Liście malin podwijają się i skręcają? Oto przyczyny i co musisz robić

Streszczenie artykułu

Maliny są popularnymi krzewami w ogrodach, jednak mogą być atakowane przez różne szkodniki i choroby, co objawia się zwijaniem, podwijaniem lub skręcaniem liści. Najczęstszymi winowajcami są zwójki, których gąsienice żerują na liściach, oraz mszyce, które wysysają soki z młodych pędów i liści. Choroby grzybowe i wirusowe, takie jak mączniak prawdziwy i krzaczasta karłowatość malin, również prowadzą do deformacji liści. Problem zwijania liści może być także spowodowany warunkami uprawy, np. suszą, nadmiarem wilgoci lub niedoborem składników pokarmowych. Aby chronić maliny, warto stosować profilaktykę, odpowiednie opryski oraz dbać o właściwe warunki uprawy.

Szkodniki zwijające liście malin

Szkodniki stanowią poważne zagrożenie dla uprawy malin w ogrodzie. W najbardziej charakterystyczny sposób uszkadzają te rośliny niektóre owady, które atakują krzewy, powodując deformacje ich liści – ich zwijanie i tym samym ogólne osłabienie. W efekcie, nie tylko zmniejsza się wydajność plonów, ale również pogarsza się ich jakość. Dlatego tak istotne jest wczesne rozpoznanie i skuteczna ochrona krzewów malinowych przed szkodnikami.

Zwójki na malinach – małe motyle i ich żarłoczne gąsienice

Wyraźne podwijanie się liści wzdłuż nerwu głównego jest wynikiem pojawienia się zwójek, czyli motyli których gąsienice żerują na liściach, wygryzając w nich dziury lub zjadając je, ale uszkadzają też kwiaty i zawiązki owoców. Młode gąsienice są żółtozielone i mają czarną, błyszczącą głowę. Starsze osiągają około 2 cm długości i są zielone, ale ich głowa jest ciemnobrązowa.

Na malinach żeruje zwykle zwójka różóweczka, która oprócz zwijania liści tworzy oprzędy na zwiniętych liściach w wierzchołkowych częściach pędów. Gąsienice tego motyla żerują głównie w maju i na początku czerwca i wtedy właśnie zwijają liście w charakterystyczny rulonik (czasem łącząc ze sobą kilka zwiniętych liści), a później przepoczwarzają się.

Fot. Tomasz, kazakovmaksim / AdobeStock

Zwójka różóweczka (Cacoecia rosana, syn. Archips rosana) uszkadza zwykle pojedyncze liście, które podwijając się okrywają żerującą wewnątrz gąsienicę.

Po zauważeniu pierwszych zwijających się liści, najlepiej je usunąć. Zwykle zaleca się też, by wykonać opryski, by szkodnik nie uszkodził kwiatów i owoców. Zabiegi najlepiej przeprowadzić wczesną wiosną, zanim gąsienice zaczną zwijać liście albo pod koniec kwitnienia malin. Do oprysków można zastosować środki zwalczające też inne gąsienice motyli, np. preparaty SPINTOR, ACETAMIP lub POLYSECT.

Mszyce na malinach – małe pluskwiaki, które są wszędzie

Różnego rodzaju deformacje liści (w tym także ich zwijanie się i skręcanie) mogą być wynikiem żerowania mszyc na malinach. Najczęściej krzewy te atakowane są przez mszycę malinową lub mszycę maliniankę, których larwy i formy dorosłe zwykle licznie atakują najmłodsze wierzchołkowe pędy i liście, wysysając z nich soki. Efektem tego jest zwykle skręcanie się i zwijanie do spodu liści malin, a dodatkowo zahamowanie wzrostu i osłabienie całego krzewu. Mszyce zwykle osiągają wielkość około 2-4 mm, mają barwę białawą, jasnożółtą lub zielonkawo-żółtą i występują w koloniach, dlatego przy dużym nasileniu mogą być sporym zagrożeniem dla malin.

