Uprawa figowców w domu | Jakie wybrać i jak o nie dbać?

Figowce są roślinami dość łatwymi w uprawie. Mają niewielkie wymagania i żyją bardzo długo. Maja również bardzo dekoracyjne liście. Możemy znaleźć fikusy zarówno w formie drzewka, krzewu czy pnącza oraz jedno jak i wielopienne. Ten zbiór cech czyni z fikusów idealne rośliny do mieszkań, a wśród kilkunastu gatunków tej rośliny, każdy może znaleźć fikusa dla siebie.

Fikusy czy figowce?

Obie nazwy są równie często wykorzystywane zarówno przez producentów jak i przez naukowców. Figowce należą do rodziny morwowatych (Moraceae). Rodzaj Ficus obejmuje ponad 1000 gatunków – w większości roślin drzewiastych, a także krzewów i pnączy. W warunkach naturalnych rosną na obszarach tropikalnych i subtropikalnych Azji, Indonezji oraz Australii.

Zarówno nazwa "figowiec" jak i nazwa "fikus" są poprawne – są to synonimy.

Są często uprawiane jako rośliny użytkowe. Figowiec pospolity (Ficus carica) – czyli drzewo figowe, pochodzi z Bliskiego Wschodu, obecnie szeroko uprawiany w obszarach o klimacie śródziemnomorskim. Jest to jedno z najstarszych drzew owocowych uprawianych przez człowieka. Owocem jest figa.

Uprawa figowców w domu. Wymagania i pielęgnacja

Figowce różnią się od siebie wyglądem, wielkością liści i pokrojem. Pomimo tych różnic mają bardzo podobne wymagania.

Stanowisko | Gdzie ustawić figowce?

Fikusy lubią rozproszone światło, nie lubią stanowisk w pełnym słońcu. Najlepiej rosną na stanowiskach średnio nasłonecznionych. Odmiany o pstrych liściach wymagają więcej światła. Młode rośliny można łączyć w grupy. Starsze powinny rosnąć samotnie, ponieważ nie przepadają za dotykaniem się z innymi – są typowymi soliterami. Warto też wspomnieć, że figowce (oprócz tych, które łatwo gubią liście) można z powodzeniem trzymać na dworze w lecie (VI-VIII/IX).

Temperatura i wilgotność powietrza | Jakich warunków potrzebują?

Optymalna temperatura to 18-24°C. Rośliny nie lubią spadków temperatury poniżej 15°C. Fikusy lubią wysoką wilgotność powietrza. Należy zraszać liście miękką wodą minimum raz w tygodniu. Liście należy często spryskiwać wodą aby oczyścić je z kurzu. Fikusy o dużych liściach należy przecierać mokrą gąbką.

Podlewanie i nawożenie | Jak dbać o figowce?

Fikusy należy podlewać obficie, ale rzadko – dopiero wtedy, kiedy przeschnie górna warstwa podłoża. Bryła korzeniowa nie może wyschnąć. Nie można dopuścić aby woda stała w doniczce, gdyż może to spowodować szybkie zrzucanie liści i gnicie korzeni. W okresie intensywnego wzrostu rośliny należy nawozić co dwa tygodnie nawozem do roślin zielonych. W zimie rośliny nie wymagają nawożenia i obfitego podlewania.

Przesadzanie | Co zrobić ze starym figowcem?

Młode fikusy należy przesadzać co roku – na wiosnę. Starszym roślinom wystarczy wymiana górnej warstwy podłoża w doniczce. Fikusy dobrze się czują w nieco za małej doniczce. Jeśli rośliny przestają rosnąć lub doniczka staje się za ciasna (tzn. korzenie wystają przez otwory w dnie), należy je przesadzić.

► Jeśli chcesz dowiedzieć się, jak krok po kroku przesadzać figowce, przeczytaj nasz wyczerpujący poradnik na ten temat: Przesadzanie fikusa | Kiedy, jak i gdzie ustawić roślinę?

Najpopularniejsze figowce do domu

W uprawie doniczkowej uprawianych jest kilkanaście gatunków fikusów (figowców). Można je podzielić na 3 grupy: fikusy o małych liściach, fikusy o dużych liściach oraz fikusy pnące i płożące. Przeczytasz o nich niżej.

