Dereń kanadyjski (Cornus canadensis) to krzew należący do sporej rodziny dereniowatych (Cornaceae). Choć jest bliskim kuzynem dereni rozłogowych i białych, bardzo się od nich różni.
Jest niewielką, osiągającą zaledwie ok. 10-20 cm. wysokości krzewinką i należy do typowych roślin zadarniających. Ma ciekawy kulisto-kopczykowaty pokrój.
Rozrasta się na boki za pomocą podziemnych rozłogów i na odpowiednich stanowiskach tworzy gęste, zielone dywany. Przez cały sezon jego ozdobą są duże, zielone, szerokojajowate, wyraźnie unerwione liście, osadzone po 2-6 w okółkach na szczycie wzniesionego pędu. Późną jesienią liście opadają, ale w łagodne zimy mogą pozostać na roślinie.
Dereń kanadyjski najbardziej dekoracyjny jest jednak wiosną (IV-V) w porze kwitnienia. Wprawdzie jego drobne, zielonkawe kwiaty, zebrane w główkowate kwiatostany nie są zbyt efektowne, ale już otaczające je cztery duże, białe, podobne do płatków podsadki są bardzo dekoracyjne. Gdy roślina przekwita, kwiaty przekształcają się w ozdobne, kuliste, jaskrawoczerwone, jadalne owocki, zebrane w okrągłe owocostany (korzystają z nich głównie ptaki).
Wymagania i uprawa
Mimo swoich niewielkich rozmiarów, dereń kanadyjski jest dość wymagający i jeśli ma ładnie się rozrastać, musi mieć zapewnione odpowiednie warunki. Jego naturalnym środowiskiem jest najniższe piętro lasu, dlatego w ogrodzie najlepiej czuje się na stanowiskach półcienistych lub w jasnym cieniu pod drzewami.
Oczekuje też próchniczego, przepuszczalnego, żyznego i stale lekko wilgotnego podłoża o kwaśnym odczynie pH.
Z powodu płytkiego systemu korzeniowego źle znosi suszę i upały, dlatego nie może rosnąć na podłożach szybko wysychających i łatwo się nagrzewających. W czasie suszy wymaga też nawadniania. Nie toleruje również ciężkiej, zimnej, mokrej gleby, na której rośnie bardzo słabo.
Dereń kanadyjski niełatwo się też rozmnaża. Tworzy wprawdzie rozłogi, ale po ich podzieleniu trudno przyjmuje się w nowym miejscu. Można go też rozmnażać za pomocą nasion, co jednak również jest kłopotliwe (nasiona wymagają stratyfikacji i długo kiełkują).
Roślina jest natomiast dostatecznie mrozoodporna i nie wymaga zimowego okrycia.
Zastosowanie
Dereń kanadyjski to piękna roślina okrywowa, nadająca się głównie do dużych, leśnych ogrodów, ale też do zacienionych zakątków na mniejszych działkach. Jest wymagający i kapryśny, ale jeśli poczuje się gdzieś dobrze, będzie pięknie się rozrastał i tworzył gęste, zielone dywany (może stać się nawet inwazyjny).
Polecany jest także do ogrodów przydomowych, na skalniaki i do uprawy w pojemnikach oraz do grup kolorystycznych. Atrakcyjnie wygląda w towarzystwie bruner, funkii i paproci.
Tekst: Katarzyna Józefowicz, zdjęcia: "Cornus canadensis"/Dave Kleinschmidt/CC BY-SA 2.0, "Bunchberry Dogwood"/nordique/CC BY 2.0, "bunchberry"/sharon_k/CC BY-SA 2.0, "Cornus canadensis"/Arthur Chapman/CC BY 2.0