Podział ze względu na lokalizację
Ze względu na lokalizację wyróżniamy ogrody miejskie, podmiejskie oraz wiejskie.
Ogród miejski
Powinien cechować się prostotą kompozycji, gdyż rozmiar działki miejskiej jest zazwyczaj niewielki. Okala ją często wysokie ogrodzenie, przy którym najlepiej posadzić wysokie krzewy.
Szkielet roślinności można stworzyć z roślin zimozielonych, a jako element zmieniający się – zastosować rośliny jednoroczne, np. w pojemnikach.
Ogród podmiejski
Ogrody na przedmieściach są zwykle nieco większe niż w mieście, warto więc wykorzystać miejsce na aktywny wypoczynek. Roślinność na terenie otaczającym działkę może uzupełniać kompozycję ogrodu, dobrze więc jeśli nasadzenia na obrzeżach działki współgrają z jej otoczeniem.
Ogród wiejski
Dla typowego ogrodu wiejskiego charakterystyczne są drzewa i krzewy owocowe oraz zioła, a także rośliny jednoroczne i byliny. Kwiaty tworzą wielobarwną, jaskrawą kompozycję.
Podział ze względu na wielkość
Odmienne podejście należy mieć podczas urządzenia ogrodu małego i dużego.
Ogród mały
W małym ogrodzie obiekty oglądane są z bliska, dlatego ważne jest dopracowanie detali. Nagromadzenie zbyt wielu elementów może sprawić wrażenie bałaganu. Ze względu na ograniczoną ilość miejsca do ogrodu należy wybierać rośliny, które nie rozrastają się silnie. Trudno zgromadzić tu wiele różnorodnych roślin; aby zapobiec monotonii, rośliny warto sadzić w pojemnikach (przestawiając je, w łatwy sposób można zmienić ich układ). Zaletą małego ogrodu jest to, że w niedługim czasie od założenia sprawia wrażenie dojrzałego.
Mały ogród może wydawać się większy, w tym celu należy:
- podzielić go na wnętrza tak, by całej działki nie dało się objąć jednym spojrzeniem;
- posadzić rośliny na skarpie wzdłuż ogrodzenia;
- rośliny o szarawym zabarwieniu liści posadzić w głębi ogrodu, a na ich tle, bliżej odbiorcy umieścić okazy w ciepłej kolorystyce.
Ogród duży
W dużym ogrodzie rośliny, głównie drzewa i krzewy, sadzi się w luźnych grupach. Duża ilość bylin sprawia, że wiele czasu trzeba poświęcić na pielęgnację zieleni.
W początkowej fazie urządzania duży ogród wydaje się pusty, dlatego warto zaplanować w nim rośliny, które szybko rosną. Na większym terenie trudno zadbać o detale, alternatywnym rozwiązaniem będzie podkreślanie naturalności kompozycji.
Drzewa i krzewy szybko rosnące
(nazwa polska/nazwa łacińska)
|
|
Drzewa | |
Brzoza brodawkowata | Betula pendula |
Dąb czerwony | Quercus rubra |
Sosna wejmutka | Pinus strobus |
Krzewy | |
Budleja Dawida | Buddleja davidii |
Dereń biały | Cornus alba |
Forsycja pośrednia | Forsythia intermedia |
Irga pomarszczona | Cotoneaster bullatus |
Ligustr pospolity | Ligustrum vulgare |
Perukowiec podolski | Cotinus coggygria |
Pęcherznica kalinolistna | Physocarpus opulifolius |
Podział ze względu na układ
Układ wnętrz sugeruje zwykle, jaki rodzaj ogrodu będzie najkorzystniejszy: zgeometryzowany, o miękkich, falistych liniach, a może taki, który będzie stanowił połączenie tych dwóch koncepcji.
Ogród geometryczny (regularny)
Jego układ oparty jest na figurach geometrycznych (zwykle jest to kwadrat, prostokąt, koło, elipsa). Rzeźby lub rośliny przystrzyżone w stożki czy kule często występują parami i są regularnie rozmieszczone.
Ogród geometryczny można zaplanować zarówno na dużej, jak i na małej działce.
