Uprawa truskawek w ogrodzie | Gdzie sadzić? Co lubią? Jak dbać, by miały dużo owoców?

Truskawki (Fragaria ananassa) to najpopularniejsze owoce jagodowe w Polsce! Trudno znaleźć kogoś, kto nie lubi ich smaku. W sezonie każdy z nas ze smakiem pochłania całe kobiałki. Może więc warto pomyśleć o samodzielnej uprawie truskawek we własnym ogrodzie? Nie jest to trudne! Skorzystaj z naszego poradnika, by założyć małą plantację truskawek na działce. Dzięki naszym wskazówkom unikniesz błędów i będziesz cieszyć się smacznymi zbiorami przez długie lata. Do dzieła!

Gdzie posadzić truskawki?
Najlepsze stanowisko

Truskawki dobrze rosną praktycznie na każdej glebie, ale najlepsze plony uzyskamy, gdy będą mieć żyzne i przepuszczalne podłoże z dużą zawartością próchnicy oraz o lekko kwaśnym odczynie pH (5,5-6,5). Unikajmy sadzenia truskawek w zagłębieniach terenu (ryzyko powstawania zastoisk mrozowych jest tu bardzo duże) oraz na pochyłych zboczach (rośliny często mogą ucierpieć w czasie obfitych opadów z powodu podmywania).

Fot. AllAnd/Pixabay

Jak przygotować ziemię pod truskawki?
Zapewnij roślinom idealne warunki

Usuwanie chwastów

Przed posadzeniem truskawek warto dobrze odchwaścić glebę, w szczególności pozbyć się chwastów trwałych. Jeśli ich usuwanie okaże się zbyt pracochłonne można zastosować herbicydy totalne, tz. zawierające glifosat (np. Roundup). Pozostawienie części chwastów lub niedokładne usunięcie ich kłączy będzie skutkować odrastaniem roślin ze zdwojoną siłą – zaczną wtedy "zagłuszać" nasze byliny (intensywniej pobierając składniki pokarmowe i wodę z gleby) co znacznie ograniczy plonowanie.

Nawożenie gleby

Na jesieni (w roku poprzedzającym sadzenie truskawek) glebę warto zasilić obornikiem lub odkwaszonym kompostem (zawsze należy go przekopać z ziemią). Przy braku nawozów organicznych należy zastosować mineralne nawozy wieloskładnikowe w dawkach i terminach podanych przez producenta na opakowaniu.

Przedplon

Najlepszymi przedplonami przed uprawą truskawek są rośliny motylkowe (groch, fasola, bobik, łubin, wyka, lucerna) lub krzyżowe (rzepak, gorczyca). Nieodpowiednimi, których za wszelką cenę musimy unikać, to m.in. maliny, marchew, cebula, pomidory, warzywa kapustne, ogórki, koniczyna, lucerna oraz trawy. Bardzo dobrym przedplonem dla truskawek jest aksamitka ozdobna. Już po czterech miesiącach uprawy aksamitki populacja chorobotwórczych nicieni spada o 90%!

Jak sadzić truskawki?
Praktyczne wskazówki

Truskawki uprawiane w gruncie najlepiej posadzić w rzędach w rozstawie 40 do 50 cm, a w rzędzie w odległości 30-40 cm. Zbyt gęste sadzenie spowoduje, że rośliny będą wzajemnie się zagłuszać, co negatywnie wpłynie owocowanie i plonowanie (owoce będą znacznie mniejsze i kwaśne). Utrudni także prawidłową pielęgnację roślin. Bardzo istotne jest odpowiednie umieszczenie rośliny w ziemi:

• Pączek wierzchołkowy (serduszko) nie powinno być przykryte ziemią.
• Sadzonki truskawek posadzone za głęboko trudno się rozwijają.
• Ziemię wokół roślin należy ugnieść tak aby powstało niewielkie wgłębienie.
  
