Co można zrobić z topinamburu? 5 przepisów na słonecznika bulwiastego!

Co to topinabur?

Topinambur lub słonecznik bulwiasty (łac. Helianthus tuberosus) to wysoka bylina, tworząca swoje żółte kwiaty na wysokości nawet 2 metrów, którą można uprawiać jako roślinę ozdobną lub warzywniczą. Jej jadalne bulwy zbiera się jesienią i zimą. Posiada wiele prozdrowotnych substancji, a w smaku przypomina połączenie ziemniaków i orzechów.

Uprawa topinamburu (słonecznika bulwiastego) w ogrodzie jest niezwykle łatwa jednak należy pamiętać o tym, że roślina bardzo łatwo się rozrasta – wielokrotnie "ucieka" spod kontroli i staje się inwazyjna!

Dlaczego warto jeść topinambur?

Topinambur, jest bogaty w wiele składników odżywczych i ma wiele korzyści zdrowotnych:

• Bogaty w inulinę: Topinambur jest jednym z najlepszych źródeł inuliny, rodzaju błonnika prebiotycznego, który promuje zdrowie układu pokarmowego. Inulina jest fermentowana przez bakterie jelitowe, co prowadzi do produkcji krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych, które mają korzystny wpływ na zdrowie jelit.
• Dobre źródło potasu: Topinambur jest bogaty w potas, który jest niezbędny dla prawidłowego funkcjonowania komórek, tkanek i organów w organizmie. Potas pomaga również w regulacji ciśnienia krwi i może pomóc w prewencji chorób serca.
• Niski indeks glikemiczny: Topinambur ma niski indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powoduje gwałtownych wzrostów poziomu cukru we krwi. Dzięki temu jest dobrym wyborem dla osób z cukrzycą lub dla tych, którzy starają się kontrolować poziom cukru we krwi.
• Bogaty w antyoksydanty: Topinambur zawiera antyoksydanty, które pomagają chronić komórki przed uszkodzeniami spowodowanymi przez wolne rodniki.
• Wsparcie dla zdrowia serca: Topinambur jest bogaty w błonnik, który pomaga obniżyć poziom cholesterolu we krwi, co może pomóc w prewencji chorób serca.
• Wsparcie dla zdrowia wątroby: Niektóre badania sugerują, że topinambur może pomóc w ochronie wątroby przed uszkodzeniami i może pomóc w leczeniu niektórych chorób wątroby.
• Wsparcie dla zdrowia skóry: Topinambur jest bogaty w witaminach z grupy B i cynku, które są ważne dla zdrowia skóry.
  
  

Jaki smak ma topinambur?

Topinambur można jeść zarówno surowy, jak i ugotowany. Surowy topinambur ma chrupiącą teksturę i jest doskonały do sałatek. Ugotowany topinambur jest miękki i kremowy, podobny do ugotowanego ziemniaka, i jest doskonały do zup, puree, pieczenia czy smażenia.

Bulwy topinamburu mają unikalny smak, który niektórzy opisują jako połączenie smaku ziemniaka i orzecha laskowego. Są delikatnie słodkie, z lekką nutą orzechów.

Warto zauważyć, że smak topinamburu może się nieco różnić w zależności od odmiany i warunków uprawy.

Przepisy na dania z topinamburem

Oto 5 przepisów, które pozwolą Ci odkryć potencjał kulinarny bulw topinamburu!

Hummus z topinamburu 

Składniki:

• kilka kawałków topinamburu ugotowanych w mundurkach,
• puszka ciecierzycy,
• 3 łyżki pasty tahini,
• pół łyżeczki kuminu,
• 2 łyżeczki soku z cytryny lub octu jabłkowego,
• ząbek czosnku przetarty przez praskę.
  
  

Przygotowanie:

Wszystkie składniki blendujemy ze sobą i gotowe!

Topinambur kiszony 

Składniki:

• solanka: litr wody i łyżka soli,
• kilo bulw topinamburu – umytego i wyszorowanego szczotką do warzyw,
• 4 ząbki czosnku,
• korzeń chrzanu obrany i przekrojony na pół,
• 2 listki laurowe.
  
  

Przygotowanie:

Wszystkie składniki wkładamy do dokładnie umytych (mogą być przemyte spirytusem!) słoików i odstawiamy, by się ukisiły.

Sałatka z topinamburem 

Składniki:

• Przygotuj 3-4 bulwy topinamburu,
• 2 ząbki czosnku,
• 1/2 pęczka świeżej kolendry,
• 1/2 małej czerwonej cebuli,
• 1 łyżkę parmezanu,
• płatki chili, oliwę z oliwek, sól i pieprz.
  
  

Przygotowanie:

Czosnek obierz i pokrój w cieniutkie kawałki. Cebulę również obierz, a następnie pokrój w okrągłe plastry. Kolendrę umyj i drobno posiekaj. Parmezan zetrzyj na tarce o drobnych oczkach. Bulwy topinamburu dokładnie umyj – nie ma potrzeby ich obierać. Następnie pokrój topinambur na cienkie plastry. Wyłóż je na duży talerz i posyp pokrojonym czosnkiem. Dodaj pokrojoną cebulę, posiekaną kolendrę, starty parmezan i płatki chili. Całość polej oliwą i dobrze wymieszaj.

