Płaskie osłony ogrodowe. Zobacz, jakie materiały wybrać, aby chronić rośliny przed zimnem

Osłony ogrodowe, szczególnie w chłodniejszych rejonach Polski, są niezbędne, aby zapewnić roślinom odpowiednie warunki temperaturowe. Dotyczy to nie tylko wczesnowiosennej uprawy warzyw, ale także uprawy ciepłolubnych gatunków w późniejszym okresie. Rozwiązanie pozwala na wcześniejsze zbiory wielu warzyw (np.: niektórych odmian ogórków, dyni, cukinii, fasoli), które w normalnych warunkach nie powinny być siane przed „Zimną Zośką” (15 maja).

Na rynku dostępnych jest mnóstwo materiałów, które można wykorzystać do stworzenia prowizorycznych, płaskich osłon ogrodowych. Warto wybrać jednak te najbardziej odpowiadające potrzebom:

Włóknina - jest dobrym materiałem chroniącym rośliny przed przymrozkami (nawet do -9°C w przypadku roślin kapustnych). Z tego względu jest przydatna szczególnie w początkowym okresie wegetacyjnym warzyw. Materiał chroni grządki przed innymi niesprzyjającymi warunkami - np.: silnymi deszczami czy opadami śniegu a szczelnie założony utrudnia dostęp szkodnikom (mszyce, pchełki, śmietki). Ponadto biały, cienki materiał nie powoduje przegrzewania się roślin.

Włókninę układa się na obsianym zagonie a krawędzie dokładnie przysypuje ziemią, obkłada kamieniami lub przytwierdza w inny sposób, aby chronić ją przed podmuchami wiatru. Materiał należy zdjąć na około 2 tygodnie przed planowanym zbiorem. Rozwiązanie daje wcześniejszy plon o 4-14 dni, znacznie wpływa na jego wielkość oraz jakość. Często stosuje się produkty o masie 17 g/mkw.

Płaskie osłony ogrodowe są proste w wykonaniu (fot. Woodleywonderworks, flickr.com.cc).

Folia perforowana - dzięki niej można również przyśpieszyć wzrost, ale jest mniej funkcjonalna i uniwersalna od włókniny. Przede wszystkim folia perforowana to rozwiązanie na krótki czas - dłuższe okrywanie powoduje wybarwianie warzyw (jaśnienie zielonych części) a przy słonecznej pogodzie może dojść do ich poparzenia.

Folię zakłada się podobnie jak włókninę. Folię gęściej perforowaną (500 otworów na 1 mkw) stosuje się do okrywania roślin ciepłolubnych ( np.: dyniowate), zaś folię mniej perforowaną (100 otworów na 1 mkw) można używać do okrywania warzyw wczesnowiosennych. Perforacja folii ułatwia wymianę gazową i przesiąkanie wody do gleby z opadów oraz nawadniania. Folia ma grubość od 0,04-0,06 mm. Zastosowanie folii przyśpiesza zbiór o 10-12 dni i może zwiększać plon nawet o 50%. Dawniej często stosowano czarną folię, obecnie straciła ona nieco na znaczeniu.

Niskie osłony budowane mogą być również w szklarniach. Chronią rośliny ciepłolubne przez chłodem (fot. Caryrivard, wikipedia.cc)

Tunele niskie - zwykle na potrzeby własne buduje się osłony foliowe o szerokości ok. 120 cm i wysokości 60 cm. Folię (o grubości 0,05 do 0,08 mm) rozciąga się na konstrukcjach pałąkowych z ocynkowanego drutu. Rozwiązanie jest dużo wydajniejsze od położnych luzem (przytwierdzonych) folii lub włókniny. Nadaje się do uprawy od siewu aż do zbioru i pozwala uzyskać lepszy plon. Tunele niskie chronią warzywa (lub inne rośliny) przed chłodem i wiatrem.

Zarówno folię i włókninę należy przechowywać zrolowane - po umyciu i wysuszeniu - w ciemnym miejscu.

Oprócz wyboru materiału, nie mniej ważny jest wybór stanowiska pod uprawę roślin pod okryciem. Przede wszystkim należy wybierać miejsca płaskie i możliwie osłonięte przed wiatrem - co dodatkowo pozytywnie wpłynie na temperaturę w otoczeniu uprawianych roślin.

Co kilka lat warto zmieniać miejsca uprawy, gdyż uzyskiwany plon będzie mniejszy. Wpływa na to m.in. na pogorszenie jakości gleby i pojawienie się patogenów glebowych - w szczególności przy uprawie jednorodnej.

autor Michał Mazik, SITO Lublin