Pnącza na balkon: najlepsze rośliny pnące do doniczek

Jednym z najlepszych pomysłów na balkonową osłonę są pnącza, dzięki którym nie tylko odzyskamy upragnioną prywatność, ale też lepiej wykorzystamy ograniczoną przestrzeń balkonu. Do uprawy w pojemnikach nadaje się wiele gatunków pnączy, dlatego bez problemu znajdziemy rośliny, najbardziej odpowiadające naszym oczekiwaniom.

Pnącza na balkon: gatunki jednoroczne czy wieloletnie?

Pnącza jednoroczne na balkon

Jeśli chcemy w krótkim czasie uzyskać zielony parawan i cieszyć się nim przez cały sezon letni, wybierzmy do uprawy pnącza jednoroczne. Gęstą zasłonę z liści zapewnią nam min.:

• chmiel japoński (Humulus japonicus) – pnącze wieloletnie, ze względu na małą mrozoodporność traktowane w Polsce jako roślina jednoroczna,
• kardiospermum zielone (Cardiospermum halicacabum) – którego ozdobą są oryginalne, balonikowate, zielone owocostany.
  
  

Jeżeli wolimy rośliny bardziej ozdobne, zdecydujemy się na gatunki kwitnące, które poza atrakcyjnymi liśćmi posiadają także piękne kwiaty:

• fasola wielokwiatowa (Phaseolus coccineus);
• wilec (Ipomea): trójbarwny, purpurowy, klapowany;
• tunbergia (Thunbergia): oskrzydlona i wielokwiatowa,
• groszek pachnący (Lathyrus odoratus) lub
• nasturcja pnąca (Tropaeolum majus),
• rodochiton (Rhodochiton atrosanguineus) oraz
• sępota, kobea pnąca (Cobea scandens).
  
  

Pnącza wieloletnie na balkon

Pnące rośliny jednoroczne, rozwijają się bardzo szybko i w krótkim czasie dają spektakularny efekt, ale ich atrakcyjność kończy się wraz z pierwszymi przymrozkami. Dlatego też jeśli zależy nam na osłonie, którą będziemy mogli cieszyć się przez kolejne lata, zdecydujmy się na uprawę pnączy wieloletnich. Warto wyróżnić np.:

• winobluszcz (Parthenocissus): pięciolistkowy lub trójklapowy,
• bluszcz pospolity (Hedera helix) czy
• chmiel zwyczajny (Humulus lupulus).
• Do uprawy na balkonie możemy też wybrać wieloletnie, pięknie kwitnące powojniki (Clematis), ale musimy poszukać odmian, które są stosunkowo odporne na niskie temperatury.
  
  

Rośliny wieloletnie, rozwijają się wolniej niż jednoroczne, ale z roku na rok tworzą coraz bardziej zwartą i gęstą zasłonę. Niektóre z nich pozostają zielone przez cały rok, zapewniając nam osłonę także w okresie zimowym - np. bluszcz, inne zrzucają liście na zimę, dając wcześniej barwny spektakl w postaci pięknie przebarwiających się liści - np. winobluszcz.

Pnącza egzotyczne i mało znane na balkonie

Poza popularnymi pnączami jednorocznymi i wieloletnimi, na balkonie możemy też uprawiać gatunki bardziej egzotyczne, których piękne, barwne kwiaty będą niezwykle atrakcyjną ozdobą balkonu. Do ciekawszych pnączy egzotycznych należą między innymi:

• azarina (Asarina scandens),
• mandewilla, dipladenia (Mandevilla sanderi),
• męczennica (Passiflora): błękitna lub cytrynowa,
• bugenwilla gładka (Bougainvillea glabra),
• psianka (Solanum): jaśminowa i Rantonettiego,
• ołownik uszkowaty (Plumbago auriculata)
• oraz pałczatka szorstkawa (Eccremocarpus scaber) – roślina wieloletnia, ze względu na małą mrozoodporność, traktowana w Polsce jak jednoroczna.
  
  

Ich wspaniałe kwiaty z pewnością spodobają się każdemu miłośnikowi roślin, ale jeśli chcemy się nimi cieszyć także w kolejnych sezonach, późną jesienią doniczki z pnączami musimy przenieść do chłodnego, jasnego pomieszczenia, gdzie będą mogły bezpiecznie przezimować. Wiosną niektóre z nich należy też odpowiednio przyciąć, aby dobrze się rozkrzewiały i bujnie kwitły.

