Narzędzia potrzebne do pracy w Twoim ogrodzie

Jakie narzędzia i urządzenia powinniśmy mieć w swoim ogrodzie?

Ułatwienie oraz przyspieszenie prac pielęgnacyjnych jest celem wszystkich właścicieli ogrodów, bez względu na to, czy są one małe czy duże. Producenci starają się im to umożliwić, wytwarzając do każdej ogrodowej czynności narzędzia o rozmaitym standardzie. Dzięki temu można je optymalnie dobrać do własnych możliwości finansowych, jak również fizycznych, zwracając baczną uwagę na to, że zbyt ciężkie albo zbyt małe narzędzia utrudniają i wydłużają prace.

Zaopatrując się w nowy sprzęt ogrodniczy, trzeba w pierwszym rzędzie zwracać uwagę na użyteczność, a dopiero potem na jego wygląd. Warto postawić na jakość i trwałość, nigdy na niską cenę, gdyż w dłuższej perspektywie to się po prostu nie opłaca. Najogólniej ujmując:

• małe ogrody obsługuje się głównie narzędziami ręcznymi.
• średnie – ręcznymi i z napędem elektrycznym.
• duże natomiast – ręcznymi, uzupełniając je niezbędnym zestawem narzędzi z napędem elektrycznym oraz spalinowym.

Powinniśmy skompletować taki zestaw narzędzi, aby dały szansę prowadzenia różnorodnych prac bez większego, niż jest to konieczne, wysiłku.

Narzędzia do cięcia, strzyżenia i formowania roślin

Wiosna to okres intensywnego cięcia drzew i krzewów. Wykonuje się je narzędziami ręcznymi lub mechanicznymi. Aby nie uszkodziły roślin, muszą mieć ostre ostrza oraz odpowiednio dobrany kąt ich rozwarcia, w zależności od grubości obcinanych gałęzi.

Narzędzia ręczne

Sekatory
Jednoręczne służą do cięcia pędów o średnicy 15 mm, dwuręczne – o średnicy do 40 mm, natomiast modele wyposażone w specjalną przekładnię zębatą bez trudu usuną gałęzie o grubości do 55 mm. W sprzedaży znajdują się także sekatory z ostrzami zapobiegającymi wysuwaniu się pędów, obrotową głowicą, akumulatorem oraz dla osób leworęcznych.

	Sekator jednoręczny obrotowy (u góry) oraz sekator dwuręczny (na dole), fot. Fiskars

W dwuręcznych, np. typu tukan, długie rączki tworzą dźwignie i odciążają użytkownika – cięcie wymaga użycia mniejszej siły, a narzędzie sięga do wyżej położonych gałęzi. Modelem o podobnym działaniu jest sekator typu żyrafa, który przeznaczono do wymiennego osadzania na teleskopowej lancy.

Sekator żyrafę można zastąpić piłą typu lisi ogon (z łukowatym brzeszczotem), która obetnie gałęzie o grubości 40–100 mm. W ogrodzie do cięcia żywych konarów przydaje się również uniwersalna piła z prostym brzeszczotem, a do obróbki suchego drewna – piła kabłąkowa.

Nożyce do żywopłotu i formowania roślin
Mogą mieć długie proste lub pofalowane ostrza, dodatkowo pokryte teflonem oraz gumowe odbijacze na uchwytach.

Siekiery, kliny
Powinni je kupić właściciele dużych zadrzewionych ogrodów oraz kominków.

Narzędzia mechaniczne

Nożyce elektryczne i spalinowe
Wyposażone są w prowadnice tnące o długości np. 60 cm, 80 cm. Umożliwiają szybkie cięcie długich żywopłotów. Warto zainteresować się modelami z przystawką nagarniającą pędy, z obrotową głowicą (o 180 stopni).

Nożyce elektryczne z napędem akumulatorowym
Przydają się przy formowaniu roślin. Po naładowaniu akumulatora pracują 40–70 minut.

Pilarki łańcuchowe – elektryczne i spalinowe
Obetną najgrubsze gałęzie, które trudno usunąć ręcznie.

	Rozdrabniacz elektryczny do gałęzi, fot. NAC

Urządzenia do rozdrabniania gałęzi

Z cięciem nierozerwalnie powiązane jest uprzątnięcie resztek roślinnych. Zamiast bezsensownie palić, albo wywozić za opłatą, lepiej je poszatkować i wykorzystać do ściółkowania rabat lub jako dodatek do kompostu. W przydomowych warunkach sprawdzą się elektryczne rozdrabniacze z silnikiem o mocy od 1600 W do 2500 W.

Można zastosować modele z mechanizmem tnącym lub tnąco-miażdżącym. Jedna z różnic między nimi dotyczy wielkości uzyskiwanych ścinków – mechanizm tnący sieka gałęzie drobniej niż tnąco-miażdżący. Kolejna – sposobu podawania gałęzi (tnący wymaga ręcznego dociskania popychaczem, tnąco-miażdżący wciąga je samodzielnie).