Topinambur pieczony z tymiankiem 

Składniki:

• Przygotuj 1/2 kg topinamburu,
• 1 paprykę,
• 1 główkę czosnku,
• 1 cebulę,
• 5 gałązek świeżego tymianku,
• sól morską, świeżo mielony czarny pieprz i oliwę z oliwek.
  
  

Przygotowanie:

Dokładnie oczyść topinambury, a następnie podziel każdą bulwę na cztery części. Cebulę obierz i podziel na osiem równych segmentów. Czosnek zostaw w naturalnej łupince. Paprykę dokładnie umyj i pokrój na małe kawałki. Przygotuj blachę do pieczenia, wykładając ją papierem do pieczenia. Na blachę wyłóż topinambur, skierowany skórką do dołu, dodaj cebulę, czosnek i pokrojoną paprykę. Między warzywa umieść gałązki tymianku. Całość polej oliwą z oliwek i przypraw solą oraz pieprzem. Rozgrzej piekarnik do 200 stopni Celsjusza. Piecz warzywa przez około 30 minut. Papryka powinna lekko się przypiec, a topinambur powinien nabrać złotego koloru.

Zupa krem z topinamburu 

Składniki:

• 0,5 kg topinamburu,
• 1 ząbek czosnku,
• 1 cebulę,
• 1 gałązkę rozmarynu,
• 1/2 szklanki mleka,
• 1/2 litra bulionu warzywnego.
  
  

Przygotowanie:

Dokładnie oczyść topinambur i go obierz, zachowując jedną bulwę do przygotowania czipsów. Cebulę obierz i pokrój w małe kawałki. Czosnek również obierz i drobno posiekaj. W małym garnku podgrzej olej, a następnie dodaj cebulę i gałązkę rozmarynu. Smaż cebulę, aż stanie się szklista. Następnie dodaj czosnek i topinambur, smażąc wszystko razem przez kilka minut. Następnie dołóż do garnka bulion warzywny i gotuj przez około 20 minut, aż topinambur stanie się miękki. Usuń gałązkę rozmarynu, a następnie zblenduj zupę na gładką masę. Dodaj mleko, sól i cukier, dobrze mieszając wszystko.

Zupa grzybowa z topinamburem 

Składniki:

• 250 g suszonych grzybów – np. borowiki i podgrzybki – zalanych wrzątkiem i namoczonych przez noc
• pęczek włoszczyzny – obranej i umytej, pokrojonej na połówki
• cebula – obrana i przekrojona na pół
• po kilka ziaren ziela angielskiego i pieprzu
• duża szczypta kminku, rozmarynu, tymianku, soli i pieprzu
• kilka listków laurowych
• 5 suszonych plasterków jabłek
• 5 suszonych śliwek bez pestek+ po jednej na każdy talerz do podania
• 5 bulw topinamburu – obranych lub oskrobanych
• 100 ml wiśniówki – pół kieliszka na każdą porcję
• mleczko kokosowe do podania (opcjonalnie)
  
  

Przygotowanie:

Grzyby zalewamy wrzątkiem i zostawiamy na noc. Następnego dnia grzyby gotujemy przez pół godziny w wodzie, w której stały. Po tym czasie dodajemy włoszczyznę, cebulę i przyprawy. Gotujemy jeszcze 40 minut. Następnie wyjmujemy warzywa (zostawiając jedną marchewkę i pietruszkę do podania). Do wywaru dodajemy suszone jabłko, śliwki i topinambur. Gotujemy jeszcze 10 minut.

Na każdym talerzu układamy marchewkę, pietruszkę i topinambur z zupy. Najlepiej pokroić je w plasterki. W każdej porcji powinna się znaleźć jedna wędzona śliwka. Zalewamy wszystko zupą grzybową pilnując, żeby na talerz trafiło też kilka grzybków. Na każdą porcję wlewamy pół kieliszka wiśniówki! Jeśli lubicie zupy zabielane można dodać łyżkę mleka kokosowego.

► Dokładny przepis znajdziesz na stronie tutaj

FAQ

Czy topinambur trzeba obierać ze skórki?

Nie, topinamburu nie trzeba obierać ze skórki. Skórka topinamburu jest cienka i całkowicie jadalna. Wiele osób decyduje się na jej zjedzenie ze względu na dodatkowe korzyści zdrowotne, takie jak dodatkowe błonnik. Przed użyciem topinamburu, należy go jednak dokładnie umyć, aby usunąć wszelki brud i ziemię. W niektórych przepisach, na przykład gdy topinambur jest pieczony, skórka dodaje dodatkowej tekstury. W innych przepisach, takich jak zupy czy kremy, możesz zdecydować się na obranie topinamburu, aby uzyskać bardziej jednolitą konsystencję.

Gdzie można kupić bulwy topinamburu i ile kosztują?

Topinambur można kupić w wielu miejscach. Najczęściej jest dostępny w sklepach ze zdrową żywnością, na bazarach, w niektórych supermarketach, a także online. Ceny mogą się różnić w zależności od miejsca i sezonu, ale zazwyczaj kosztują podobnie jak inne korzeniowe warzywa, takie jak ziemniaki czy marchew. W Polsce cena za kilogram topinamburu może wynosić od 10 do 20 złotych, ale może się różnić w zależności od sklepu i dostępności. Pamiętaj, że topinambur jest sezonowy i najłatwiej dostępny jest w okresie jesienno-zimowym.

Tekst: ZO, zdjęcie tytułowe: Maria / AdobeStock

Znasz inne przepisy na to, co zrobić z topinamburu? Podziel się w komentarzu!