Spigelia marilandica, to wyjątkowa bylina ozdobna, należąca do rodziny goryczkowatych (Gentianaceae). Naturalnie występuje w południowo-wschodnich rejonach Stanów Zjednoczonych, gdzie rośnie dziko w wilgotnych, cienistych lasach liściastych. W Europie, a także w Polsce, coraz częściej uprawiana jest jako ogrodowa bylina rabatowa, ceniona za niezwykły wygląd i odporność na mróz.
Jak wygląda spigelia? Czym się charakteryzuje?
Spigelia marilandica dorasta do 40-60 cm wysokości i tworzy zwarte, kępiaste formy. Jej pędy są wzniesione, sztywne, nie pokładają się, dzięki czemu roślina zachowuje schludny pokrój przez cały sezon. Liście są ciemnozielone, lancetowate, osadzone naprzeciwlegle – tworzą eleganckie tło dla kwiatów.
Spigelia kwitnie od czerwca do sierpnia. Wytwarza intensywnie czerwone, rurkowate kwiaty z wyraźnie żółtymi, gwiazdkowatymi wnętrzami, które są zebrane na szczytach pędów, zebrane w luźne grona. Ten kontrast barw sprawia, że roślina doskonale wyróżnia się na tle innych bylin. Kwiaty są chętnie odwiedzane przez trzmiele, pszczoły i motyle, dlatego warto sadzić ją w ogrodach przyjaznych zapylaczom.
Jakie wymagania uprawowe ma spigelia? Co lubi?
Roślina najlepiej rośnie na stanowiskach półcienistych lub cienistych. Źle znosi pełne słońce, zwłaszcza w upalne, suche dni, kiedy może szybko więdnąć. Podłoże powinno być żyzne, koniecznie dobrze przepuszczalne, próchniczne i stale lekko wilgotne, o odczynie lekko kwaśnym lub obojętnym.
Jest to gatunek dość odporny na niskie temperatury – wytrzymuje mrozy nawet do -28°C, co czyni ją w pełni zimującą w większości rejonów Polski.
Można ją rozmnażać przez podział kęp wiosną lub wysiew nasion, choć ten drugi sposób jest mniej efektywny.
Pielęgnacja – podlewanie, nawożenie, cięcie
Spigelia marilandica nie wymaga intensywnej pielęgnacji, ale warto zadbać o jej podstawowe potrzeby. Przede wszystkim należy regularnie podlewać ją w okresach suszy, szczególnie w czasie kwitnienia i w pierwszym roku po posadzeniu. Dobrym rozwiązaniem jest ściółkowanie podłoża, które pomaga zatrzymać wilgoć i ogranicza wzrost chwastów.
Nawożenie można ograniczyć do wiosennego podsypania kompostem lub innym nawozem organicznym. Przycinanie nie jest konieczne, ale warto usuwać przekwitłe kwiaty, by poprawić wygląd rośliny. Wczesną wiosną należy przyciąć przemarznięte lub uszkodzone pędy i usunąć zeszłoroczne liście.
Choroby i szkodniki
Spigelia jest rośliną raczej odporną na choroby i szkodniki. W sprzyjających warunkach rzadko sprawia problemy. Największym zagrożeniem może być nadmierna wilgotność gleby, która sprzyja rozwojowi chorób grzybowych.
Zastosowanie w ogrodzie
Dzięki swojemu kompaktowemu pokrojowi i intensywnym kolorom spigelia znakomicie nadaje się do ogrodów leśnych, naturalistycznych i cienistych rabat bylinowych. Można ją sadzić pojedynczo jako soliter lub w większych grupach, tworząc dekoracyjne plamy kolorystyczne.
Dobrze komponuje się z takimi gatunkami jak funkie, paprocie, brunery czy żurawki, które lubią podobne warunki. Spigelia jest doskonałym wyborem do miejsc, gdzie trudno znaleźć ozdobne rośliny kwitnące – wprowadza kolor i lekko egzotyczny akcent do nawet najciemniejszych zakątków ogrodu.
Zdjęcia: nickkurzenko, Amy Buxton, Martina, / AdobeStock