Patyczak (Rhipsalis) to sukulenty z rodziny kaktusowatych (Cactaceae). Z reguły rośliny te należą do epifitów. Występują naturalnie w Ameryce Północnej oraz na Wyspach Kanaryjskich. Do najbardziej znanych i powszechnie uprawianych w domu są Rhipsalis cassutha oraz Rhipsalis cereuscula.
Rhipsalis szybko się rozrasta. Wytwarza wałeczkowate, zielone, nagie pędy o średnicy ok. 3-5 mm, z tendencją do zwisania (szczególnie u Rhipsalis cassutha). Często wyrastają z nich korzenie powietrzne. Rośliny z tego rodzaju mogą wytwarzać ciernie, ale z reguły posiadają charakterystyczne, małe wyrostki.
Zdarza się, że patyczaki zakwitają w domowych warunkach. Ich kwiaty są drobne, gwiazdkowate o kolorze kremowym. Owoce patyczaków to małe jagody, przypominające owoce jemioły.
Wymagania i uprawa
Patyczak jest tolerancyjny co do stanowiska – radzi sobie na pełnym słońcu, w lekkim zacienieniu jak i w dużym cieniu. Najlepiej jednak, gdy zapewnimy mu dużą ilość światła rozproszonego. Przy nadmiernym słońcu (w letnie upały) może ulegać oparzeniom (zmiana koloru pędów), w cieniu wolniej rośnie.
Zaleca się go sadzić w specjalistycznym (dobrze przepuszczalnym) podłożu dla kaktusów i sukulentów. Uniwersalna ziemia dla roślin pokojowych nadaje się, jeśli wymiesza się ją z piaskiem (np.: w proporcji 3:1). Na dnie donicy zaleca się usypać kilkucentymetrową warstwę drenażową (keramzyt, perlit, fragmenty cegły).
Nawożenie wykonuje się sporadycznie, zwykle wystarczy raz w sezonie. Podlewanie wygląda podobnie jak w przypadku innych sukulentów: regularne, ale nie za częste, uzależnione od stanowiska i pory roku. Podłoże powinno przeschnąć przed kolejnym zabiegiem. Patyczak nie ma szczególnych wymagań w okresie zimowym. Różnica polega na tym, że zaprzestaje się nawożenia, a podlewanie ogranicza do minimum.
Patyczak należy do nielicznej grupy sukulentów, która lubi zraszanie – dzięki niemu wytwarza więcej korzeni powietrznych.
Zastosowanie
Rhipsalis to modna roślina pokojowa. Młode rośliny najlepiej sprawdzają się jako dekoracja parapetów. Są jednym z gatunków sadzonych w szklanych kulach. Starsze okazy można ustawiać na regale lub kwietniku.
Rhipsalis cereuscula warto uprawiać w wiszących koszach lub donicach, wtedy prezentuje się najokazalej. Zaletą roślin jest uniwersalność – pasują zarówno do tradycyjnych jak i nowoczesnych wnętrz. Dobrze wyglądają w ceramicznych donicach.
Polecane gatunki
- Rhipsalis casutha – w porównaniu z Rhipsalis cereuscula, ma bardziej płożący pokrój i tworzy długie, zwisające kiście patyczakowatych pędów
- Rhipsalis cereuscula – średnio płożąca
- Rhipsalis pilocarpa – potocznie nazywany czasem patyczakiem włochatym (mocno owłosione pędy)
- Rhipsalis baccifera – bardziej kompaktowy pokrój od pozostałych
- Rhipsalis teres – gęsty, wytwarza dużo jasnych owoców wzdłuż pędów.
Tekst: Michał Mazik, zdjęcia tytułowe: flowercouncil.co.uk, floradania.dk