Figowiec pospolity (Ficus carica) nazywany też figą to drzewo z rodziny morwowatych (Moraceae). W naturze można je spotkać w Afryce, Azji i Południowej Europie, ale bywa też uprawnie w innych krajach świata.
Figowiec dorasta do ok. 3-6/8 m wys. i posiada szeroki, rozłożysty, a czasem krzaczasty pokrój. Jego liście są duże, mocno powcinane, 3-5 klapowe, długoogonkowe, chropowate i matowe z wierzchu oraz miękko owłosione od spodu. Zwykle pojawiają się w szczytowej części pędów.
W sezonie wiosenno-letnim na pędach rozwijają się nietypowe kwiatostany, gdyż kwiaty właściwe znajdują się wewnątrz pękatych, zielonych, workowatych „owoców” z otworem na szczycie. W osłonach mogą rozwijać się kwiaty męskie lub żeńskie, gdyż figa w naturze jest rośliną dwupienną, zapylaną przez gatunek błonkówek, rozwijających się wewnątrz kwiatostanów.
Po zapyleniu z kwiatów żeńskich tworzą się mięsiste, pękate, gruszkowate owoce (owocostan rzekomy), okryte miękką skórką (zieloną lub fioletową).
Wymagania i uprawa
Figowiec pospolity w uprawie oczekuje stanowiska słonecznego i ciepłego oraz żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, lekko wilgotnej gleby.
Odmiany bardziej wytrzymałe mróz mogą być uprawiane w gruncie, ale tylko w najcieplejszych rejonach kraju, na osłoniętych stanowiskach, gdyż znoszą spadki temp. do ok. -15°C (korzenie przed zimą należy okryć grubą warstwą ściółki). Figowca można też uprawiać w donicach jako roślinę tarasową i przechowywać przez zimę w chłodnym (temp. ok. 8-10°C), ale niekoniecznie widnym pomieszczeniu, gdyż na czas spoczynku zrzuca liście.
Figowca można rozmnażać przez sadzonki pędowe (zielne lub zdrewniałe) lub odkłady. Chcąc w krótkim czasie doczekać się owoców, sadzonki najlepiej pozyskać z już owocujących egzemplarzy. Figowce uzyskane z nasion mogą wydać owoce dopiero po wielu latach uprawy.
Zastosowanie
Figowiec pospolity można uprawiać w gruncie, jednak udaje się to tylko w najcieplejszych regionach Polski. Z reguły uprawiany jest w donicach, które latem stoją na zewnątrz (np. na tarasach), a zimą chowane są do domu lub ogrodów zimowych. Stanowią wyjątkowy egzotyczny akcent w ogrodzie.
W naszym klimacie figa zawiązuje owoce, które rzadko dojrzewają, ponieważ mają na to zbyt mało czasu.
W tkankach rośliny znajduje się lepki, biały, zawierający lateks sok mleczny, który bywa wykorzystywany min. do produkcji kauczuku i w celach leczniczych (niszczy brodawki).
Odmiany i typy
Mechanizm zapylania u figowców jest wyjątkowo skomplikowany, z tego względu stworzono dwa typy odmian łatwiejszych w uprawie:
- Odmiany adriatyckie – tworzące wyłącznie kwiaty żeńskie, zawiązujące owoce bez zapylania (partenokarpiczne) np. odmiany 'Brown Turkey', 'Francuesco',
- oraz odmiany smyrneńskie – wydające kwiaty żeńskie, które do zawiązania owoców potrzebują zapylenia naturalnego lub sztucznego (kapryfikacji).
Pierwsze z nich są łatwiejsze w uprawie, a ich plonowanie bardziej przewidywalne, jednak owoce są nieduże, umiarkowanie słodkie i bez nasion. Drugie trudniej jest uprawiać, ale ich owoce są większe i smaczniejsze oraz zawiązują nasiona.
Ciekawostki
W naturze figowce bywają roślinami inwazyjnymi. Ich nasiona rozsiewane przez nietoperze czasami trafiają na gałęzie innych drzew, gdzie się rozwijają i puszczają korzenie w kierunku ziemi, a następnie oplatają i duszą gospodarza, zajmując jego stanowisko.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: WikimediaImages, PollyDot, gianpiz/Pixabay, Benutzer:Gibe/CC BY-SA 3.0/Link vv
Kwiaty cebulowe 
Jesienne kwiaty 
Ogród ozdobny 
Rośliny doniczkowe 
Owoce 
Warzywa 
Zioła 
Łąka kwietna 
Roślina tygodnia 