Rośliny do ogrodu regularnego
(nazwa polska/nazwa łacińska)
|
|
Na obwódki | |
Bukszpan wieczniezielony |
Buxus sempervirens |
Barwinek pospolity | Vinca minor |
Wypełniające kwatery | |
Jałowiec płożący | Juniperus horizontalis |
Irga Dammera | Cotoneaster dammeri |
Karmnik ościsty | Sagina subulata |
Żeniszek meksykański | Ageratum houstonianum |
Starzec popielny | Senecio cineraria |
Do formowania | |
Bukszpan wieczniezielony | Buxus sempervirens |
Ostrokrzew kolczasty | Ilex aquifolium |
Jałowiec pospolity | Juniperus communis |
Sosna górska | Pinus mugo |
Żywotnik zachodni | Thuja occidentalis |
Ogród swobodny (nieregularny)
Układ ogrodu stwarza wrażenie przypadkowości i płynnie łączy się z otaczającym krajobrazem. Taki układ dobrze wpisuje się w działki o urozmaiconej rzeźbie terenu i nieregularnym zarysie granic (na małej, regularnej działce miejskiej granice ogrodu swobodnego dobrze jest zamaskować wysoką roślinnością). Wnętrza rozmieszczone są wśród swobodnego układu ścieżek.
Ogród kombinowany (złożony)
Jest połączeniem obu wymienionych wyżej koncepcji. Większość ogrodów ma układ kombinowany. Regularnie urządzona jest zwykle przestrzeń blisko domu, w miarę oddalania się od niego układ jest coraz bardziej nieregularny, a na obrzeżach działki - zupełnie swobodny.
Podział ze względu na styl
Zróżnicowana roślinność i kultura poszczególnych krajów sprawiły, że można wyodrębnić różne style narodowej sztuki ogrodowej, są więc ogrody japońskie, angielskie czy amerykańskie.
Ogród japoński
Wtopiony jest w krajobraz i płynnie łączy się z domem, często bywa traktowany jako jego dodatkowe pomieszczenie.
Z jednaj strony ogród ma przypominać naturalny krajobraz (w kompozycji brak symetrii, rzeźba terenu jest urozmaicona, zastosowane są tylko naturalne materiały), z drugiej strony dopracowany jest w szczegółach.
Charakterystyczne dla ogrodów japońskich są strumienie, stawy z wysepkami, do których prowadzą mostki i kamienne ścieżki, powierzchnie żwirowe, zgrupowania kamieni symbolizujące skały oraz kamienne latarnie i wieżyczki. Drzewa są miniaturkami ich dorosłych odpowiedników rosnących w naturalnych warunkach
Można go założyć nawet na bardzo małej powierzchni. Rośliny to głównie ciekawie uformowane, zimozielone drzewa i krzewy.
Rośliny typowe dla ogrodu japońskiego | |
Drzewa | |
Klon palmowy | Acer palmatum |
Magnolia Soulange’a | Magnolia soulangeana |
Miłorząb dwuklapowy | Gingko biloba |
Sosna górska | Pinus mugo |
Krzewy | |
Azalia | Rhododendron |
Bukszpan wieczniezielony | Buxus sempervirens |
Różanecznik | Rhododendron |
Tawuła japońska | Spiraea japonica |
Byliny | |
Funkia Fortune'a | Hosta fortunei |
Języczka pomarańczowa | Ligularia dentata |
Miskant chinski | Miscanthus sinensis |
Tawułka chińska | Astilbe chinensis |
Ogród angielski
Ma układ swobodny, naturalny. Dominują drzewa i krzewy o naturalnym pokroju i rabaty z kwitnącymi kolorowo bylinami. Nie brakuje także romantycznych zakątków z ławeczkami i pachnącymi różami. Rośliny pnące porastają często wysoki mur z cegieł i kamieni otaczający ogród, a także ściany domu. Murki oporowe i ścieżki wykonane są zwykle z cegły.
W ogrodach tych często spotykamy faliste linie nasadzeń z roślin o zróżnicowanych pokrojach, które tworzą kompozycję przypominającą naturalną.
Ogród amerykański
O przejrzystej kompozycji, praktyczny i łatwy w utrzymaniu. Część frontowa jest otwarta od strony ulicy i stanowi wizytówkę właściciela posesji. Kompozycja tej części ogrodu jest spokojna i podkreśla architekturę domu. Dominuje tu niska roślinność, w szczególności okazy zimozielone.
Ogród za domem przeznaczony jest do wypoczynku i rekreacji. Obejmuje najczęściej patio, boisko do koszykówki, basen, trawnik i kompozycje roślinne (drzewa i krzewy o soczystej zieleni) posadzone na obrzeżach posesji.
Tekst: Małgorzata Cuch