Zero Waste – czym jest?
Termin Zero Waste niekiedy używany jest w nieco złagodzonej formie „Less Waste”. Pochodzi on z języka angielskiego i oznacza dosłownie zero śmieci albo zero marnowania. Odnosi się do idei, która zyskała rozgłos na samym początku XXI wieku i zmierza ku maksymalnemu zmniejszeniu ilości generowanych odpadów i dbałości o zasoby naturalne. Jej celem, jest dążenie do ograniczania produkcji śmieci i niezanieczyszczania środowiska.
Pochodną tej misji stał się cały styl życia określany jako Zero Waste lifestyle, który obejmuje zarówno zakupy i odżywianie się, jak i sposób higieny, przemieszczania się oraz ubierania.
Międzynarodowe Stowarzyszenie Zero Waste określa prąd kulturowy o tej samej nazwie jako etyczny, ekonomiczny, skuteczny i wizjonerski cel prowadzący ludzi ku zmianie stylu życia i działań opartych na naturalnych cyklach odnawiania się, w którym wszelkie materiały, niepotrzebne ludziom, są możliwe do wykorzystania przez innych.
Zero Waste to także taki rodzaj projektowania i zarządzania, który pozwala systematycznie eliminować szkodliwe dla zdrowia człowieka, zwierząt i środowiska odpady, a także przetwarzać je i odzyskiwać bez uwalniania z nich trujących substancji.
Zero Waste – zasady
Zasada 5R po raz pierwszy pojawiła się w książce autorstwa Bei Johnson, Francuzki mieszkająca w Stanach Zjednoczonych, wydanej w Polsce pod tytułem „Pokochaj swój dom’’. Prezentuje w niej ona pięć najważniejszych zasad, którymi powinna kierować się każda osoba wyznająca filozofię Zero Waste. Zasada ta nosi nazwę 5R od pierwszych liter czasowników opisujących w skrótowy sposób wspomniane zasady.
Refuse - odmawiaj
Zasada ta uczy umiejętności odmawiania przyjęcia, niepotrzebnych nam rzeczy. Takich jak: reklamówki, słomki, kubki, widelczyki, serwetki, ulotki oraz gadżety reklamowe, wręczanych nam przy wielu okazjach, które w dużym stopniu przyczyniają się do. zwiększenia ilości śmieci,zalewających nasze środowisko.
Reduce – redukuj
Druga z zasad zwraca uwagę konsumentów, aby nie kupowali zbędnych produktów tylko ze względu na chwilowy kaprys i finansowe możliwości. Namawia ona do zadawania sobie podczas każdorazowych zakupów pytania „czy naprawdę tego potrzebuję, czy też ta rzecz potrzebna jest mi tylko po to by poprawić sobie humor na najbliższe 5 minut?”
Reuse – użyj ponownie
Trzecia zasada, zachęcająca do powtórnego wykorzystania produktów jednorazowego użytku, skłania ludzi do eksploatowania ich tak długo, jak to tylko możliwe oraz do kupowania rzeczy możliwych do spożytkowania wielokrotnie oraz wymyślania nowych zastosowań dla raz używanej rzeczy, która nie jest nam już potrzebna.
Recycle – przetwórz
Zasada mówiąca o przetwarzaniu i odzyskiwaniu dotyczy segregacji śmieci i zwrócenia uwagi, czy wykonujemy ją prawidłowo
Rot – kompostuj
Zasada odnosi się do kompostowania odpadów biodegradowalnych w przydomowym kompostowniku w celu stworzenia naturalnych nawozów.
Repair – naprawiaj
Ostatnia z zasad uczy nas naprawiania przedmiotów, do których nie przywiązujemy wagi i za każdym razem nawet przy najdrobniejszych zniszczeniach wyrzucamy je aby kupować nowe. Zasada ta tyczy się naprawiania ubrań, cerowania skarpetek, sklejania drobnych pęknięć na porcelanie czy też reperowania zepsutych zabawek naszych dzieci.
Zero Waste w praktyce
Zero Waste w kuchni
- Monitoruj i sprawdzaj stan zapasów, zawartość, lodówki i szafek kuchennych.
- Sprawdzaj zawsze datę ważności zakupywanych produktów i nie kupuj tych o zbyt krótkiej aby uniknąć marnowania żywności.
- Przed zrobieniem zakupów żywności sporządzaj zawsze ich listę i nie kupuj niepotrzebnych artykułów pod wpływem emocji. Nabywaj do jedzenia tylko takie, produkty, które na pewno wykorzystasz.