Fot. Sarah, Tomasz / AdobeStock

Mszyca malinowa i malinianka występuje w barwach od białawej i żółtawej do zielonej oraz są zbite w gęste kolonie. Najczęściej gromadzą się na młodych pędach i po spodniej stronie liści malin.

Zaraz po zauważeniu pierwszych mszyc wiosną, warto wykonać opryski zalecanymi i dopuszczonymi do użytku amatorskiego preparatami, np.: KARATE ZEON, KARATE GOLD, ACETAMIP (Mospilan).

Podwijanie się liści malin w wyniku chorób

Podwijanie się liści malin w wyniku chorób to zjawisko, które często towarzyszy różnym schorzeniom tych roślin. Podwijanie się lub deformacje blaszki liściowej mogą być efektem infekcji grzybowych czy wirusowych, które atakują krzewy malin. Choroby te nie tylko wpływają negatywnie na wygląd liści, ale także na ogólną kondycję roślin.

Krzaczasta karłowatość malin – śmiertelny wirus krzewów

Charakterystyczne deformacje i zwijanie się liści w rurkę może być jednym z objawów groźnej choroby wirusowej - krzaczastej karłowatości malin. Przede wszystkim jednak, wirus powoduje żółknięcie blaszki liściowej między nerwami, w wyniku czego z czasem tkanka ulega nekrozie. W wyniku rozwoju choroby zahamowany jest wzrost chorych krzewów, a ich pędy są cienkie i krótsze. Znacznie obniżony jest też plon owoców (nawet o ponad 50%), które często są zdeformowane i dojrzewają nierównomiernie.

Niestety nie ma możliwości zwalczenia wirusa przy użyciu preparatów chemicznych, dlatego należy podejmować przede wszystkim działania profilaktyczne, np. kupować i sadzić krzewy z pewnego źródła (wolne od choroby), jak najszybciej usuwać z uprawy rośliny zakażone.

Mączniak prawdziwy – biały nalot pojawiający się na wielu roślinach

Powszechną chorobą grzybową, której objawem może być również deformacja blaszki liściowej malin jest mączniak prawdziwy. Oprócz powstawania plam i szaro-białego, mączystego nalotu na liściach, objawem choroby może być wywijanie się brzegów blaszki liściowej ku górze. Porażone mączniakiem krzewy są zahamowane we wzroście, a także dają niższy plon owoców, które również mogą być porażone i pokrywać się mączystym nalotem.

Aby unikać rozwoju mączniaka, najlepiej działać profilaktycznie i np. w połowie maja lub na początku czerwca zastosować opryski naturalnymi preparatami domowej roboty (np. wywar z łusek cebuli, gnojówkę ze skrzypu). Warto wykorzystać do tego celu również naturalny środek (wyciąg z grejpfruta) BIOSEPT ACTIVE. Po zauważeniu pierwszych objawów i przy większym nasileniu choroby, lepiej sięgnąć już po specjalistyczne preparaty chemiczne przeznaczone do zwalczania mączniaka, np.: EVASIOL, KENDO, SCORE, SCORPION i TOPAS.

Agricolle Spray – zapobiega chorobom grzybowym roślin

Agricolle Spray – zapobiega chorobom grzybowym w tym mączniakowi prawdziwemu

Agricolle Spray to naturalny środek ochrony roślin przed chorobami grzybowymi, takimi jak mączniak prawdziwy i szara pleśń. Gotowy do użycia roztwór z naturalnych wielocukrów skutecznie chroni kwiaty, drzewa owocowe i warzywa, nie wymagając okresu karencji przed zbiorami.

Kup Agricolle w naszym sklepie już dziś

Zgnilizna korzeni maliny – groźna choroba, która niszczy uprawy

Wywijanie się blaszki liściowej ku górze może być spowodowane również przez inną chorobę grzybową – zgniliznę korzeni maliny.