  

Do momentu ukorzenienia się młodej rośliny sadzonki należy regularnie podlewać. Im rośliny są starsze tym owocowanie jest gorsze, dlatego też uprawa truskawek na tym samym miejscu powinna trwać tylko 2-3 lata.

Truskawki pięknie owocują w drugim roku po posadzeniu. W 4 roku plantację truskawek należy odmłodzić – wykopać rośliny, oddzielić młode sadzonki powstałe na rozłogach i posadzić je na nowym stanowisku.

Fot. Jeanette ONeil/Public Domain Pictures, Pascal/THAUVIN SXC

Truskawki uprawiane w gruncie narażone są na mocną konkurencję ze strony chwastów. Rozwojowi niepożądanych roślin skutecznie zapobiega ściółkowanie ziemi wokół truskawek – można do tego użyć słomy jak i agrowłókniny lub czarnej folii.

• W przypadku ściółkowania słomą, by nie dopuścić do rozwoju chorób, ściółkę należy wymieniać co roku.
• Chcąc użyć agrowłókniny lub folii, najlepiej najpierw położyć na ziemi kawałek materiału, zrobić w nim otwory na sadzonki, a następnie sadzić w tych miejscach rośliny.
  
  

Kiedy należy sadzić truskawki?
Terminy rozpoczęcia uprawy

Termin sadzenia truskawek zależy przede wszystkim od typu sadzonek, którymi dysponujemy. Mamy do wyboru – sadzonki tzw. zielone, frigo i doniczkowe. W sklepach ogrodniczych najczęściej można kupić truskawki w doniczkach.

• Najlepszym terminem na sadzenie truskawek w doniczkach jest lato. Często stosuje się także sadzenie w okresie wiosennym, gdyż właśnie wtedy w sklepach ogrodniczych pojawia się najwięcej sadzonek. Najmniej korzystnym terminem sadzenia truskawek jest jesień (słabe ukorzenienie się oraz przemarzanie słabych jeszcze roślin).
  
• Sadzonki zielone (wykopywane są wiosną lub jesienią bezpośrednio przed dostarczeniem do klienta) sadzimy wiosną – do końca kwietnia, albo jesienią – zaczynamy od połowy września.
• Sadzonki frigo są wykopywane w listopadzie i grudniu (w okresie spoczynku) i są przechowywane w chłodni (zamrożone). Sadzimy je w maju lub do połowy czerwca. Przed wysadzeniem należy je stopniowo rozmrażać w chłodnym miejscu (przez dwa dni).
  
  

Zwróć uwagę na wygląd kupowanych sadzonek – rośliny nie powinny być przesuszone. Dobrze aby miały 3-4 duże, rozwinięte liście, a na samych blaszkach liściowych i korzeniach nie powinno być żadnych przebarwień.

Fot. Sm Jet/SXC

Fot. Formulax/Wikimedia Commons CC

Uprawa truskawek w rynnach lub wiszących doniczkach stosowana jest przede wszystkim w gospodarstwach produkcyjnych. Taka metoda uprawy znacznie usprawnia pielęgnację oraz zbiór owoców, który wykonywany jest w pozycji wyprostowanej. Ale możemy taką konstrukcję zbudować sami! Wystarczy zbić z desek drewniany stelaż, umieścić na nim rynny, wypełnić je podłożem torfowym lub ziemią z ogródka lub postawić w rynnach doniczki.

Przy tym systemie uprawy rośliny wymagają starannej pielęgnacji – należy je regularnie podlewać, gdyż są narażone na nadmierne przesychanie. Dużym plusem jest jednak brak chwastów oraz łatwy i przyjemny zbiór owoców.

Jak pielęgnować truskawki?
Uprawa krok po kroku

Podlewanie

Truskawki mają płytki system korzeniowy, dlatego wymagają regularnego podlewania. Rośliny musimy regularnie podlewać po posadzeniu, w okresie od kwitnienia do końca zbiorów oraz w drugiej połowie lata – w czasie zawiązywania pąków kwiatowych na następny rok. Truskawki podlewamy rano lub wieczorem. Nigdy nie robimy tego w środku dnia w czasie mocnego nasłonecznienia!

