Prawoślaz lekarski Althaea officinalis

Prawoślaz lekarski (Althaea officinalis) to cenna roślina wieloletnia należąca do rodziny ślazowatych (Malvaceae), znana i stosowana w medycynie ludowej już od czasów starożytnych. Pochodzi z obszarów Europy Południowej, Azji Zachodniej oraz północnej Afryki, a obecnie występuje dziko również w Polsce. W ogrodach uprawia się ją zarówno jako bylinę ozdobną, jak i zioło.

Jak wygląda prawoślaz lekarski?

Prawoślaz to roślina dorastająca do 100-150 cm wysokości, o wyprostowanym, silnie ulistnionym pokroju i gęsto ułożonych pędach. Łodygi są miękko owłosione, wzniesione, często rozgałęzione ku górze. Liście są duże, miękkie w dotyku, delikatnie omszone i klapowane, z wyraźnym unerwieniem. Dzięki pokryciu kutnerem (drobnymi włoskami), przypominają nieco aksamit i są bardzo charakterystyczne.

Roślina kwitnie od lipca do września, wytwarzając liczne, efektowne kwiaty o barwie bladoróżowej do jasnofioletowej, które osadzone są w kątach liści w górnej części pędów. Kwiaty mają pięć płatków i średnicę ok. 4-5 cm. Ich uroda jest subtelna, ale niezwykle wdzięczna, a roślina w pełni kwitnienia prezentuje się bardzo malowniczo. Dodatkowym atutem jest to, że kwiaty te przyciągają zapylacze – pszczoły, trzmiele i motyle.

Wymagania i warunki uprawy

Prawoślaz lekarski najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych lub lekko półcienistych, osłoniętych od silnych wiatrów. Preferuje gleby żyzne, próchniczne, o dobrej strukturze – lekko wilgotne, ale przepuszczalne.

Jest wystarczająco mrozoodporny do polskich warunków i może zimować w gruncie bez okrycia. Rozmnaża się z nasion, które można wysiewać wiosną bezpośrednio do gruntu lub wcześniej przygotować rozsady. Można także rozmnażać go wegetatywnie przez podział starszych roślin.

Jak pielęgnować prawoślaz lekarski?

• Podlewanie powinno być regularne, szczególnie w okresie intensywnego wzrostu i kwitnienia – roślina nie znosi przesuszenia korzeni.
• Nawożenie najlepiej wiosną, kompostem lub nawozem naturalnym, co wzmocni kwitnienie i poprawi kondycję.
• Nie wymaga przycinania, chyba że chcemy usunąć przekwitłe pędy dla zachowania estetyki rabaty. Można je też ściąć jesienią przy ziemi.

Warto pamiętać, że korzeń prawoślazu (gruby, palowy) wykorzystywany jest jako surowiec zielarski. Jeśli planujemy zbiór korzeni do celów leczniczych, najlepiej wykopać roślinę późną jesienią drugiego roku uprawy.

Choroby i szkodniki

Prawoślaz lekarski jest rośliną raczej odporną na choroby i szkodniki, jednak w warunkach nadmiernej wilgotności może zostać zaatakowany przez choroby grzybowe, takie jak mączniak czy zgnilizna podstawy łodygi. Sporadycznie pojawiają się mszyce.

Zastosowanie w ogrodzie i nie tylko

Prawoślaz lekarski doskonale wpisuje się w klimat ogrodów naturalistycznych i rustykalnych. Może być sadzony w grupach na rabatach, przy ogrodzeniach, wzdłuż ścieżek i na obrzeżach ziołowych zakątków. Najlepiej czuje się w pobliżu oczek wodnych, rowów, stawów lub w ogrodach z systematycznym podlewaniem. Dzięki wysokim, kwitnącym pędom stanowi efektowne tło dla niższych roślin, takich jak nagietki, kocimiętka czy szałwia.

W ziołolecznictwie prawoślaz wykorzystywany jest przede wszystkim jako środek łagodzący stany zapalne gardła i jamy ustnej, a także przy problemach trawiennych i kaszlu. Surowcem zielarskim są jego korzenie i liście, bogate w śluzy roślinne, które działają osłaniająco i przeciwzapalnie. Dzięki tym właściwościom prawoślaz od wieków stosowany jest w medycynie ludowej i aptekarstwie jako składnik syropów, herbatek i preparatów do płukania gardła.

Zdjęcia: Elena Volgina, barmalini, Ruckszio / AdobeStock

Czy w opisie są wszystkie informacje, których szukałaś/-eś? Daj znać w komentarzu!