokości (w korzystnych warunkach do 1,5 m). Ma nierozgałęzioną, sztywną, nagą albo owłosioną łodygę. Zwykle zielona, czasem z czerwonawym zabawrwieniem, w dole bezlistna. Siedzące liście są lancetowate i szerokie, zebrane w 4-8 sztuk, a liście górne (na łodydze) są skrętoległe i znacznie mniejsze.

Ma dość drobne kwiaty (2-4 cm średnicy), które są usytuowane na długich szypułkach i zebrane w groniasty kwiatostan. Może być ich od 3 do 12. Płatki mają kolor od ciemnego różu do bieli i kontrastują z żółtymi lub pomarańczowymi pylnikami. Kwiaty zapylane są przez motyle dzienne i nocne, które wabi przyjemnie pachnący nektar. Kwitnie w czerwcu i lipcu.

Uprawa i wymagania

Lilie złotogłów mimo tego, że naturalnie występują w cięższych niż zwykle dla roślin warunkach, w uprawie ogrodowej są dość wymagające.

Potrzebują stanowisk słonecznych oraz gleb próchniczych i wilgotnych. Jak wszystkie rośliny cebulowe źle znoszą podłoże o odczynie kwaśnym, a nawet obojętnym. Dlatego czasami musimy przygotować stanowisko, zaprawiając glebę wapnem. To roślina mrozoodporna, jednakże pewnym zagrożeniem mogą być dla niej wiosenne przymrozki.

Lilie rozmnaża się wegetatywnie – za pomocą cebulek przybyszowych. Cebule sadzi się pod koniec września na głębokość około 10 cm.

Zastosowanie

Oprócz nasadzeń na rabatach i w ogródkach przydomowych, roślinę stosowano w kuchni (ze względu na dużą ilość skrobi w cebuli). Można z niej wytwarzać mąkę, i była uprawiana jako roślina lecznicza.

Polecane odmiany

• Lilium martagon 'Album' – białe kwiaty
• Lilium martagon 'Nicotine' – żółte kwiaty z mocno zaznaczonymi plamkami
• Lilium martagon 'Manitoba Morning' – kwiaty różowe z nakrapianymi płatkami

Zdjęcie tytułowe: "Martagon Lily (Lilium martagon)"/berniedup/CC BY-SA 2.0, "Lilium martagon"/candiru/CC PDM 1.0, "Martagon Lily (Lilium martagon)"/berniedup/CC BY-SA 2.0, "20180611_6821 Lilium martagon album & Nigella"/chipmunk_1/CC BY-SA 2.0