Inkarwilla Delavaya (Incarvillea delavayi) to nieduża bylina zaliczana do rodziny bigoniowatych (Bignoniaceae) (tej samej, do której należy katalpa). Jej ojczyzną są Chiny, ale jest też uprawiana jako roślina ozdobna w wielu innych krajach świata.
Roślina dorasta do ok. 30-50 cm wys. i tworzy duże, szerokie, odziomkowe, zielone, pierzastozłożone liście, zbudowane z 4-11 par lancetowatych, ząbkowanych na brzegach, błyszczących listków z wyraźnymi widocznym na blaszce unerwieniem. Liście zebrane są tuż nad ziemią w luźną, dużą, rozłożystą rozetę.
Inkarwilla Delavaya kwitnie od końca maja do lipca. Są zebrane w groniasty kwiatostan po kilka do kilkunastu. Kwiaty inkarwilli są duże, pojedyncze, trąbkowate i osadzone na krótkich szypułkach. Posiadają długą, zwykle żółtawą gardziel i 5 dużych, delikatnych, rozłożonych na boki i zrośniętych ze sobą u podstawy płatków. W zależności od odmiany, kwiaty mogą być różowe, liliowe lub białe.
Wymagania i uprawa
Inkarwilla Delavaya to piękna, ale dość wymagająca roślina. Oczekuje słonecznego lub pólcienistego, ciepłego stanowiska oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, wilgotnej w okresie wegetacyjnym i dobrze zdrenowanej zimą gleby o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie pH.
Roślina posiada słabą mrozoodporność, dlatego powinna być uprawiana w najcieplejszych rejonach kraju. Zimą oprócz mrozu zabójcze bywa dla niej mokre podłoże, które może prowadzić do gnicia korzeni. W chłodniejszych częściach kraju roślinę dobrze traktować podobnie do mieczyków – wykopywać jesienią z gruntu, delikatnie oczyścić bulwiaste korzenie z ziemi, umieść je w ażurowych skrzynkach z suchym torfem i przechować w ciemnym, chłodnym (ok. 5-8°C) pomieszczeniu do wiosny.
Inkarwilla bywa zwykle rozmnażana z siewu nasion, gdyż podział roślin jest ryzykowny i nie zawsze kończy się sukcesem.
Zastosowanie
Inkarwilla Delavaya to mało znana, ale wyjątkowo dekoracyjna bylina. Wspaniale prezentuje się na wiosennych rabatach z innymi roślinami kwitnącymi o tej porze roku (np. ubiorkiem wiecznie zielonym, czosnkiem złocistym, serduszką okazałą), ale może być też uprawiana na skalniakach lub wykorzystywana na obwódki rabat i ścieżek. Należy jednak pamiętać, że jej część nadziemna pod koniec lata znika z powierzchni, pozostawiając po sobie puste miejsce.
Roślina nadaje się też do uprawy w dużych donicach na balkonach i tarasach.
Wybrane odmiany
- 'Alba' i 'Snowtop' – odm. o białych kwiatach z żółtym środkiem
- 'Bees Pink' – odm. o jasnoróżowych kwiatach z żółtym środkiem
- 'Deli Rose' – odm. o ciemnoróżowych kwiatach z żółtym środkiem
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: 阿橋 HQ/CC BY-SA 2.0/Flickr, Rillke/CC BY-SA 3.0/Wikimedia Commons