Narzędzia do kopania i grabienia

Rodzaj gleby na działce jest podstawowym kryterium doboru narzędzi do kopania i spulchniania. Na glebach lekkich, uprawianych ręcznie, nie ma sensu posługiwać się sprzętem o mocnej budowie, bo jest zbyt ciężki i nieporęczny. Ale na glebach ciężkich i mokrych praca nim będzie łatwiejsza.

Nowoczesne modele łopat i wideł amerykańskich wyposaża się w specjalnie wyprofilowane trzonki i blachownice, które wykonuje się z nowoczesnych materiałów, w tym ze stali szlachetnej. Ergonomicznie zaprojektowane narzędzia są lżejsze i trwalsze niż tradycyjne, a praca nimi łatwiejsza. Ponadto, na jakość pracy duży wpływ ma dopasowanie długości trzonka do wzrostu użytkownika. Dla osób o niskim wzroście właściwy jest trzonek o długości 80 cm, dla wyższych – 90 cm.

	Odkurzacz ogrodowy z dwiema wymiennymi tubami do wydmuchu (zdmuchuje liście w wybrane miejsce) oraz rozdrabniania (zasysa liście, rozdrabnia je, a odpady gromadzi w 50-litrowym worku). Urządzenie można połączyć bezpośrednio do ogrodowego pojemnika na odpady, fot. Black&Decker

W dużych ogrodach do spulchniania gleby i mieszania jej z nawozami (przed założeniem rabat lub trawnika) używa się elektrycznej lub spalinowej glebogryzarki. Do rozbicia większych grud gleby przydają się motyki z 2 lub 3 zębami, natomiast do wyrównania powierzchni podłoża – sztywne metalowe grabie, grace, pazurki.

Oferta narzędzi do grabienia jest obecnie ogromna. Na lekkie gleby przeznacza się grabie z wytrzymałego tworzywa i lekkiego metalu. Na ciężkie – grabie z metalu o grubych zębach. Produkuje się grabie sztywne i elastyczne, w rozmaitych kształtach i szerokościach – od wąskich po bardzo szerokie (do 77 cm).

Powodzenie mają wymienne nasadowe narzędzia z możliwością osadzania ich na jednym trzonku (przy pomocy uniwersalnej złączki). Coraz więcej właścicieli ogrodów ułatwia sobie zbieranie liści, stosując do tego celu elektryczne lub spalinowe dmuchawy i odkurzacze. Przed zakupem należy sprawdzić ich ciężar oraz poszukać modelu z funkcją rozdrabniania resztek.

Narzędzia do transportu

W żadnym ogrodzie nie powinno zabraknąć odpowiedniego sprzętu transportowego. Do przewożenia ziemi kompostowej, odpadków, worków z nawozami lub ze ściółką, warto sprawić sobie taczki z jednym lub dwoma kołami (wykonane z metalu, tworzywa sztucznego) oraz mały dwukołowy wózek.

Urządzenia do ochrony roślin

Do opryskiwania upraw środkami ochrony roślin w niewielkim ogrodzie wystarcza mały ręczny opryskiwacz. Do obsłużenia większego areału musimy kupić duży opryskiwacz ciśnieniowy, koniecznie z teleskopową lancą, sięgającą do wysokości kilku metrów. Podczas opryskiwania gleby środkami chwastobójczymi, na końcówkę lancy powinno się nałożyć specjalną nakładkę (dla ochrony roślin ozdobnych). Najcięższe modele opryskiwaczy, jak opryskiwacze plecakowe, wyposaża się w szelki. Ponieważ większość środków ochrony roślin jest szkodliwa dla zdrowia, koniecznie trzeba zadbać o ochronę dróg oddechowych i oczu. Warto zaopatrzyć się w odzież i akcesoria ochronne: maseczkę i okulary.

	Wąż ogrodowy, który po napełnieniu wodą trzykrotnie zwiększa swoją długość, fot. Ferro

Urządzenia do podlewania ogrodu

Jeśli na działce nie ma automatycznego sytemu podlewania, potrzebne są: konewka (z metalu lub tworzywa sztucznego), wąż ogrodowy, zraszacz (np. ręczny, uchylny, wahadłowy, obrotowy).

Dla żywotności węża i akcesoriów ważny jest sposób ich używania i przechowywania. Po każdorazowym użyciu, wąż należy nawinąć na specjalny stojak z bębnem i przechowywać w zacienionym miejscu.

