Zawilce (Anemone) często nazywa się po prostu anemonami. Są to byliny należące do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Bez większych problemów zimują w naszym klimacie wytwarzając kłącza lub bulwy, a gatunki kwitnące wczesną wiosną można spotkać w lasach, szczególnie na górzystych terenach.
Różne gatunki anemone różnią się od siebie wysokością, wielkością czy kształtami i odcieniem liści – to bardzo różnorodna grupa roślin.
Wytwarzają pojedyncze kwiaty na szczytach pędów, które mogą być zebrane w kwiatostany (np. typu baldach). Kwiaty zawilców są promieniste i posiadają charakterystyczną budowę środka kwiatu – bardzo wiele pręcików jest ułożonych w gęstą "koronę" dookoła pojedynczej, szerokiej zalążni. Całość otaczają duże, szerokie lub lancetowate, kolorowe płatki.
Wiosenny zawilec gajowy (po lewej) oraz kwitnący na przełomie lata i jesieni zawilec japoński (po prawej). |
Gatunki i odmiany zawilców
Zawilce kwitnące wczesną wiosną wytwarzają zwykle bulwy (są zaliczane do roślin cebulowych). Głównymi wczesno-wiosennymi gatunkami, są: zawilec grecki (Anemone blanda), zawilec gajowy (A. nemorosa) i zawilec żółty (A. ranunculoides). Ich drobne i przypominające stokrotki kwiaty mogą być białe, różowe, niebieskie lub żółte. Osiągają wysokość 15–20 cm.
Wśród zawilców kwitnących nieco później (kwiecień, maj) jest bardzo rozrastający się, zawilec wielkokwiatowy (A. sylvestris). Dorasta do ok. 40 cm.
Anemone wytwarzające kwiaty latem zwykle posiadają kłącza. Wśród najbardziej znanych możemy wymienić: zawilec wielosieczny (Anemone multifidia), zawilec wieńcowy (A. coronaria) i zawilec pajęczynowaty (A. tomentosa). Osiągają ok. 60 cm.
Jesienne kwiaty zawilców, które pojawiają się w sierpniu, utrzymują się do pierwszych mrozów. Należą do zawilca chińskiego (Anemone hupehensis), zawilca japońskiego (A. hupehensis var. japonica) i zawilca omszonego (A. tomentosa). Są one wysokie – potrafią dorastać do ok. 90 cm.
Różne gatunki zawilców ogrodowych. |
Wymagania i uprawa
Zawilce są znane ze swojego upodobania do stanowisk zacienionych. Dobrze też rosną w półcieniu, ale mogą trochę gorzej kwitnąć (wyjątkiem jest zawilec wielkokwiatowy, który woli wystawę słoneczną).
Nie potrzebują zbyt żyznej gleby – najlepsze podłoże to przepuszczalna, próchnicza i umiarkowanie wilgotna ziemia. Wysokie zawilce letnio-jesienne powinniśmy sadzić na stanowiskach osłoniętych od wiatru.
Sadzenie zawilców
W przypadku sadzenia bulw zawilców wiosennych robimy to na jesieni. Przed posadzeniem możemy je krótko wymoczyć w wodzie. Następnie wsadzamy je na głębokość 5 cm. w odstępie ok. 20 cm.
Jeśli chodzi o później kwitnące rośliny, kupuje je się zwykle w doniczkach. Najlepiej to zrobić wiosną – w maju, aby jeszcze tego samego roku cieszyć się ich kwiatami na jesieni. Sadzimy je w odległości ok 40-50 cm od siebie.
Pielęgnacja zawilców
Zawilce wymagają podlewania. Wytrzymują krótkie okresy bez wody, ale mogą wtedy chorować i nie kwitnąć (wyjątkiem jest zawilec gajowy – rośnie on bardzo dobrze zarówno w glebie mokrej jak i suchej).
Zawilce nie są podatne na choroby grzybowe i szkodniki. Jak wiele roślin z rodziny jaskrowatych, zawilce są też trujące, ale bez obawy możemy je dotykać i prowadzić przy nich prace pielęgnacyjne.
Zawilce w ogrodzie
Anemony są typowymi kwiatami do ogrodów naturalistycznych. Zawilce pięknie prezentują się wczesną wiosną jako pierwsze kwiaty, które pojawiają się na trawie, pod drzewami czy na skalniakach. Później pojawiają się na średniej wysokości rabatach, a ich delikatne kwiaty mieszają się z kolorami innych wiosennych bylin.
Późnym latem i jesienią wysokie zawilce mogą stanowić wysokie piętro rabat w cieniu i sąsiadować z hostami, a posadzone w półcieniu będą świetnie współgrać z jeżówkami.
Galeria zdjęć – zainspiruj się zawilcami
Tekst: Katarzyna Jeziorska, zdjęcie tytułowe: Michi-Nordlicht/Pixabay