Ołownik uszkowaty (Plumbago auriculata), nazywany też ołownikiem przylądkowym, to wieloletnia roślina z rodziny ołownicowatych, zawciągowatych (Plumbaginaceae). Gatunek pochodzi z Afryki Południowej, ale jest też uprawiany w innych rejonach świata jako roślina ozdobna.
Jak wygląda ołownik uszkowaty?
Ołownik uszkowaty to bylina o krzaczastym lub półpnącym pokroju (prymitywne pnącze), dorastająca do 2-3/4 m wys (w uprawie ok. 1,5-2 m wys). Roślina tworzy liczne, rozgałęzione, początkowo wiotkie i elastyczne, z czasem drewniejące u podstawy pędy, pokryte licznymi, zielonymi, miękkimi, wydłużonymi, eliptycznymi liśćmi z kilkoma towarzyszącymi im mniejszymi przylistkami i widocznym u ich podstawy „uszkiem” (stąd nazwa gatunkowa). Ołownik nie posiada organów czepnych, dlatego na podpory wspina się za pomocą elastycznych pędów. Kiedy nie znajdzie podparcia, zaczyna przybierać formę krzaczastą.
Ołownik kwitnie od wiosny do jesieni (V-X), tworząc niewielkie, pięciopłatkowe kwiaty, zebrane na szczytach pędów w gęste, groniaste kwiatostany, przypominające kwiaty floksów wiechowatych. U gatunku kwiaty są jasnoniebieskie, ale u odmian mogą być też białe. Znajdujący się pod koroną kwiatu zielony kielich pokryty jest włoskami gruczołowatymi, wydzielającymi kleistą substancję, przez co cały kwiatostan jest lepki.
Wymagania i pielęgnacja ołownika uszkowatego
Ołownik oczekuje w uprawie ciepłego, słonecznego stanowiska i żyznego, próchniczego, przepuszczalnego, lekko wilgotnego podłoża, najlepiej o lekko kwaśnym odczynie pH. Ołownik nie jest mrozoodporny – jeżeli chcemy go uprawiać dłużej niż jeden sezon, warto to robić w większej donicy, którą będziemy mogli przenieść w bezpieczne miejsce na okres zimy.
Ołownik może być rozmnażany za pomocą sadzonek pędowych lub odrostów korzeniowych, które chętnie tworzy.
Jak pielęgnować ołownik uszkowaty?
Ołownik nie toleruje suszy ani zalania, dlatego powinien być podlewany często, lecz umiarkowanie. Dno doniczki w której rośnie, warto wyłożyć grubą warstwą drenażu (np. keramzytu), pomagającego utrzymać nadmiar wody z dala od jego korzeni. Ołownik przez cały sezon kwitnie obficie, dlatego należy systematycznie zasilać go wieloskładnikowymi nawozami dla roślin kwitnących.
Jak zimować ołownik? O czym pamiętać, by przetrwał zimę?
Na okres zimy należy przenieść go do jasnego, ale chłodnego pomieszczenia (temp. ok. 5-10°C), zaprzestając w tym czasie nawożenia, a podlewanie ograniczając do niezbędnego minimum. Przed umieszczeniem ołownika w pomieszczeniu zimowym, warto też skrócić jego pędy nawet o połowę, dzięki czemu lepiej zniesie trudne warunki zimowe (w czasie zimowania roślina może zrzucić liście). Wiosną ponownie wystawimy roślinę na zewnątrz, ale dopiero po minięciu przymrozków (po 15 maja).
Choroby i szkodniki mogące pojawić się na ołowniku
Ołownik nie jest szczególnie podatny na choroby, ale egzemplarze uprawiane w niewłaściwych warunkach mogą być porażane przez choroby grzybowe (np. szara pleśń, mączniak prawdziwy) lub atakowane przez szkodniki (np. mszyce, przędziorki).
Zastosowanie ołownika uszkowatego w ogrodzie
W naszym klimacie ołownik należy uprawiać go w pojemnikach, jedynie sezonowo wystawianych na balkon, taras lub do ogrodu. Szczególnie efektownie prezentuje się w dużych, wiszących donicach, z których jego ukwiecone pędy mogą swobodnie zwieszać się w dół. Ładnie wygląda także prowadzony w formie pnącza, wspartego na kratce lub pergoli. Za pomocą odpowiedniego ciecia, można również uzyskać z niego formę pienną (czasem dostępna w sprzedaży).
Ołownik ze względu na swój bujny, krzaczasty pokrój i liczne kwiaty, najlepiej prezentuje się w donicy jako soliter i nie warto łączyć go z innymi roślinami.
Wybrane odmiany ołownika uszkowatego
- 'Alba' – kwiaty białe
- 'Dark Blue' – kwiaty lazurowo-niebieskie
Zdjęcia: Iva, Sopear, Andrei, DRBURHAN
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
