Szkodniki żerujące na różnych warzywach, w tym na grochu
W ogrodzie nie brakuje szkodników, które żerują nie tyle na warzywach strączkowych, co ogólnie na warzywach, a nawet na wielu innych grupach zieleni. Dlatego ciężko ustrzec przed nimi uprawy. Przykładem jest m.in. przędziorek chmielowiec. Drobne roztocza, wytwarzające charakterystyczne pajęczynki, powodują powstawanie drobnych, punktowych przejaśnień na liściach grochu. Początkowe drobne plamy z czasem obejmują całą powierzchnię blaszek liściowych. Liście zamierają, wzrost warzyw jest zahamowany, co prowadzi do obniżenia plonu. Szkodnik najliczniej występuje na brzegach warzywniaka. Pojawia się w uprawach przez cały sezon. Zwalcza się go stosując akarycydy – preparaty przędziorkobójcze, np. Ortus.
Podobne szkody powoduje mszyca, u grochu najczęściej spotyka się mszycę trzmielinowo-burakową i mszycę grochową. Owad żeruje w dużych koloniach. W trakcie żerowania wydziela lepką spadź (niestrawione związki cukru), która jest pożywką dla grzybów sadzakowych. Powinno się ją zwalczać insektycydami w chwili zauważenia, gdyż szybko rozmnaża się. Małe kolonie można zlikwidować stosując preparaty domowej roboty oparte na bazie szarego mydła.
Charakterystyczne objawy powoduje miniarka grochowa. Larwy muchówek żerują w liściach wyjadając miękisz, a nie naruszając skórki. Powstają charakterystyczne, jasne korytarze, z widocznymi ciemnymi punktami (odchody). Ochrona chemiczna jest skuteczna w czasie masowych nalotów owadów dorosłych (zwykle przypada to na czerwiec i lipiec). Warto usuwać i niszczyć liście z symptomami „minowania”.
Szkodniki grochu uszkadzające kiełkujące nasiona
Na etapie kiełkowania grochu problemem mogą być śmietki, zwłaszcza śmietka kiełkówka. To drobna muchówka, stadium szkodliwym jest jej larwa. Pierwsze pokolenie odnajduje po zapachu kiełkujące nasiona. Uszkadza je, co powoduje słabe wschody i powstawanie placowych pustych miejsc w warzywniku. Rośliny, którym udało się przetrwać mimo uszkodzenia nasion są zdeformowane i słabe. Jednym ze sposobów ochrony przed śmietką jest przykrywanie danego obszaru białą włókniną po siewie. To uniemożliwia muchówkom składanie jaj. Należy regularnie zwalczać chwasty różnymi sposobami. W przypadku zauważenia populacji szkodnika czy objawów żerowania młode rośliny należy potraktować insektycydem (np. Mospilan).
Duże szkody u warzyw strączkowych i nawozów zielonych powoduje oprzędzik pręgowany. Chrząszcze uszkadzają pęczniejące nasiona, liścienie i pierwsze liście. U liści wygryzają tkanki od brzegów (żer zatokowy). Ich larwy żyją w glebie obgryzając korzenie włośnikowe i brodawki korzeniowe, w których żyją pożyteczne bakterie wiążące wolny azot z powietrza. Szkodnika rozpoznaje się po szkodach na liściach i pierwszych liściach. Zwalcza się go insektycydami.
Szkodnik niszczący kwiaty grochu
Paciornica grochowianka to muchówka, której larwy powodują opadanie pąków kwiatowych. Wpływa bezpośrednio na plon, gdyż ogranicza wykształcanie pąków. Zaatakowane rośliny mają zahamowany wzrost i pokrój. Liście wierzchołkowe są zwinięte. Nasiona mają mniejsze rozmiary, a strąki pękają przedwcześnie. Mniej narażone na paciornicę są wczesne odmiany grochu – warto to uwzględnić przy planowaniu warzywniaka. Zwalczanie chemiczne insektycydami stosuje się w fazie tworzenia pierwszych pąków kwiatowych. Wykorzystuje się m.in. Karate Zeon.
Innym szkodnikiem żerującym na kwiatach, a oprócz tego także młodych strąkach jest zmiennik lucernowiec. To pluskwiak o zmiennym ubarwieniu ciała. Szkodliwe są zarówno larwy jak i owady dorosłe. Wysysają sok z pąków kwiatowych, kwiatów i młodych strąków powodując ich opadanie. Czasem żerują na starszych strąkach, symptomem są ciemne plamy z jaśniejszą obwódką. Nasiona posiadają wgłębienia i pęknięcia skórki.
Szkodniki grochu żerujące na dojrzewających i przechowywanych nasionach
Symptomy widoczne bezpośrednio w plonie, czyli w nasionach grochu powodują strąkowce – fasolowy i grochowy. Samice składają jaja na strąkach. Larwy wgryzają się przez skórkę do wnętrza strąków, a następnie do nasion. Żywią się nasionami, przy okazji zanieczyszczając je odchodami. Przed przepoczwarczeniem wygryzają okrągłe otwory w grochu, co ułatwia owadom dorosłym wydostanie się na zewnątrz. Uszkodzone nasiona są lżejsze, mają niższą zdolność kiełkowania. Warto je sprawdzać przed wysiewem i separować od nasion nieuszkodzonych. Miejsce magazynowania grochu powinno być wietrzone. Partię nasion zaatakowanych przez szkodniki powinno się wynieść do zimnego pomieszczenia lub na mróz (np. na kilkanaście godzin), chrząszcze giną przy drastycznej zmianie temperatury. To jeden z najlepszych sposobów walki ze szkodnikiem.
Na owocach grochu czasem żeruje pachówka strąkóweczka. To drobny motyl o oliwkowobrązowym ubarwieniu. Szkodliwe są larwy – gąsienice. Mają długość do 10mm i są białożółte. Zaraz po wykluciu wędrują po roślinie w poszukiwaniu strąków. Wgryzają się do nich. Po 2-3 tygodniach żerowania opuszczają się na ziemię po nitkach przędzy. Gąsienice ogryzają nasiona z zewnątrz, przez co groch nie nadaje się do spożycia. Strąki są zanieczyszczone odchodami. Szacuje się, że pachówka może powodować straty w plonie rzędu 30-40%. Aby ograniczyć szkodliwość ze strony owadów, groch należy wysiewać możliwie jak najwcześniej. W czasie wzmożonego nalotu motyli warto zastosować insektycyd (np. Karate Zeon). Warzywnik po zbiorze warto przekopać, to może ograniczyć populację form zimujących. Takie działanie pomaga zwalczać także inne szkodniki, w tym glebowe, np. pędraki.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcie tytułowe: K1tyara, Tomasz, Alchemist / AdobeStock
Ochrona przed mrozem 
Choroby i szkodniki 
Nawozy 
Ziemia / podłoża 
Chwasty 
Środki ochrony roślin 
Ogród bez chemii 
Gryzonie 
Insekty domowe 