Pnącza w doniczkach: wymagania i pielęgnacja

► Podpory
Balkonowym pnączom musimy zapewnić podpory, po których będą mogły się swobodnie wspinać lub owijać. Podpory należy dostosować do charakteru danego gatunku oraz do siły jego wzrostu, gdyż innego wsparcia będą potrzebowały rośliny delikatne, o cienkich, lekkich pędach (np. groszki pachnące), a innego gatunki o silnym wzroście i mocnych, licznych pędach osiągających spore rozmiary i znaczny ciężar (np. winobluszcz).

► Podłoże i doniczka
Ziemia w doniczce powinna być dostosowana do indywidualnych wymagań gatunku rośliny, jednak najczęściej sadzi się je w uniwersalnym podłożu do roślin balkonowych, uzupełniając potrzeby nawozowe odpowiednimi preparatami. Podłoże powinno być żywne i przepuszczalne. Warto pamiętać o otworach w dnie i warstwie drenażu na spodzie doniczki, dzięki którym z podłoża będzie odpływać nadmiar wody. Trzeba także pamiętać, aby doniczkę dobrać do rozmiaru rośliny - im większe pnącze, tym większą powinno mieć doniczkę, aby nie przewróciła się podczas silnego wiatru.

► Światło
Większość balkonowych pnączy wymaga stanowiska słonecznego lub półcienistego, jednak ze względu na dużą różnorodność gatunkową nie da się określić wspólnych, uniwersalnych wymagań świetlnych dla wszystkich. Rośliny będą bujnie rosnąć i obficie kwitnąć tylko wtedy, gdy zapewnimy im stanowisko, odpowiadające ich indywidualnym wymaganiom (np. bluszcz oczekuje półcienia, bugenwilla pełnego słońca). Więcej informacji o wymaganiach pnączy znajdziesz w katalogu roślin.

► Podlewanie
Im większa roślina, tym wymaga częstszego podlewania. Pamiętajmy, że im więcej słońca, tym nawadnianie powinno być częstsze, a w czasie upałów nawet dwukrotne w ciągu dnia! Podczas podlewania nawadniajmy tylko glebę, starając się przy tym niepotrzebnie nie moczyć liści i kwiatów!

► Nawożenie
Uprawiając pnącza, należy też pamiętać, że są to rośliny silnie rosnące, dlatego wymagają systematycznego dokarmiania nawozami dobranymi do potrzeb konkretnego gatunku (rośliny kwitnące zasilamy nawozami dla pnączy kwitnących np. firmy Florowit, natomiast rośliny tworzące masę zielonych liści nawozami z przewagą azotu lub nawozami specjalnymi np. Doktor O'grodnik bluszcze i pnącza). Jeśli na balkonie uprawiamy gatunki wieloletnie, nawożenie azotem należy zakończyć najpóźniej z początkiem lipca, aby rośliny miały czas na przygotowanie się do zimy.

► Zimowanie
W przeciwieństwie do pnączy sezonowych, rośliny wieloletnie pozostające na balkonie przez cały rok, wymagają więcej troski. W sezonie oczekują systematycznego nawadniania i nawożenia, jesienią natomiast wymagają solidnego zabezpieczenia przed chłodem. Aby przetrwały zimę w dobrej formie, należy wybrać dla nich duże, mrozoodporne donice lub drewniane, impregnowane skrzynie, które lepiej utrzymają ciepło niż doniczki plastikowe czy metalowe.

Pojemnik z pnączem wieloletnim powinien zostać ustawiony na materiale izolującym np. w postaci styropianowej płyty, a jesienią dokładnie zabezpieczony słomianymi matami lub grubą włókniną. Dzięki temu, rośliny, których pędy zostaną uszkodzone przez mrozy, będą miały szansę odrodzić się, wypuszczając nowe pędy z poziomu korzeni. Ważnym czynnikiem wpływającym na zimowanie pnączy, jest również zimowe nawadnianie roślin (w dni bezmroźne i podczas odwilży), co zapobiegnie nadmiernemu wysychaniu podłoża.

 Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: Flower Council Holland (FunnyHowFlowersDoThat.co.uk)