Co dalej z glifosatem? Czy Roundup będzie można nadal kupić? Czy jednak będzie zakazany?

Glifosat, aktywny składnik popularnego herbicydu Roundup, od lat budzi kontrowersje zarówno w środowiskach naukowych, jak i wśród użytkowników ogrodniczych. Z jednej strony ceniony za swoją skuteczność w zwalczaniu chwastów, z drugiej – krytykowany ze względu na potencjalne skutki zdrowotne i środowiskowe. W ostatnim czasie, debata na temat przyszłości glifosatu nabrała nowego wymiaru, głównie za sprawą decyzji podejmowanych na szczeblu Unii Europejskiej.

Państwa członkowskie nie znalazły ani większości kwalifikowanej za, ani przeciw proponowanemu przedłużeniu zatwierdzenia glifosatu. W związku z tym 16 listopada 2023 roku Komisja przedłużyła zezwolenie na stosowanie glifosatu na okres dziesięciu lat (termin stosowania glifosatu w Unii Europejskiej miał upłynąć już w grudniu 2023 r.).  

Pierwsze doniesienia o przedłużeniu licencji na glifosat do roku 2033, które pojawiły się w mediach, wywołały burzę dyskusji wśród ekologów, rolników i konsumentów. Komisja Europejska, pomimo kontrowersji, zdecydowała się na zatwierdzenie substancji, ale z wprowadzeniem pewnych ograniczeń, które "obejmują zakaz stosowania jej przed siewem jako środka suszącego, a także konieczność podjęcia określonych działań w celu ochrony organizmów niebędących przedmiotem zwalczania" – czytamy w komunikacie Komisji.

Glifosat, budzący kontrowersje herbicyd chemiczny, pozostanie w użyciu w Unii Europejskiej przez kolejne dziesięć lat, z uwagi na brak jednomyślności wśród państw członkowskich w kwestii jego stosowania (Państwa nie znalazły ani większości kwalifikowanej za, ani przeciw).

Ograniczenia i regulacje: nowe warunki 

Zmiany w regulacjach dotyczących glifosatu podkreślają dylematy, przed którymi stoi współczesne rolnictwo: jak pogodzić potrzebę efektywnej produkcji żywności z troską o zdrowie i środowisko naturalne. Decyzja Komisji Europejskiej odzwierciedla próbę znalezienia równowagi pomiędzy tymi dwoma aspektami.

Decyzje dotyczące glifosatu na poziomie europejskim odzwierciedlają zróżnicowane stanowiska państw członkowskich. Polska, aktywnie popierając przedłużenie licencji na glifosat, stanęła po stronie tych, którzy widzą w nim nadal niezbędny herbicyd w rolnictwie. Jednak kraje takie jak Austria, Luksemburg i Chorwacja opowiedziały się przeciwko dalszemu użyciu tej substancji, podkreślając jej potencjalne zagrożenia. Inne państwa, w tym Francja, Niemcy, Belgia i Holandia, zdecydowały się na neutralną postawę, wstrzymując się od głosu. Ta dywergencja opinii sprzyja debacie o przyszłości glifosatu w rolnictwie.

Redakcja poleca

0

Biosept Active w sprayu, wyciąg z grejpfruta poprawiający odporność, na choroby – 750 ml

1

Miedzian 50 WP, zwalcza choroby owoców – 100 g

2

NeemAzal, Zwalcza Ziemiórki i Inne Szkodniki – 50 ml

3

Agrowłóknina HORTI-LINE – zimowa 2,10 m x10 mb

Komisja Europejska, reagując na te różnice, zgodziła się na wprowadzenie pewnych ograniczeń dotyczących stosowania glifosatu. Te nowe regulacje pozwalają krajom członkowskim na indywidualne ograniczenie jego użycia na poziomie narodowym i regionalnym, dając im możliwość dostosowania polityki do swoich specyficznych potrzeb i obaw. Dodatkowo, wprowadzono zakaz stosowania glifosatu przed zbiorami oraz konieczność wdrożenia środków ochronnych, mających na celu zmniejszenie ryzyka kontaktu z glifosatem organizmów niebędących przedmiotem zwalczania, co jest istotnym krokiem w kierunku zwiększenia bezpieczeństwa środowiskowego i ochrony bioróżnorodności. 

Debata o szkodliwości glifosatu wciąż trwa

Wciąż toczy się debata na temat wpływu glifosatu na zdrowie człowieka. Chociaż Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA) i Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznały, że glifosat nie jest rakotwórczy, to badania prowadzone w innych ośrodkach naukowych często przedstawiają mniej jednoznaczne wyniki. Ten rozdźwięk w ocenach naukowych dodatkowo komplikuje proces podejmowania decyzji dotyczących użycia glifosatu. 

Wpływ na rolnictwo i środowisko

Glifosat jest powszechnie stosowany w rolnictwie ze względu na jego efektywność w zwalczaniu chwastów, co przekłada się na wyższe plony. Jednakże, istnieją obawy, że jego nadmierne użycie może prowadzić do powstawania odporności chwastów na herbicydy oraz negatywnie wpływać na bioróżnorodność i zdrowie gleby. Ta problematyka staje się kluczowym punktem dyskusji w kontekście zrównoważonego rolnictwa i ochrony ekosystemów.

Przyszłość bez glifosatu?

W obliczu rosnących restrykcji i świadomości ekologicznej, rolnictwo i ogrodnictwo zaczynają poszukiwać alternatywnych rozwiązań do glifosatu. Rozwój metod biologicznych, takich jak kontrola biologiczna chwastów oraz innowacyjne technologie, jak modyfikacja genów roślin, może zaoferować nowe, bardziej zrównoważone ścieżki dla przyszłości rolnictwa.

Tekst: ZO, zdjęcie tytułowe: Ralf / Adobe Stock