Patogen atakuje najczęściej młode, wyrastające pędy i liście, które najpierw żółkną, później czerwienieją, a dodatkowo ich brzegi zawijają się ku górze. Mocno porażone pędy szybko więdną i zamierają, a ich wierzchołki wyginają się i zwieszają w dół. W trakcie suchego, upalnego lata liście wysychają, ale nie opadają i pozostają na pędach. Charakterystycznym objawem choroby jest tworząca się u podstawy pędów ciemna zgnilizna, która obejmuje także tkanki drewna oraz system korzeniowy, który jest silnie uszkodzony.

Porażone chorobą rośliny rzadko udaje się uratować i raczej nie ma sensu stosowanie zabiegów chemicznych. Należy unikać tej choroby poprzez sadzenie tyko zdrowych sadzonek (najlepiej z certyfikatem), unikanie uprawy malin na podmokłym terenie i wybieranie żyznych, przewiewnych gleb, gdzie wcześniej nie były uprawiane inne rośliny owocowe, a także uprawę odmian odpornych na zgniliznę korzeni.

Ważne!

Warto pamiętać, że różnego rodzaju deformacje, podwijanie lub zawijanie się blaszki liściowej malin, mogą być reakcją fizjologiczną rośliny, związaną z warunkami uprawy (np. susza lub nadmiar wilgoci) lub niedoborem jakiegoś składnika pokarmowego. Przykładem tego może być niedobór potasu, który objawia się powstawaniem przebarwień na brzegach blaszki liściowej, co prowadzi do nekrozy i rozszerza się na cały liść. Liście (najpierw najstarsze) ciemnieją, zasychają a ich krawędzie mogą podwijać się do góry. Następnie zaschnięte liście opadają w trakcie silniejszych podmuchów wiatru.

Zdjęcie tytułowe: HENADZY, Mushy / AdobeStock

FAQ Pytania i odpowiedzi

Co powoduje zwijanie się liści malin?

Zwijanie liści malin jest najczęściej spowodowane przez szkodniki, takie jak zwójki i mszyce, oraz choroby grzybowe i wirusowe.
Jakie szkodniki atakują maliny i powodują zwijanie liści?

Zwójki, których gąsienice żerują na liściach, oraz mszyce, które wysysają soki z młodych pędów i liści, są głównymi szkodnikami powodującymi zwijanie liści malin.
Jakie są objawy żerowania zwójek na malinach?

Objawy żerowania zwójek to podwijanie liści wzdłuż nerwu głównego, tworzenie oprzędów i uszkodzenia kwiatów oraz zawiązków owoców.
Jakie są objawy ataku mszyc na maliny?

Mszyce powodują skręcanie się i zwijanie do spodu liści malin, zahamowanie wzrostu i osłabienie całego krzewu.
Jakie choroby grzybowe i wirusowe powodują zwijanie liści malin?

Krzaczasta karłowatość malin i mączniak prawdziwy to główne choroby wirusowe i grzybowe prowadzące do deformacji i zwijania liści malin.
Jakie są objawy krzaczastej karłowatości malin?

Objawy obejmują żółknięcie blaszki liściowej, nekrozy, zahamowany wzrost krzewów, cienkie i krótsze pędy oraz zmniejszony plon owoców.
Jakie są objawy mączniaka prawdziwego na malinach?

Objawy mączniaka to plamy i szaro-biały, mączysty nalot na liściach oraz wywijanie się brzegów blaszki liściowej ku górze.
Jakie błędy uprawy mogą prowadzić do zwijania liści malin?

Susza, nadmiar wilgoci oraz niedobory składników pokarmowych, np. potasu, mogą powodować zwijanie, przebarwienia i opadanie liści.
Jakie działania profilaktyczne i środki chemiczne można stosować, aby chronić maliny?

Działania profilaktyczne obejmują stosowanie zdrowych sadzonek, unikanie podmokłych terenów, profilaktyczne opryski i usuwanie zakażonych roślin. Zalecane są również opryski preparatami chemicznymi, takimi jak SPINTOR, ACETAMIP czy POLYSECT.