- Pij wodę z kranu a nie w plastikowej jednorazowej butelce. Kranówka jest przebadana i często posiada więcej składników mineralnych niż woda ze sklepu.
- Zwracaj uwagę na opakowania produktów które kupujesz, wybieraj artykuły w opakowaniach odnawialnych, takich jak szkło, albo pochodzących z recyclingu.
- Kupuj sezonowe warzywa i owoce. Wybieraj te na wagę, które możesz spakować do wielorazowych siatek. Nie rezygnuj z produktów mniejszych albo oderwanych od kiści oraz tych z pomarszczoną skórką. Zabieraj ze sobą zawsze własne torebki.
- Przechowuj żywność we właściwy sposób. Produkty o krótkim terminie przydatności do spożycia, trzymaj w widocznych miejscach, abyś nie musiał wyrzucać ich przez zapomnienie.
- Dziel się jedzeniem, którego nie jesteś w stanie spożyć. Istnieje wiele miejsc do których można oddać żywność.
- Naucz się wykorzystywania resztek, a także łodyg, liści i naci z warzyw.
- Zamrażaj produkty, których przygotowałeś zbyt dużo. Większość z nich po odmrożeniu nadaje się do spożycia w późniejszym czasie.
- Segreguj śmieci, ponieważ tylko właściwie posortowane odpady da się wykorzystać. Dlatego też jest ważne aby trafiały za każdym razem do właściwego kosza.
Zero Waste w łazience
- Wykorzystuj do końca kosmetyki, które nadają się do użytku, nie wyrzucaj opakowań z ich resztkami, tylko dlatego, ze kupiłeś nowe.
- Używaj mydła w kostce, aby ograniczyć gromadzenie pustych opakowań po płynnym.
- Oszczędzaj wodę, zwróć uwagę na cieknące krany, używaj kubka do mycia zębów i oszczędzających wodę nowoczesnych baterii kranowych.
- Używaj wielorazowych maszynek do golenia.
- Korzystaj z oszczędzającego wodę i energię sprzętu, pierz we właściwy sposób, nie nadużywaj proszków.
Zero Waste na zakupach
- Kupuj tylko rzeczy niezbędne.
- Stosuj torby wielokrotnego użytku, bierz jak najmniej jednorazówek.
- Kupuj do własnych torebek lub pojemników produkty sypkie i na wagę.
- Nie bierz potwierdzeń z terminalu płatniczego, jeśli nie są Ci niezbędne, żeby nie generować śmieci.
- Kupuj produkty w biodegradowalnych i ekologicznych wielorazowych opakowaniach, które nadają się do późniejszego recyclingu.
- Oddawaj we właściwe miejsca odzież, o której wiesz, że nie będziesz już jej nosić.
Zero Waste w podróży
- Przemieszczaj się kiedy tylko możesz na rowerze.
- Wybieraj podróż pociągiem zamiast samolotem, autobusem albo promem.
- Korzystaj z komunikacji miejskiej rezygnując z jazdy własnym samochodem, a kiedy tylko możesz zabieraj swoim pojazdem jak najwięcej osób, żeby zredukować ilość przejazdów. Udostępniaj kiedy to tylko możliwe wolne miejsce w samochodzie.
- Nie drukuj niepotrzebnych biletów, jeśli możesz okazać się wersją on-line. Inne pomysły na bycie Zero Waste
- Wypożyczaj. Nie wszystkie rzeczy, trzeba mieć na własność. Jeśli potrzebujesz coś na chwilę, możesz to wypożyczyć albo zamienić się na inną niepotrzebną Ci rzecz.
- Unikaj nadmiaru ubrań. Przemysł odzieżowy jest jednym z największych trucicieli środowiska. Oddaj innym te, których nie nosisz, Zastanów się czy naprawdę potrzebna jest Ci czwarta para botków i piąta sandałek.
- Zbieraj pudełka i kartony. Można je na ogół ponownie wykorzystać do przechowywania, segregowania śmieci, czy wysyłania paczek.
- Uprawiaj plogging. W czasie spaceru czy biegania zbieraj śmieci, by wpływać na czystość środowiska.
- Segreguj śmieci i naucz się robić to prawidłowo.
- Wyrzucając przedmioty, zastanów się nad możliwością ponownego ich zastosowania. Z niedziałającej lampki można być może zrobić świecznik a Twoja ulubiona kurtka z rozdartym rękawem da się być może wykorzystać jako praktyczna kamizelka.
Tekst: materiały prasowe ASK, zdjęcie tytułowe: Anna Oliinyk / Unsplash