Gatunki figowców o małych liściach

Najpopularniejszym domowym fikusem (figowcem) o małych liściach jest fikus benjamina (Ficus benjamina). Posiada błyszczące, skórzaste liście, z ostrym zakończeniem. Mimo, że ma niewielkie liście (ok. 8 cm) to uprawiany w domu może osiągnąć nawet 5 metrów wysokości. Cechą charakterystyczną F. benjamina jest "płaczący" pokrój.  Posiada wiele odmian o różnym pokroju, wielkości i zabarwieniu liści. Liście mogą być obrzeżone biało lub żółto, pofalowane, fryzowane, albo całkiem zielone. Rośnie szybko – po kilku latach tworzy okazałe drzewka. Potrzebuje dużo światła – w przeciwnym razie gubi liście.

Podobne liście co F. Benjamina, ale odmienny rozłożysty pokrój ma Ficus rubiginosa, którego czasem znajdzemy pod nazwą fikus australijski.

Fikus deltolistny (Ficus deltoidea) ma małe, prawie okrągłe liście, rzadko rozmieszczone na wzniesionych pędach. Dobrze rośnie nawet w słabo oświetlonych pomieszczeniach. Roślina tworzy małe, zielonkawobiałe owoce. 

Fikus tępy (Ficus microcarpa, syn. F. retusa), który często spotkamy pod dobrze wypromowaną nazwą Ficus Ginseng, ma podobne liście do fikusa benjamina, jednak tępo zakończone. Roślina ta jest często wybierana na drzewko bonsai z uwagi na łatwość w pielęgnacji oraz odporność na częste formowanie i przycinanie. 

Gatunki figowców o dużych liściach

Najpopularniejszym fikusem (figowcem) o dużych liściach jest fikus sprężysty (Ficus elastica). Ma duże, eliptyczne, skórzaste, błyszczące i całobrzegie liście. Młode liście są początkowo brązowe lub czerwone, z czasem zielenieją. Najczęściej występują jego dwie odmiany – 'Variegata' (rośnie słabiej, ma jasne, żółte plamy na liściach) oraz "Decora" (liście krótsze i szersze, na spodzie czerwono zabarwione).  Fikus sprężysty jest łatwy w uprawie, poleca się go początkującym. Rośnie szybko i dobrze się rozgałęzia. Starsze egzemplarze zrzucają dolne liście.

Innym popularnym gatunkiem jest fikus lirolistny (Ficus lyrata). Posiada duże, osiągające do 30 cm długości, grube, lirokształtne, z wierzchu błyszczące, ciemnozielone liście. Duże rośliny wyglądają bardzo okazale, przypominając duże drzewa. Wymaga mocnych podpór. Ma wyższe wymagania cieplne od pozostałych gatunków.

Fikus bengalski, banian (Ficus benghalensis) ma duże, osiągające 20 cm długości, owłosione, szorstkie liście. Roślina ta bardzo szybko rośnie i mocno się rozgałęzia – wymaga więc dużo przestrzeni. Tworzy purpurowe, małe owoce podobne do fig. Pięknie wyglądają gatunki o kolorowych liściach. Ficus doescheri ma zielone liście z różowymi lub beżowymi plamami. Ficus schryveriana ma kremowo obrzeżone, ciemnozielone liście. Najlepiej prezentują się w prostych, jasnych doniczkach. Na uwagę zasługuje także fikus wierzbolistny (Ficus binnenijkii) posiada ciemne, ostro zakończone, bardzo wąskie liście, długości dochodzącej nawet do 20 cm.

Gatunki figowców pnące i płożące

Bardzo popularnym gatunkiem jest fikus pnący (Ficus pumila). Podobnie jak bluszcz jest rośliną samoczepną. Posiada drobne, jajowate liście, długie i cienkie pędy. Liście w zależności od odmiany mogą być zielone lub biało obrzeżone. Jest idealną rośliną do wiszących pojemników. Doskonale wygląda w kompozycjach z innymi roślinami o ozdobnych liściach. Dobrze rośnie nawet na ciemniejszych stanowiskach.

Fikus czepny (Ficus sagittata) jest płożącą się rośliną. Wytwarza korzenie w pobliżu liści, osadzonych na długich, cienkich pędach. Liście ma większe niż F. pumila, długości około 5 cm, ostro zakończone. Potrzebuje więcej światła niż fikus pnący. Również doskonale sprawdza się w kompozycjach z innymi roślinami.

Zdjęcia w tekście: F.H.P.U. Szwedzio , zdjęcie tytułowe: Pixabay, Unsplash