Psianka melonowa nazywana też pepino (Solanum muricatum) to roślina wieloletnia z rodziny psiankowatych. Jej ojczyzną jest Ameryka Południowa (m.in. Peru), ale jest też uprawiana w innych krajach jako roślina jadalna lub ozdobna.
Psianka melonowa może dorastać do ok. 0,8-2 m wysokości. Tworzy mocno rozgałęzione, elastyczne, wiotkie, lekko owłosione, pokładające się pędy, pokryte licznymi, zielonymi, szeroko lancetowatymi liśćmi osadzonymi na długich ogonkach i wyrastającymi na pędach naprzemianlegle.
W sezonie wegetacyjnym roślina zakwita, wydając pięciopłatkowe, biało-fioletowe, zwykle paskowane, samopylne kwiaty z żółtym, wystającym środkiem. Kwiaty osadzone są w kątach pędów i zebrane po kilka w groniaste kwiatostany.
Po przekwitnieniu przekształcają się w duże, owalne lub jajowate, pękate owoce, których skórka początkowo jest żółtozielona, potem żółta, a po dojrzeniu żółtopomarańczowa z licznymi, fioletowymi smugami. Miąższ dojrzałych owoców jest słodki, aromatyczny, miękki i soczysty, a w smaku przypomina mango lub melona.
Wymagania i uprawa
Psianka melonowa w uprawie oczekuje słonecznego, ciepłego stanowiska i żyznej, próchniczej, przepuszczalnej, stale lekko wilgotnej gleby. Znosi krótkotrwałe chłody, a nawet spadki temperatury do ok. 0°C, ale lepiej rośnie i plonuje w wyższych temperaturach (ok. 18-24°C), dlatego dobrze jest uprawiać ją pod osłonami. Roślina nie toleruje suszy, ale nie lubi zalania, powinna być wiec podlewana często, lecz umiarkowanie.
W zależności od sposobu uprawy i odmiany, psiankę możemy pozostawić bez przycinania (np. uprawa w wiszących doniczkach) lub prowadzić na 2-3 pędy, podobnie jak pomidory, wtedy znacznie lepiej plonuje (w uprawie szklarniowej na 2-3 pędy rośliny osiągają znaczną wysokość i wymagają podwiązywania). Pepino uprawiane w doniczkach, można próbować przechować przez zimę w widnym, chłodnym pomieszczeniu (ok. 5°C).
Psiankę melonową uprawia się z rozsady, przygotowywanej pod osłonami w III (rozsadę sadzi się na miejsce stałe w połowie maja), ale można też siać jej nasiona wprost do gruntu w drugiej połowie V (na ciepłych stanowiskach). Można też spróbować rozmnożyć ją także z sadzonek pędowych, ukorzenianych w wodzie.
Zastosowanie
Psianka melonowa to przede wszystkim roślina użytkowa. Miąższ jej dojrzałych owoców można spożywać na surowo lub dodawać do deserów oraz przyrządzać z niego dżemy. Nadaje się też do kandyzowania i suszenia. Owoce zebrane przed dojrzeniem o bardziej wytrawnym smaku mogą być dodawane do potraw duszonych, pieczonych lub gotowanych.
Pepino może być też ciekawą rośliną ozdobną. Uprawiana w wiszących doniczkach (muszą być duże, bo roślina mocno się krzewi i szybko rośnie), zwiesza swoje pędy w dół, a latem pokrywa się bardzo ładnymi, choć niewielkimi kwiatami oraz smakowitymi i dekoracyjnymi owocami. Rośliny uprawiane w donicach stojących wymagają podpór.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: PIXbank, lantapix/Depositphotos, Antonio Jose Cespedes/Pixabay