Spis treści
Czym jest Roundup?
Roundup, od szeregu lat jest bardzo popularnym herbicydem, stosowanym także w ogrodach przydomowych. Wyróżnia się szybkim działaniem i dużą skutecznością, ponieważ powoduje niszczenie i zamieranie większości roślin, w tym uciążliwych chwastów wieloletnich (poza skrzypem), które trudno było usunąć innymi sposobami. Preparat został wprowadzony na rynek przez firmę Monsanto w 1974 roku, ale w ostatnich latach jest sprzedawany także przez koncern Bayer, który przejął te markę w 2018 roku.
Czym jest glifosat zawarty w Roundupie?
Substancją aktywną Roundupu jest glifosat – organiczny związek chemiczny, który po oprysku wnika do tkanek, przemieszcza się w organizmie rośliny i powoduje zamierania części podziemnej i nadziemnej chwastów, poprzez blokowanie działania enzymów, kluczowych dla przemian metabolicznych. Zwykle środek działa już po około dwóch dobach po opryskaniu chwastów. Zauważalne efekty widać po 7-14 dniach po zabiegu, a obumieranie roślin następuje po około 21 dniach.
Dzięki tej właściwości jest powszechnie stosowany nie tylko w uprawach rolniczych i ogrodniczych, ale także do zwalczania chwastów w szczelinach płyt chodnikowych, na torach kolejowych, czy przy budynkach.
Czy Roundup jest szkodliwy dla zdrowia ludzi?
Od ponad dekady trwają spory i dyskusje, dotyczące szkodliwości glifosatu dla zdrowia (1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8). Między innymi, w 2015 roku międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC), należąca do Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), uznała glifosat za substancję "prawdopodobnie rakotwórczą u ludzi", mającą wpływ na powstawanie chłoniaka. W wyniku tych rewelacji w niektórych krajach (np. we Francji) ograniczono lub wstrzymano sprzedaż preparatu.
W związku z tym, rozpoczęto dalsze badania i w kolejnych latach Europejska Agencja Chemikaliów (ECHA), a także Europejski Urząd Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) ogłosiły, że nie ma dowodów na powodowania raka, uszkadzanie genów, płodu, czy zaburzeń płodności przez glifosat.
Spotkać można także różne opinie w sprawie gromadzenia się produktów rozkładu glifosatu w glebie. W naszym kraju i na terenie innych państw UE, produkty pod nazwą Roundup sprzedawano początkowo z informacją o tym, że glifosat ulega biodegradacji. Jednak uznano ją za nieprawdziwą, ponieważ Roundup nie ulegał całkowitemu rozkładowi w środowisku. We Francji firma Monsanto przegrała nawet proces sądowy w tej sprawie i została ukarana karą finansową.
W ostatnim czasie w USA zapadły także wyroki w konkretnych przypadkach powodowania raka u ludzi, w wyniku stosowania Roundupu. Wiążą się one z milionowymi odszkodowaniami dla osób, które rzekomo zapadły na choroby nowotworowe. Pozwany koncern Bayer odwołał się jednak od wyroku, wskazując brak szkodliwości glifosatu i brak przeciwskazań do jego stosowania.
Czy warto stosować Roundup w ogrodzie?
Jak widać, Roundup budzi wiele kontrowersji, ale jednocześnie jest nadal dopuszczony do sprzedaży i użytku (także amatorskiego). W marketach ogrodniczych i budowlanych można zakupić preparat w różnych opakowaniach, o różnych pojemnościach, także w formie sprayu (np. do opryskiwania chwastów na podjazdach, czy chodnikach przy domach).
Jak zwykle, przy ocenie słuszności stosowania jakiegokolwiek środka, należy stosować umiar. Jak przekonuje wielu naukowców, glifosat nie jest tak groźny, jak się uważa, ale jak każdy środek chemiczny może być szkodliwy przy niewłaściwym zastosowaniu lub w nadmiarze. Spotkać można także opinie, iż środki, które zawierają glifosat są najbardziej efektywne, a jednocześnie najmniej szkodliwe wśród herbicydów obecnych na rynku. Oczywistym jest, że jeśli glifosat zostanie np. połknięty lub będzie miał bezpośredni kontakt ze skórą, to może być toksyczny lub nawet wywołać chorobę nowotworową. Dlatego należy podkreślić, iż wszelkie środki chemiczne muszą być stosowane w ogrodzie w sposób w odpowiednich warunkach, zgodnie z zasadami oraz zdrowym rozsądkiem.
Wiele organizacji działających na rzecz ochrony środowiska i zdrowego stylu życia namawia jednak do zakazania sprzedaży i stosowania glifosat, ze względu na występowanie ryzyka jego negatywnego wpływu na zdrowie i środowisko w dłuższej perspektywie czasowej – tak jak innych pestycydów i herbicydów.
Biorąc pod uwagę wszystkie wspomniane racje i wątpliwości, w dobie dużego zanieczyszczenia środowiska, warto po prostu w jak największym stopniu ograniczyć wszelką chemię (szczególnie w ogrodach przydomowych). Z tego względu, gdy nie ma potrzeby stosowania Roundupu lepiej zastosować inne, mniej toksyczne herbicydy (np. preparaty ekologiczne, na bazie naturalnych składników), które z łatwością można znaleźć dziś w sprzedaży.
Jak bezpiecznie stosować Roundup w ogrodzie?
Roundup najczęściej jest dostępny w formie koncentratu do sporządzania roztworu z przeznaczeniem do oprysków nalistnych i można spotkać go w dwóch formach: Roundup Flex 480 SL, ze zwiększoną ilością substancji aktywnej (glifosat) i szybszym działaniem oraz standardowy Roundup 360 SL Plus.
Ponadto w sprzedaży dostępnych jest kilkanaście pokrewnych środków zawierających glifosat, np.: Avans Premium 360 SL, Glifocyd 360 SL, Kileo 400 SL, Klinik 360 SL, Kosmik 360 SL, Orkan 3501 SL, Raptor 263 SC, Taifun Hobby 360 SL. Nie wszystkie jednak można stosować w ogrodzie!
Ważne!
Zawierający glifosat, środek Roundup należy do preparatów nieselektywnych (totalnych), co oznacza, że niszczy wszystkie opryskane nim rośliny. Z tego względu należy zachować szczególną ostrożność w czasie jego stosowanie, aby przypadkowo nie opryskać innych, ogrodowych roślin a także trawników. Do zwalczania chwastów na trawnikach lub w ich pobliżu bezpieczniej jest zastosować selektywne herbicydy, które nie uszkadzają trawy. Należą do nich między innymi preparaty: Starane, Mniszek, Chwastox.
Tekst: Radosław Pisarczyk, zdjęcie tytułowe: Pixavril / Depositphotos
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
