Marchew – na co pomaga, dlaczego warto ją jeść?

Marchew – wartości odżywcze

Marchew zwyczajna (Daucus carota) jest doskonałym źródłem karotenoidów, np. likopenu i beta-karotenu, które są silnymi przeciwutleniaczami. Dodatkowo znaleźć w niej można flawonoidy (kolejne przeciwutleniacze), witaminę C, ryboflawinę, niacynę, witaminę B6, E i K. Marchew obfituje również w cenne składniki mineralne, takie jak: wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas i cynk.

Prozdrowotne działanie marchewki

Marchew zawiera dużo przeciwutleniaczy, które zwalczają wolne rodniki, zmniejszają ryzyko zachorowania na nowotwory, miażdżycę, cukrzycę i inne choroby cywilizacyjne. Dodatkowo dzięki witaminom C i E oraz żelaza pozytywnie wpływa na działanie układu odpornościowego.

Dlatego marchew szczególnie polecana jest jesienią i zimą, kiedy ryzyko infekcji jest zwiększone. To pomarańczowe warzywo jest przy tym niskokaloryczne, dlatego może być spożywane również w trakcie odchudzania, szczególnie w formie surowej.

Natomiast duża zawartość błonnika w marchwi pozytywnie wpływa na perystaltykę i funkcjonowanie jelit.

Wpływ beta-karotenu na zdrowie

Marchew to przede wszystkim warzywo bogate w beta-karoten, który znany jest z silnych właściwości prozdrowotnych. Pozytywnie wpływa na wzrok, układ odpornościowy i stan skóry. Dodatkowo pomaga podtrzymać opaleniznę i ładny kolor skóry.

Nie należy jednak przesadzać ze spożywaniem marchwi, gdyż duża ilość beta-karotenu, który jest również silnym barwnikiem, może sprawić, że cera przybierze odcień pomarańczowy.

Marchew a biegunka

Gotowana marchewka i potrawy z niej przygotowane są szczególnie zalecane podczas biegunek. Pektyny w niej zawarte działają łagodząco na błonę śluzową jelit, zmniejszając dolegliwości. Dodatkowo wspomagają usuwanie toksyn, które są przyczyną biegunki i zapobiegają groźnemu odwodnieniu.

W trakcie biegunki szczególnie polecane są dania z ryżu i marchwi, które powinny być ugotowane na miękko. Ryż wiąże wodę, a marchewka łagodzi dolegliwości, co przyspiesza ustąpienia biegunki.

Fot. Couleur/Pixabay

Świeżo wyciskany sok z marchwi można pić o każdej porze roku

Marchewka a zdrowie kobiety ciężarnej

Kobiety w ciąży nie powinny spożywać dużych ilości witaminy A, gdyż jej nadmiar ma działanie teratogenne (może doprowadzić do uszkodzeń płodu).

Mimo że marchew zawiera dużo beta-karotenu, który jest prowitaminą witaminy A, to marchew nie powinna zaszkodzić ani matce, ani jej dziecku.

Nie należy jednak przesadzać z jej ilością w swojej diecie, gdyż każdy nadmiar może być szkodliwy. Zalecenia o ograniczeniu witaminy A w diecie kobiety ciężarnej dotyczą przede wszystkim podrobów i suplementów diety.

Marchew w diecie malucha

Marchew to obok ziemniaka jedno z najszybciej podawanych warzyw w trakcie rozszerzania diety małego dziecka. Jest delikatna dla układu pokarmowego, smaczna, a dzięki intensywnej pomarańczowej barwie dzieci chętnie po nią sięgają.

Dodatkowo można ją łatwo przygotować i podać dziecku w formie przecieru, zupki lub po prostu ugotowanych słupków, które dziecko może wziąć w rączkę. Z tego względu marchew chętnie wykorzystywana jest przez rodziców, którzy rozszerzają dietę dziecka metodą BLW (bobas lubi wybór), która jest bardzo korzystna dla prawidłowego rozwoju malucha.

Przeciwwskazania do spożywania marchewki

• Marchew może spożywać właściwie każdy poza osobami z alergią na to wspaniałe warzywo, która zdarza się niezwykle rzadko i ma dość łagodny przebieg. W przypadku marchwi ważniejszy jest sposób jej przyrządzenia niż sam fakt spożywania tego warzywa.
• Gotowana marchewka ma wysoki indeks glikemiczny, co oznacza, że nie powinny jej spożywać osoby i nieprawidłowej gospodarce węglowodanowej, a więc chorzy na cukrzycę i insulinooporność.
• Surowej marchewki nie powinny spożywać osoby stosujące dietę łatwo strawną, gdyż może ona dodatkowo podrażniać żołądek i jelita.

Fot. RitaE/Pixabay

Pomarańczowy kolor marchewki oraz możliwość krojenia korzenia na plasterki i w drążki sprawia, że dzieci chętnie sięgają po to smaczne, chrupiące warzywo

Zastosowanie marchewki w kuchni

Marchewka może być wszechstronnie wykorzystywana zarówno do dań wytrawnych, jak i słodkich. Można ją podawać na surowo lub po obróbce termicznej, a sposób jej przygotowania znacząco wpływa na jej smak. Marchewka, szczególnie młoda ma delikatny, lekko słodki smak i zwartą konsystencję. Jest jednym z podstawowych warzyw wykorzystywanych do sporządzania różnorodnych zup.

Coraz chętniej podawana jest również marchew pieczona jako dodatek do dań głównych lub przekąska. Można z niej przyrządzić pyszne placki, wykorzystać do urozmaicenia twarożków lub przygotowania, słodkiego ciasta marchewkowego czy babeczek.

Co warto zapamiętać?

• Marchew to jedno z najpopularniejszych i najbardziej wszechstronnych warzyw, które chętnie są wykorzystywane w codziennym żywieniu.
• Ze względu na dużą zawartość antyutleniaczy, witamin i składników mineralnych spożywanie marchwi jest bardzo korzystnie dla zdrowia i pozytywnie wpływa na stan oczu, skóry oraz wspiera naturalną odporność organizmu.
• Gotowana marchew jest szczególnie polecana w trakcie biegunek, gdyż działa łagodząco na jelita i zmniejsza ryzyko odwodnienia.
• Warto pamiętać, że marchwi tak, jak każdego innego produktu nie należy spożywać w nadmiarze.

 Tekst: Redakcja ZielonyOgródek, G.T., zdjęcie tytułowe: ShireShy/Pixabay