Odchwaszczanie

Ważne jest regularne usuwanie chwastów przez cały okres wegetacyjny. Odchwaszczanie powinno być stosowane mechanicznie (bez stosowania herbicydów!). Najlepiej wykorzystać grabki lub motyki. Chwasty usuwamy delikatnie, tak aby nie uszkodzić delikatnych korzeni truskawek. Przy okazji spulchniamy wierzchnią warstwę gleby na 2-4 cm głębokości.

Nawożenie

W przypadku uprawy truskawek w gruncie bardzo ważne jest nawożenie nawozami organicznymi przed ich sadzeniem (patrz na początku artykułu). W kolejnych latach można zastosować nawozy mineralne do nawożenia truskawek (np. Fructus lub Florovit) lub uniwersalne mieszanki nawozowe (np. typu Azofoska lub Polifoska). Należy jednak bardzo uważać, gdyż przenawożenie azotem powoduje nadmierne tworzenie rozłogów oraz znaczne pogorszenie jakości i trwałości owoców.

Ochrona przed mrozem

Truskawki to rośliny wrażliwe na mróz, choć istnieją wyselekcjonowane odmiany, które są bardziej odporne. Przed zimowymi mrozami należy je prawidłowo zabezpieczyć – w tym celu okrywamy rośliny białą agrowłókniną lub kopczykami ze słomy.

Fot. Grevillea/Flickr CC

Fot. Odan Jaeger/SXC

Dla osób, które nie posiadają ogrodu ani działki pozostaje uprawa truskawek na balkonie lub tarasie. Najlepsze są odmiany powtarzające owocowanie oraz te, które tworzą dużo rozłogów – polecane odmiany to: bardzo smaczna odmiana 'Kent' lub odporne na choroby odmiany 'Ostara' i 'Rapella'. Odmiana 'Temptation' ma długie zwisające pędy dzięki czemu będzie doskonale wyglądać w wiszących doniczkach.

Które rośliny najlepiej wybrać?
Odmiany truskawek

Sadzonki truskawek najlepiej kupić w dużym centrum ogrodniczym lub sklepie typu Dom i Ogród. Mamy wtedy pewność, że rośliny pochodzą z wiadomego źródła, od producentów posiadających odpowiednie certyfikaty. Nie warto kupować sadzonek na bazarze, gdyż nie mamy wtedy pewności czy rośliny nie są porażone chorobami lub szkodnikami!

Przy wyborze odmiany truskawek powinniśmy kierować się przede wszystkim jej wymaganiami. Pod uwagę należy wziąć również termin owocowania, odporność na choroby czy charakterystykę wzrostu roślin. 

Odmiany truskawek jednokrotnie owocujące:

• 'Bogota' – dojrzewa późno; owoce duże, słodko-kwaskowate, jędrne, o mocnej skórce, nie wymagająca w uprawie,
• 'Elvira' – dojrzewa wcześnie, owoce duże, intensywnie czerwone, aromatyczne, nie wymagająca w uprawie,
• 'Senga Sengana' – dojrzewa średnio późno, owoce średnie, ciemno-czerwone, aromatyczne, łatwa i niezawodna w uprawie.
  
  

Odmiany truskawek powtarzające owocowanie:

• 'Kent' – wczesny początek owocowania, owoce duże, błyszczące, jasnoczerwone, bardzo smaczne,
• 'Ostara' – owoce duże, bardzo aromatyczne, odporna na choroby, odpowiednia na mrożonki,
• 'Rapella' – owoce duże, dobrze znoszące transport, tworzy nieliczne, rozłogi, odporna na choroby.
  
  

Tekst: Redakcja ZielonyOgrodek.pl, zdjęcie tytułowe: Pexels/Pixabay