Nowością na rynku ogrodniczym są lekkie, nieplączące i nie załamujące się węże, które po napełnieniu wodą zwiększają swoją długość aż trzykrotnie, a po zamknięciu dopływu wody wracają do swojej pierwotnej długości. Sprzedaje się je w kilku długościach – 2,5, 5 i 8 m (po napełnieniu osiągają odpowiednio: 7, 14 i 23 m). Ich przechowywanie jest łatwiejsze, niż węży tradycyjnych.

Urządzenia do koszenia trawnika

Trawniki są ozdobą działki tylko wtedy, kiedy regularnie je kosimy. Wybierając kosiarkę, należy brać pod uwagę ukształtowanie terenu, wielkość oraz typ trawnika, jak również zdecydować o rodzaju: zasilania (ręczny, elektryczny, spalinowy) i mechanizmu tnącego (bębnowy lub rotacyjny). Kosząc trawnik o powierzchni 1000 m2, pokonuje się każdorazowo do 3 km, co należy jeszcze pomnożyć przez co najmniej 20 koszeń w ciągu całego sezonu. Dlatego ważnym parametrem doboru kosiarki jest jej szerokość robocza.

Ręczne kosiarki bębnowe
Mają niewielką szerokość koszenia (do 30 cm), nieskomplikowaną budowę (noże zamontowane na bębnie) i polecane są do obsługi małych równych trawników o powierzchni do 50 m2. Nie nadają się do terenów pofałdowanych i leśnych. Koszenie, przeprowadzane dwa razy w tygodniu, jest szybkie i proste – trwa zaledwie kilka minut.

	Kosiarka automatyczna (u góry), fot. Husqvarna. Kosiarka spalinowa z napędem (na dole) sprawdzi się na dużym trawniku, fot. Honda

Kosiarki elektryczne
To sprzęt lekki i zwrotny, z silnikiem o niewielkiej mocy (zwykle do 1800 W), który wytwarza hałas poniżej 100 dB. Szerokość robocza noża wynosi 30–45 cm, dlatego urządzenia przeznacza się do trawników o powierzchni do 500 m2. Im więcej jest w ogrodzie zewnętrznych punktów poboru prądu, tym krótszym kablem manewruje się podczas koszenia, a to przekłada się na usprawnienie pracy.

Bez kabla elektrycznego na trawniku pracują nowoczesne modele zasilane akumulatorem oraz kosiarki automatyczne. Te ostatnie nie potrzebują udziału człowieka, ponieważ obszar koszenia zaznacza, wkopany na obrzeżu trawnika, niskonapięciowy przewód elektryczny. Takie urządzenia zasilane są najczęściej bateriami słonecznymi albo akumulatorem.

Propozycją na miarę współczesnych, zaawansowanych technologicznie czasów, są też kosiarki poduszkowe, przeznaczone na tereny pofałdowane lub z dużym nachyleniem (do 60 stopni). Strumień powietrza, wytworzony przez dmuchawę, unosi urządzenie kilka milimetrów ponad powierzchnię trawnika. Brak tarcia ułatwia manewrowanie kosiarką na trudnym terenie.

Kosiarki spalinowe
Nadają się do większych trawników, bo mają silnik o mocy od 3,5 do 5,5 KM oraz pole koszenia do 55 cm. Liczne modele wyposażone są w dodatkowe funkcje: napęd na koła, regulację wysokości cięcia, rozdrabnianie resztek, elektryczny zapłon oraz kosz na ściętą trawę.

Minitraktorki spalinowe
Urządzenia te zaprojektowano z myślą o największych trawnikach. Mają imponującą charakterystykę: silnik o mocy kilkunastu KM, agregat jedno- lub kilkunożowy z szerokością koszenia od 70 do 150 cm, kosz na ścinki, możliwość montowania wielu przystawek, np. aeratora, pługu, szczotki do mycia twardych nawierzchni. Są komfortowe, ale drogie.

Kosy oraz podkaszarki elektryczne i spalinowe
Docierają wszędzie tam, gdzie nie mogą kosić trawy kosiarki i minitraktorki. Idealnie pielęgnują rowy, miejsca przy ogrodzeniu, rabatach, wokół drzew. Elementem tnącym jest żyłka lub specjalna tnąca tarcza.

Narzędzia do pielęgnacji trawnika

Do przycinania brzegów trawnika przydają się nożyce ręczne albo akumulatorowe i obrotowym, teleskopowym trzonkiem z funkcją włączania i wyłączania. Wypielęgnowany trawnik to w dużej mierze zasługa wiosennej i jesiennej aeracji oraz wertykulacji.

Do tych czynności służą narzędzia ręczne: ostre grabie i widły, skaryfikatory, nakładki na buty z kolcami, wał z kolczastymi pierścieniami. Na większych trawnikach lepiej sprawdzają się elektryczne lub spalinowe wertykulatory.

Tekst: Lilianna Jampolska, zdjęci tytułowe: Jane M Sawyer, Morquefile